Phòng, chống tham nhũng phải có cơ chế xử lý hình sự với hành vi làm giàu bất hợp pháp. Ảnh minh họa (Nguồn Internet)

Tăng cường hợp tác quốc tế để thu hồi tài sản tham nhũng

Trước kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, cử tri nhiều địa phương cho rằng, thời gian qua, công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) có nhiều chuyển biến tích cực, đã phát hiện và xử lý nhiều vụ nhưng vẫn chưa triệt để. Cử tri kiến nghị có giải pháp quyết liệt và biện pháp, chế tài mạnh hơn; cần kiên quyết xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức có hành vi tham nhũng; cần quy định khung hình phạt cho các hành vi tham nhũng ở mức độ nặng hơn, cần hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm ngăn chặn triệt để việc tẩu tán tài sản, thu hồi tối đa tài sản tham nhũng; công khai, minh bạch và thông báo rõ để nhân dân được biết số tiền đã thu hồi...

Trả lời ý kiến của cử tri, TTCP nhấn mạnh: Trong những năm qua, nhiều biện pháp tăng cường thu hồi tài sản do tham nhũng đã được áp dụng. Cùng với việc phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế, các cơ quan chức năng đã chú trọng xác minh, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản của các đối tượng phạm tội tham nhũng ngay từ giai đoạn điều tra, không để tẩu tán, hợp pháp hóa tài sản tham nhũng.

Bên cạnh đó, khuyến khích người phạm tội tự nguyện giao nộp tài sản tham nhũng, khắc phục hậu quả thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra.

Với kiến nghị khung hình phạt cho các hành vi tham nhũng cần nặng hơn, TTCP hồi âm việc xử lý đối với hành vi này theo quy định pháp luật hiện hành là rất nghiêm khắc và cụ thể hóa trách nhiệm cá nhân người có hành vi vi phạm. Một số hành vi vi phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự, người vi phạm có thể bị tù chung thân hoặc tử hình.

Theo TTCP, mặc dù kết quả thu hồi tài sản tham nhũng năm sau cao hơn năm trước, song việc thu hồi tài sản tham nhũng vẫn là một trong những hạn chế của công tác PCTN.

Nguyên nhân chủ yếu là do số tiền thu hồi rất lớn, nhưng người phải thi hành án không có tài sản hoặc tài sản bảo đảm giá trị thấp; thời gian giải quyết các vụ việc dài, tài sản đã bị tẩu tán, che giấu hoặc tình trạng pháp lý của tài sản chưa rõ ràng.

Vướng mắc về cơ chế, thể chế trong việc xử lý tài sản, làm ảnh hưởng quá trình thi hành án. Trong một số vụ án vẫn xảy ra trường hợp bỏ trốn, việc tương trợ tư pháp hình sự còn gặp nhiều khó khăn...

Để khắc phục tình trạng trên, nâng cao tỉ lệ thu hồi tài sản tham nhũng, các cơ quan chức năng tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong công tác PCTN nói chung và công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế nói riêng, để phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm liên quan đến công tác thu hồi tài sản, nhất là việc thẩm định giá, bán đấu giá tài sản trong thi hành án.

Trong đó, tăng cường phối hợp, tích cực, chủ động hơn trong thu hồi tài sản, nhất là việc kê biên, phong tỏa, tạm giữ phục vụ cho việc thu hồi tối đa tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.

Tăng cường hợp tác quốc tế để thu hồi tài sản tham nhũng trong tố tụng hình sự; tiếp nhận, xử lý yêu cầu tương trợ tư pháp hình sự của nước ngoài về thu hồi tài sản tham nhũng; đề nghị nước ngoài thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp hình sự về thu hồi tài sản tham nhũng của Việt Nam.

Xử lý dứt điểm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế còn tồn đọng, kéo dài.

Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan việc chậm thi hành một số bản án có điều kiện thi hành, tổ chức bán đấu giá nhiều tài sản bị mất giá (so với giá thị trường), nếu có dấu hiệu vi phạm phải xử lý nghiêm.

Xây dựng đề án thu hồi tài sản không qua thủ tục kết tội

Để việc thu hồi tài sản theo bản án, quyết định của tòa án đạt hiệu quả, tránh tình trạng tẩu tán tài sản, TTCP nêu rõ cần phối hợp, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Trong đó, nâng cao tính trung thực, trách nhiệm trong kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức. Có hình thức xử lý nghiêm vi phạm trong kê khai tài sản, thu nhập.

Có cơ chế đẩy mạnh giao dịch không dùng tiền mặt, hạn chế sử dụng tiền mặt trong việc giao dịch mua, bán các tài sản có giá trị lớn để thuận tiện kiểm soát thu nhập, truy tìm tài sản bị tẩu tán.

TTCP cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định 130 về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn.

Hiện TTCP đang xây dựng Cơ sở Dữ liệu quốc gia về tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Đây là cơ sở dữ liệu có vai trò quan trọng trong PCTN và thu hồi tài sản.

Đồng thời, TTCP cũng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tư pháp nghiên cứu, xây dựng đề án về cơ chế thu hồi tài sản không qua thủ tục kết tội, phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Chỉ đạo Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đề xuất cơ chế xử lý hình sự đối với hành vi làm giàu bất hợp pháp, nhằm tăng cường hiệu quả đấu tranh PCTN.

Đồng thời, kiến nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phối hợp với Bộ Tư pháp, các cơ quan nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện các quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự nhằm tăng cường hiệu quả xử lý tội phạm tham nhũng, thu hồi tài sản trong quá trình giải quyết các vụ án.