(Thanh tra) - Quyết định số 31/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc cải cách thủ tục biên phòng, hướng tới thực hiện thủ tục biên phòng điện tử tại các cửa khẩu. Không chỉ tối ưu hóa quy trình, quyết định này còn là công cụ mạnh mẽ để tăng cường tính công khai, minh bạch, góp phần đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp.
Quyết định số 31/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ được ban hành ngày 2/9/2025, sửa đổi, bổ sung một số điều của các quyết định về việc thực hiện thủ tục biên phòng điện tử tại các cửa khẩu do Bộ Quốc phòng quản lý.
Theo quyết định, thủ tục biên phòng điện tử là việc làm thủ tục qua mạng internet, khai báo bằng các bản khai điện tử và gửi hồ sơ điện tử đến cổng thông tin thủ tục biên phòng điện tử quốc gia hoặc cổng thông tin riêng của cơ quan có thẩm quyền. Việc xác nhận hoàn thành thủ tục cũng được thực hiện thông qua mạng internet, xử lý, trao đổi thông tin điện tử.
Việc chuyển đổi từ phương thức thủ công sang số hóa, tự động hóa các loại sổ nghiệp vụ cửa khẩu bằng phần mềm trên máy tính đã được Biên phòng cửa khẩu cảng TP Hồ Chí Minh thực hiện. Trung tá Trần Trọng Mỹ, nhân viên kỹ thuật nghiệp vụ, Đội Thủ tục, Biên phòng cửa khẩu cảng TP Hồ Chí Minh, thành viên nhóm sáng kiến phần mềm "Sổ nghiệp vụ cửa khẩu", cho biết, hệ thống bao gồm nhiều phần mềm tích hợp như sổ đăng ký thủ tục tàu, thuyền xuất nhập cảng; sổ đăng ký kiểm soát người lên xuống tàu; phần mềm tổng hợp, báo cáo, lưu trữ. Việc này đã thay đổi phương thức làm việc, nâng cao năng suất khai thác, tìm kiếm, tổng hợp dữ liệu nhanh chóng và chính xác, loại bỏ việc ghi chép thủ công tốn thời gian.
Một trong những điểm nổi bật của Quyết định 31 là việc thiết lập các khung thời gian cụ thể và rõ ràng cho việc thực hiện các thủ tục. Cụ thể, Điều 4 quy định rõ thời hạn khai báo và xác nhận hoàn thành thủ tục biên phòng điện tử được quy định chặt chẽ: Chậm nhất 4 giờ trước khi tàu dự kiến đến cảng và 2 giờ trước khi tàu dự kiến rời cảng, người làm thủ tục phải khai báo thủ tục biên phòng điện tử.
Thời gian bắt đầu thực hiện thủ tục biên phòng điện tử được xác định từ thời điểm biên phòng cửa khẩu tiếp nhận đầy đủ hồ sơ điện tử qua cổng thông tin. Việc xác nhận hoàn thành thủ tục biên phòng điện tử phải được thực hiện chậm nhất 1 giờ kể từ khi tiếp nhận đầy đủ hồ sơ điện tử.
Những quy định về thời hạn này có ý nghĩa quan trọng trong việc chống tiêu cực và lãng phí. Khi mọi quy trình đều có mốc thời gian rõ ràng, việc kéo dài thời gian xử lý hoặc gây khó dễ nhằm trục lợi sẽ bị hạn chế tối đa. Đại úy Tần Lai Thắng, nhân viên thủ tục, khẳng định phần mềm "Sổ nghiệp vụ cửa khẩu" giúp giảm áp lực thời gian nhập dữ liệu, tạo thuận lợi cho thuyền viên, hành khách không phải chờ đợi.
Quyết định 31 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp và chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan quản lý Nhà nước. Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ Công an thống nhất phương án kết nối, chia sẻ dữ liệu và sử dụng tài khoản đăng nhập để khai thác cổng thông tin thủ tục biên phòng điện tử.
Các bộ, ngành liên quan và UBND cấp tỉnh cũng có trách nhiệm phối hợp triển khai thực hiện thủ tục biên phòng điện tử. Đặc biệt, quyết định khuyến khích chủ động khai thác thông tin, dữ liệu trực tuyến tại các hệ thống thông tin quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia để giải quyết thủ tục xuất, nhập cảnh, quá cảnh, cửa khẩu. Việc liên thông và chia sẻ dữ liệu khoa học này tạo ra một hệ thống công khai, minh bạch, nơi mọi thông tin được lưu trữ tập trung và dễ dàng truy xuất.
Thượng tá Nguyễn Văn Đĩnh, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Biên phòng cửa khẩu cảng TP Hồ Chí Minh, chỉ ra rằng việc ghi chép thủ công dẫn đến công tác sưu tra, tổng hợp báo cáo chậm và thiếu chính xác, gặp khó khăn khi tìm kiếm thông tin, lịch sử.
Số hóa đã khắc phục triệt để vấn đề này, đảm bảo tính chính xác và nhanh chóng trong báo cáo, tìm kiếm, sưu tra. Hơn nữa, việc số hóa còn giúp tiết kiệm kinh phí in ấn và quân số trực, giảm thiểu lãng phí nguồn lực Nhà nước.
Việc áp dụng thủ tục biên phòng điện tử theo Quyết định 31 là một phần của chiến lược cải cách hành chính và chuyển đổi số mạnh mẽ, nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý cửa khẩu, kiểm soát xuất nhập cảnh, giữ vững chủ quyền quốc gia, an ninh trật tự, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi, môi trường thông thoáng cho doanh nghiệp và người dân.
Quyết định 31, cùng với những nỗ lực số hóa sổ nghiệp vụ cửa khẩu, là minh chứng rõ nét cho cam kết của Chính phủ trong việc xây dựng một nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả và không khoan nhượng với tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tại các cửa khẩu. Đây là bước đi vững chắc để Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn với nền kinh tế số toàn cầu.
