(Thanh tra) - Thông tin từ Cổng thông tin điện tử Kiểm toán Nhà nước (KTNN), ngày 6/6/2025, KTNN khu vực V đã có văn bản gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Bạc Liêu về việc đề nghị điều tra làm rõ các dấu hiệu hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng tại Dự án Xây dựng các tuyến đê ngăn mặn cấp bách kết hợp đường giao thông để bảo vệ, phát triển vùng tôm - lúa huyện Hồng Dân. Dự án này do UBND huyện Hồng Dân làm chủ đầu tư.
Thi công sai thiết kế, giám sát thiếu trách nhiệm, chưa hoàn thành đền bù đã xây dựng
Theo đó, tại Văn bản số 367/KV V-TH ngày 6/6/2025 của KTNN khu vực V gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Bạc Liêu cho biết, trong quá trình thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương, đoàn KTNN đã tiến hành kiểm toán tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (BQLDA) huyện Hồng Dân và phát hiện Dự án Xây dựng các tuyến đê ngăn mặn cấp bách kết hợp đường giao thông để bảo vệ, phát triển vùng tôm - lúa huyện Hồng Dân có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Cụ thể, công trình thi công không tuân thủ đúng bản vẽ thiết kế thi công đã được phê duyệt có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Các hạng mục đê, đường trên đê, cống, cầu kết hợp cống đã thi công không đúng ranh mốc, tim tuyến được duyệt, mà thi công dịch chuyển ra sát mép kênh (trùng với đường đê bao hiện hữu) không đúng theo bản vẽ thiết kế thi công, vi phạm quy định tại Điều 113 Luật Xây dựng năm 2014 và Điều 13 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/1/2021 của Chính phủ.
Việc thi công không đúng ranh mốc, tim tuyến làm sai lệch thiết kế công trình (từ 2 mái taluy 2 bên thành 1 bên mái taluy, 1 bên là bờ sông sát mép kênh hiện hữu và không kiểm tra độ ổn định của nền đường (đê bao hiện hữu)) đã làm sai lệch khối lượng đất đào, đất đắp và nhiều công tác xây lắp khác so với dự toán, thiết kế được duyệt, dẫn tới nghiệm thu, thanh toán không đúng khối lượng thực tế thi công.
Đoàn KTNN cũng đã kiểm tra thực tế hiện trạng công trình có nhiều dấu hiệu gian lận, sai sót nghiêm trọng, như: Nền đường có nhiều vị trí bị lún, mặt đường uốn lượn cao, thấp không đảm bảo cao độ; nhiều đoạn đường có dấu hiệu sạt lở, đang được gia cố cừ tràm dọc theo tuyến đường (phía kênh) trong khi công tác gia cố cừ tràm không có trong hồ sơ thiết kế được duyệt; đất đắp 2 bên vai đường là bùn đất chứa trong các bọc ni lông, mà không phải là đất đắp chọn lọc với độ chặt là k = 0,9 theo đúng yêu cầu thiết kế.
Bên cạnh đó, đoàn KTNN còn phát hiện, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ dự án huyện Hồng Dân không thực hiện đầy đủ trình tự thủ tục bồi thường, hỗ trợ theo quy định của Điều 67, 69 Luật Đất đai năm 2013 (không tổ chức họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi để lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ; không gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ đến từng người có đất thu hồi, trong đó ghi rõ về mức bồi thường, hỗ trợ, thời gian, địa điểm chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và thời gian bàn giao đất đã thu hồi cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng; không thông báo kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm), dẫn đến việc người dân chưa chịu nhận tiền và không đồng ý giao mặt bằng. Chủ đầu tư cho phép nhà thầu khởi công xây dựng công trình trong khi chưa hoàn thành việc đền bù, hỗ trợ, tái định cư, các hộ dân chưa bàn giao mặt bằng là chưa đúng quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 107 Luật Xây dựng năm 2014.
Khối lượng xây lắp nghiệm thu, thanh toán không đúng thực tế
Văn bản của KTNN khu vực V cũng thể hiện, việc thay đổi ranh mốc, dịch chuyển tim tuyến công trình lên bờ kênh là vi phạm hành lang bảo vệ nguồn nước đối với sông, suối, kênh, rạch theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 9 của Nghị định 43/2015/NĐ-CP ngày 6/5/2015 của Chính phủ…
Đáng chú ý, đoàn KTNN đã phát hiện, khối lượng xây lắp nghiệm thu, thanh toán không đúng thực tế: Mặc dù thi công không đúng ranh, mốc và tim tuyến theo thiết kế, nhưng các bên có liên quan lại nghiệm thu khối lượng và thanh toán theo đúng thiết kế bản vẽ thi công được duyệt, đồng thời các hồ sơ có liên quan.
Nhật ký thi công, bản vẽ hoàn công, biên bản nghiệm thu khối lượng, hồ sơ thanh toán, hồ sơ quản lý chất lượng công trình do BQLDA huyện Hồng Dân cung cấp cho tổ kiểm toán đều được chủ đầu tư, đơn vị thi công, tư vấn giám sát ký tên và đóng dấu xác nhận thực hiện đúng như hồ sơ thiết kế được duyệt ban đầu, nhưng không đúng với thực tế thi công (do đã thay đổi ranh mốc và vị trí các tim tuyến).
Từ đó, các khối lượng khống, không có trong thực tế đã được thanh toán cho đơn vị thi công. Liên danh Công ty TNHH TMDV Phan Hiền - Công ty Cổ phần Xây dựng vận tải đầu tư kinh doanh nhà Hải Đăng đã được tạm ứng, thanh toán 65,154 tỷ đồng.
Trong đó, số tiền đã thanh toán cho khối lượng khống và khối lượng sai thiết kế là 49,354 tỷ đồng; đơn vị giám sát (Công ty TNHH MTV Tư vấn và Đầu tư xây dựng Thiên Phát Bạc Liêu) đã nhận 930 triệu đồng.
Nhiều dấu hiệu vi phạm hình sự, chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra
Theo KTNN khu vực V, các hành vi nêu trên đã vi phạm quy định tại khoản 8, Điều 16 Luật Đầu tư công “Làm giả, làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu, liên quan đến quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, triển khai thực hiện chương trình, dự án”; vi phạm quy định tại khoản 9, Điều 16 Luật Đầu tư công “Cố ý báo cáo, cung cấp thông tin không đúng, không trung thực, không khách quan ảnh hưởng đến việc lập, thẩm định, quyết định kế hoạch, chương trình, dự án, theo dõi, đánh giá, kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm trong triển khai thực hiện kế hoạch, chương trình, dự án”.
Đồng thời, các hành vi này cũng vi phạm quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng “Dàn xếp, thông đồng làm sai lệch kết quả lập dự án, khảo sát, thiết kế, giám sát thi công, xây dựng công trình”.
Từ các hành vi và dấu hiệu nêu trên, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Kiểm toán Nhà nước, KTNN khu vực V chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Bạc Liêu để điều tra, làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật đối với hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng về xây dựng và đầu tư công đối với UBND huyện Hồng Dân, BQLDA huyện Hồng Dân, đơn vị giám sát thi công xây dựng, đơn vị thi công công trình và các đơn vị, cá nhân có liên quan tại Dự án Xây dựng các tuyến đê ngăn mặn cấp bách kết hợp đường giao thông để bảo vệ, phát triển vùng tôm - lúa huyện Hồng Dân…
Theo hồ sơ PV Báo Thanh tra thu thập, tại dự án Xây dựng các tuyến đê ngăn mặn cấp bách kết hợp đường giao thông để bảo vệ, phát triển vùng tôm - lúa huyện Hồng Dân, UBND huyện Hồng Dân là chủ đầu tư; BQLDA huyện Hồng Dân là đại diện chủ đầu tư. Dự án có 7 gói thầu…
Tại gói thầu số 03: Tư vấn giám sát thi công xây dựng toàn bộ công trình và mua sắm thiết bị có giá gói thầu là hơn 1,586 tỷ đồng, đấu thầu qua mạng. Ngày 28/12/2022, ông Nguyễn Văn Chiến – Phó Chủ tịch UBND huyện Hồng Dân đã ký Quyết định số 4959/QĐ-UBND phê duyệt cho Công ty TNHH MTV Tư vấn và Đầu tư xây dựng Thiên Phát Bạc Liêu trúng gói thầu này với giá 1,55 tỷ đồng…
Tại gói thầu số 07: Thi công xây dựng toàn bộ công trình và mua sắm thiết bị, giá gói thầu là hơn 83,113 tỷ đồng, đấu thầu qua mạng. Ngày 23/12/2022, ông Nguyễn Văn Thới - Chủ tịch UBND huyện Hồng Dân đã ký Quyết định số 4896/QĐ-UBND phê duyệt cho Liên danh Công ty TNHH TMDV Phan Hiền - Công ty Cổ phần Xây dựng vận tải đầu tư kinh doanh nhà Hải Đăng trúng thầu với giá hơn 83,057 tỷ đồng…
Theo tìm hiểu, ngoài gói thầu này, Liên danh Công ty TNHH TMDV Phan Hiền - Công ty Cổ phần Xây dựng vận tải đầu tư kinh doanh nhà Hải Đăng còn trúng 3 gói thầu khác cũng trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu gồm: Gói thầu XL03-GDD2: Thi công xây dựng đoạn đê từ K8+200 đến K13+960 thuộc dự án Xây dựng, nâng cấp đê biển Đông cấp bách chống biến đổi khí hậu tỉnh Bạc Liêu – đoạn từ kênh Mương 1 đến kênh Huyện Kệ do BQLDA Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bạc Liêu làm chủ đầu tư (giá trúng thầu là hơn 104,34 tỷ đồng); gói thầu số 15 thuộc dự án Xây dựng các ô đê bao ngăn mặn cấp bách kết hợp các công trình giao thông để bảo vệ và phát triển vùng sản xuất lúa và nuôi trồng thủy sản huyện Vĩnh Lợi do UBND huyện Vĩnh Lợi làm chủ đầu tư (giá trúng thầu là hơn 32,189 tỷ đồng) và gói thầu số 16 thuộc dự án Xây dựng các ô đê bao ngăn mặn cấp bách kết hợp các công trình giao thông để bảo vệ và phát triển vùng sản xuất lúa và nuôi trồng thủy sản huyện Vĩnh Lợi do UBND huyện Vĩnh Lợi làm chủ đầu tư (giá trúng thầu là hơn 16,001 tỷ đồng).
