Theo báo cáo của Chính phủ, giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực còn tồn đọng lớn. Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet

Đó là dự báo về tình hình tham nhũng được Chính phủ đề cập trong báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Thiệt hại trong các vụ án tham nhũng đang điều tra khoảng 4.500 tỷ

Báo cáo về việc phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng, Chính phủ cho biết, trong kỳ báo cáo năm 2024, các cơ quan điều tra trong lực lượng công an đã thụ lý điều tra 1.347 vụ án và 3.565 bị can phạm tội về tham nhũng.

Tổng số tài sản thiệt hại trong các vụ án đang thụ lý, điều tra tạm tính khoảng 4.586 tỷ đồng và 59.899m2 đất.

Trong đó, các cơ quan đã thu hồi, kê biên, tạm giữ khoảng 1.535 tỷ đồng và 45.303m2 đất, hơn 2,6 triệu USD, 97 miếng kim loại màu vàng, 534 cây vàng SJC, 9 bất động sản, 1.444 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất các loại, 1 xe Mercedes Ben…

Các cơ quan chức năng cũng đã phối hợp yêu cầu sở tài nguyên và môi trường các tỉnh, thành phố tạm dừng giao dịch, chuyển nhượng đối với 88 bất động sản; yêu cầu ngân hàng tạm dừng giao dịch đối với 13 sổ tiết kiệm (tổng giá trị khoảng 1.117 tỷ đồng).

Các cơ quan điều tra trong lực lượng công an đã kết luận điều tra, đề nghị truy tố 689 vụ án/2.235 bị can; tạm đình chỉ điều tra 46 vụ án/50 bị can; đình chỉ điều tra 6 vụ án/8 bị can; thay đổi tội danh 7 vụ án/13 bị can; chuyển cơ quan điều tra khác 4 vụ án/6 bị can và đang điều tra 591 vụ án/1.251 bị can.

Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án tham nhũng, chức vụ, Viện KSND các cấp đã thu lý 1733 vụ/4898 bị can.

TAND các cấp đã giải quyết theo thủ tục sơ thẩm 975 vụ /2.814 bị cáo về các tội phạm tham nhũng; trong đó xét xử 640 vụ/1.531 bị cáo.

Tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên phạt tử hình và tù chung thân 10 bị cáo; xử phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm đối với 62 bị cáo; tù từ trên 7 năm đến 15 năm với 203 bị cáo; tù từ trên 3 năm đến 7 năm với 343 bị cáo; tù từ 3 năm trở xuống 602 bị cáo... còn lại là các hình phạt khác.

Về công tác thi hành án dân sự và thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, báo cáo của Chính phủ cho thấy có 1.577 việc phải thi hành, trong đó 1.328 việc có điều kiện thi hành, đã thi hành xong 1.028 việc.

“Tổng số tiền phải thi hành 16.080 tỷ đồng, có điều kiện thi hành trên 11.534 tỷ đồng, đã thi hành xong 8.436 tỷ đồng”, theo báo cáo của Chính phủ.

Khởi tố nhiều cán bộ cấp cao, lãnh đạo chủ chốt của một số địa phương

Đánh giá chung về công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực năm 2024, Chính phủ nhấn mạnh việc thực hiện đúng chỉ đạo “kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ”; truy tố một vụ cảnh tỉnh cả một vùng, một lĩnh vực.

Theo Chính phủ, các cơ quan đã kiên quyết khởi tố, điều tra, xử lý nghiêm một số vụ án tham nhũng, tiêu cực đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, liên quan đến các hành vi sai phạm diễn ra từ nhiều năm trước và cả những sai phạm mới phát sinh, xảy ra trên diện rộng, có tổ chức, cả trong khu vực Nhà nước và khu vực ngoài Nhà nước.

Trong đó, điểm mới được Chính phủ nhấn mạnh là từ khởi tố ban đầu về các hành vi phạm tội về kinh tế, cơ quan điều tra đã đi sâu làm rõ bản chất vụ án và khởi tố các hành vi phạm tội về tham nhũng.

Các cơ quan từ đó đã khởi tố nhiều cán bộ cấp cao, cán bộ lãnh đạo, nguyên lãnh đạo chủ chốt của một số địa phương, tiếp tục tạo bước tiến mới trong phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực.

Bên cạnh đó, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực ở địa phương tiếp tục được đẩy mạnh. Nhiều địa phương đã khởi tố, điều tra xử lý nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, xảy ra từ nhiều năm trước; chủ động và kiên quyết xử lý nghiêm minh, kịp thời những trường hợp tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan có chức năng phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Nêu ra nhiều khó khăn, hạn chế trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực, Chính phủ nhận định, vẫn để xảy ra một số vụ tham nhũng, tiêu cực lớn, gây bức xúc trong dư luận.

Việc truy bắt đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài còn gặp nhiều khó khăn do chưa có kết quả tương trợ tư pháp.

Giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực còn tồn đọng lớn, nhiều tài sản có tranh chấp quyền sở hữu kéo dài hoặc chưa được các cơ quan có thẩm quyền làm rõ về tình trạng pháp lý khi tiến hành kê biên, gây khó khăn cho giai đoạn thi hành án.

Rất nhiều thách thức trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực

Đưa ra dự báo, Chính phủ nhận định năm 2025, tham nhũng vẫn là vấn nạn chung của thế giới và khu vực. Việt Nam cũng phải đối mặt với rất nhiều thách thức trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

“Tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn phức tạp, có sự cấu kết, móc nối giữa cán bộ thoái hóa, biến chất trong bộ máy Nhà nước với các doanh nghiệp, tổ chức để trục lợi. Tài sản tham nhũng có giá trị lớn, có yếu tố nước ngoài”, theo Chính phủ.

Ngoài ra, còn tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm trong giải quyết công việc của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức dẫn đến cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, kinh doanh.

Nêu rõ 2025 là năm cuối thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chính phủ cho rằng, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực phải được đẩy nhanh, toàn diện, kịp thời, không đưa vào cấp ủy những trường hợp tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm kỷ luật của Đảng, vi phạm pháp luật.

“Phải tiếp tục kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, đẩy mạnh hơn nữa công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực”, Chính phủ nêu quan điểm.

Xác định phòng chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ trọng tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, Chính phủ cho biết sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, kiên trì xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng tiêu cực trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Bên cạnh đó, kiểm soát có hiệu quả tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; cải cách hành chính, đổi mới công nghệ quản lý; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; giải quyết kịp thời các tố cáo, kiến nghị, phản ánh về tham nhũng, tiêu cực liên quan đến nhân sự đại hội đảng bộ các cấp; kiên quyết không để lọt vào cấp ủy những cán bộ tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Chính phủ cũng cho hay, tới đây sẽ đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, nhất là các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo; tiếp tục vận động đầu thú, truy bắt các đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài; tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác giám định, định giá tài sản, cung cấp tài liệu, tương trợ tư pháp, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng.

Tăng cường hợp tác quốc tế về phòng chống tham nhũng, nhất là các hoạt động tương trợ tư pháp, dẫn độ tội phạm, thu hồi tài sản tham nhũng bị tẩu tán ra nước ngoài… cũng là một nhiệm vụ được Chính phủ nhấn mạnh trong năm 2025.

Theo chương trình, ngày mai (6/9), Ủy ban Tư pháp sẽ họp phiên toàn thể để thẩm tra, cho ý kiến các báo cáo của Chính phủ về công tác: Phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; thi hành án; phòng, chống tham nhũng năm 2024.