Phó Tổng Thanh tra Trần Đức Lượng chủ trì Hội thảo. Ảnh: Hải Hà

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Thanh tra Trần Đức Lượng cho biết: UNCAC là văn bản quốc tế quan trọng; các quy định của Công ước là nguồn tham chiếu để các quốc gia thành viên hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về phòng, chống tham nhũng (PCTN) của mình. Việc thực thi Công ước đã thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động hợp tác quốc tế về PCTN. Nhiều khuôn khổ hợp tác kinh tế đa phương như: APEC, ADB/OECD, hay quá trình đàm phán về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang diễn ra hiện nay, thường dẫn chiếu các quy định của Công ước như những tiêu chuẩn căn bản về PCTN trong các trụ cột về quản trị.

Đối với Việt Nam, vào ngày 30/9/2009, Chủ tịch nước đã phê chuẩn Công ước UNCAC. Trong hơn 4 năm qua, Việt Nam đã chủ động, tích cực triển khai thực hiện Công ước và đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của 1 quốc gia thành viên. Trong đó, có tham gia các hoạt động thuộc cơ chế đánh giá thực thi Công ước trong chu trình đánh giá thứ nhất đối với Chương III (hình sự hóa và thực thi pháp luật) và Chương IV (hợp tác quốc tế) trên cả 2 cương vị: Quốc gia được đánh giá và quốc gia đi đánh giá đối với quốc gia thành viên khác.

Theo Phó Tổng Thanh tra, trong năm 2011 - 2012, Việt Nam là quốc gia được đánh giá bởi các chuyên gia của Italia và Li-băng. Các chuyên gia đánh giá, Việt Nam đã hoàn thành tốt báo cáo đánh giá quốc gia của Việt Nam. Báo cáo đánh giá vừa đáp ứng yêu cầu về thời gian vừa bảo đảm nội dung theo quy định của cơ chế đánh giá. Sang năm 2012 - 2013, cùng với các chuyên gia Israel, Việt Nam đã tham gia tích cực, hiệu quả vào hoạt động đánh giá thực thi Công ước đối với Cộng hòa Áo. Và hoạt động của các chuyên gia Việt Nam được nước chủ nhà cũng như Ban Thư ký Hội nghị Các quốc gia thành viên ghi nhận, đánh giá cao. 

Theo kết quả bốc thăm, trong năm 2013 - 2014, Việt Nam sẽ tham gia hoạt động đánh giá thực thi Công ước đối với Trung Quốc và Cộng hòa Công-gô. Hiện nay các bước tiến hành công việc đánh giá đang được triển khai theo đúng kế hoạch. “Việc đánh giá Trung Quốc không phải đơn giản, bởi Trung Quốc là nước có hệ thống chính trị khác biệt so với các nước khác trên thế giới và có tới 3 hệ thống pháp luật (pháp luật lục địa, Hồng Kông và Ma Cao), vì vậy chúng ta phải chuẩn bị thật chu đáo, ngay từ công tác xây dựng tài liệu”, Phó Tổng Thanh tra nhấn mạnh.

Để hỗ trợ các thành viên trong nhóm, nhất là đối với những thành viên mới có được những kỹ năng cần thiết để tham gia hiệu quả hoạt động đánh giá, Thanh tra Chính phủ đã xây dựng Dự thảo Tài liệu hướng dẫn kỹ năng tham gia cơ chế đánh giá UNCAC và các diễn đàn hợp tác quốc tế đa phương. 

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Phó trưởng Nhóm Đánh giá thực thi UNCAC đã trình bày dự thảo tài liệu này.

Sau khi nghe ông Nguyễn Tuấn Anh trình bày, nhiều đại biểu tham dự Hội thảo đã đóng góp ý kiến. Đa số các ý kiến đóng góp đều đồng tình với nội dung dự thảo. 

Bên cạnh đó, một số đại biểu cũng có đóng góp, bổ sung thêm để hoàn thiện dự thảo. Ông Ngô Mạnh Hùng, Phó cục Trưởng Cục Chống tham nhũng góp ý, để các thành viên có thể đánh giá hiệu quả cần có sự phân công trách nhiệm cụ thể và xác định rõ thời điểm xây dựng kế hoạch đánh giá. 

Đại diện Bộ Tư pháp góp ý, hiện nay vấn đề thu hồi tài sản, hay các quy định của pháp luật về vấn đề này còn chưa chặt chẽ và đầy đủ nên tài liệu cần dẫn chứng một số vụ việc và đưa ra những kỹ năng xử lý tình huống cụ thể. 

Còn đại diện Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đưa ra đề xuất xây dựng đội ngũ đánh giá chuyên sâu vừa giỏi ngoại ngữ vừa hiểu biết về pháp luật để đánh giá được chính xác nhất.

Phát biểu kết luận, Phó Tổng Thanh tra đánh giá cao các ý kiến góp ý tại Hội thảo. “Các ý kiến đóng góp đều rất trúng và đúng. Đây là cơ sở quan trọng để Tổ Biên tập tiếp thu và hoàn thiện tài liệu”.

Phó Tổng Thanh tra yêu cầu, các thành viên trong nhóm đánh giá tiếp tục tích cực đóng góp xây dựng để tài liệu thành cẩm nang nghiên cứu của các cơ quan, ban, ngành. 

Hải Hà