Lễ hội đền Trần Thái Bình năm 2024 với chủ đề: “Hào khí Đông A - Tiếng vọng ngàn năm” đã chính thức khai mạc. Ảnh: Trọng Tài

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo tổ chức lễ hội Trần Thị Bích Hằng nhấn mạnh, Lễ hội đền Trần Thái Bình là một hoạt động văn hóa tâm linh đầu Xuân nhằm tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn của các bậc tiền nhân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước; mang đậm giá trị nhân văn, dấu ấn văn hóa, có ý nghĩa lịch sử lớn lao, thể hiện nét văn hóa đặc sắc của mảnh đất, con người Thái Bình và vùng đất Long Hưng - Hưng Hà.

Đây là nơi phát  tích, dựng nghiệp vương triều Trần, nơi chứa đựng những dấu ấn lịch sử, gắn chặt với triều đại nhà Trần; là nơi gia tộc nhà Trần dấy nghiệp, cũng là nơi yên nghỉ của các liệt tổ nhà Trần.

Đồng chí Trần Quốc Vượng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư khởi trống khai hội đền Trần Thái Bình năm 2024. Ảnh: Trọng Tài

Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước hào hùng của dân tộc Việt Nam, nhà Trần là một trong những triều đại huy hoàng để lại nhiều chiến công hiển hách...

Mấy thập kỷ qua, trên nền miếu đền, lăng tẩm xưa, Di tích đền thờ các vua Trần từng bước được tôn tạo, ngày càng khang trang hơn, xứng tầm với những sự kiện lịch sử đã diễn ra ở vùng đất này.

Kể từ khi di tích được phục dựng và tôn tạo, lễ hội tại đền thờ các vua Trần tại Tam Đường xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà đã được khôi phục và duy trì vào ngày 13 tháng Giêng hàng năm theo đúng định lệ cổ truyền.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình Trần Thị Bích Hằng phát biểu khai mạc lễ hội. Ảnh: Trọng Tài

Điểm sáng văn hóa của lễ hội là nhiều lễ thức cổ truyền mang đậm tính nhân văn cùng những trò chơi, trò diễn dân gian truyền thống có cội nguồn từ thời Trần như tục thi cỗ cá, tục rước nước, tục đấu gậy, tục vật cầu, tục giao chạ giữa hai làng Tam Đường và Vân Đài cùng nhiều mỹ tục khác đã được duy trì nghiêm cẩn và bền vững.

“Tự hào là nơi phát tích của vương triều Trần, từ nhiều thập kỷ qua, Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Thái Bình đã chú trọng triển khai các hoạt động thiết thực để tôn vinh những giá trị đặc biệt của các di sản văn hóa thời Trần trên quê hương; đồng thời, tiếp tục khẳng định, nâng cao vị thế của lễ hội, đáp ứng nhu cầu tâm linh của các tầng lớp nhân dân.

Thành kính bái yết các vua Trần. Ảnh: Trọng Tài

Việc tổ chức lễ hội thường niên sẽ phát huy giá trị văn hóa, lịch sử; tạo ra sức bật mới, góp phần xây dựng quê hương Thái Bình ngày thêm xứng tầm với truyền thống, ngang tầm với thời đại” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình khẳng định.

Điểm nhấn của đêm khai mạc là màn trống hội “Long Hưng - Tôn miếu triều Trần” hội tụ 175 tay trống, biểu thị cho 175 năm trị vì của vương triều Trần và vở diễn bán thực cảnh “Hùng oanh một cõi trời Nam”, trình diễn 3D - Mapping "Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông (lần thứ ba), văn nghệ "Khúc khải hoàn ca".

Lễ hội đền Trần diễn ra từ ngày 22 - 26/2/2024 (tức ngày 13 - 17 tháng Giêng).

Phần lễ gồm các nghi lễ truyền thống như: Tế mở cửa đền, lễ dâng hương tại khu lăng mộ các vua Trần, lễ rước nước, lễ bái yết.

Màn trống hội “Long Hưng - Tôn miếu triều Trần” . Ảnh: Trọng Tài

Phần hội gồm nhiều hoạt động, như: Triển lãm nhiếp ảnh mỹ thuật; trưng bày giới thiệu sản phẩm OCOP; thi têm trầu cánh phượng; thi pháo đất; giao lưu các câu lạc bộ Chèo; thi cỗ cá; tổ chức Ngày Thơ Việt Nam; liên hoan hát văn; thi gói bánh chưng; thi viết thư pháp; giao lưu các câu lạc bộ bóng chuyền nam; thi vật cầu; thi kéo lửa nấu cơm cần; thi kéo co; thi cờ tướng.

Thái Bình là vùng đất phát tích, hưng nghiệp của vương triều Trần, là nơi vua Trần Thái Tông sinh ra, gia tộc nhà Trần dựa vào đây mà gây dựng cơ nghiệp. Các vua Trần đã cho xây dựng hành cung Long Hưng, hành cung Lỗ Giang để tổ chức những đại lễ mừng chiến thắng và Tam Đường là nơi lưu giữ hài cốt của các tổ tiên triều Trần.

Đền Trần và Thái Đường Lăng tại thôn Tam Đường, xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, Thái Bình là đất phát nghiệp, nơi đặt mộ tổ, các vua, hoàng hậu và công chúa nhà Trần.

Hàng năm, vào tháng Giêng, tại đền Trần, người dân thường tổ chức lễ hội để tri ân công đức các vị vua Trần; đồng thời giáo dục lòng yêu nước, tinh thần “uống nước nhớ nguồn” cho các thế hệ.

Năm 2014, Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần, xã Tiến Đức được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt.

Lễ hội đền Trần của tỉnh Thái Bình đã được đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Những năm trước, lễ hội do UBND huyện Hưng Hà tổ chức. Bắt đầu từ năm 2023, sự kiện này được tổ chức quy mô cấp tỉnh, gắn với tôn vinh Lễ hội đền Trần là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.