Cựu Chánh Văn phòng của Tổng thống Madagasca Romy Andrianarisoa. Ảnh: lexpress

Bà Romy Andrianarisoa, 47 tuổi, là Chánh Văn phòng của Tổng thống Madagasca Andry Rajoelina cho đến khi bị cách chức vào tháng 8 năm ngoái.

Quan chức này bị cáo buộc đòi các khoản thanh toán đáng kể từ Gemfields trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến 2023.

Theo cáo trạng, bà Romy Andrianarisoa đã liên hệ với Giám đốc Điều hành Gemfields Sean Gilbertson vào năm 2021 và đề nghị giúp công ty mở rộng kinh doanh sang Madagascar.

Công ty Khai thác Đá quý Gemfields có trụ sở tại Vương quốc Anh sở hữu thương hiệu trang sức Faberge, vận hành các mỏ hồng ngọc và ngọc lục bảo ở miền Nam châu Phi, đang tìm cách thiết lập hoạt động tại các quốc gia bao gồm Ethiopia và Madagascar.

Trước đề nghị của bà Romy Andrianarisoa, Gemfields đã nghi ngờ và tìm đến Cơ quan Phòng, chống tội phạm Quốc gia Anh (NCA).

Nhận được tố cáo, NCA đã triển khai một "sĩ quan chìm" đóng vai nhà tư vấn, thay mặt cho Gemfields.

Trong cuộc trò chuyện với nhà tư vấn (được gọi là "Charles" để bảo vệ danh tính), bà Andrianarisoa và cộng sự người Pháp Philippe Tabuteau, đã "ra giá" 270.000 franc Thụy Sĩ (310.000 USD).

Hai người này cũng muốn có 5% cổ phần trong Công ty Khai thác mỏ Gemfields ở Madagascar, dựa trên định giá của các hoạt động tương tự ở Mozambique và Zambia, sẽ trị giá khoảng 4 triệu USD.

Trong cuộc gặp đầu tiên với "Charles", Andrianarisoa đã nói về mong muốn hỗ trợ sự phát triển của Madagascar, đồng thời "kiếm sống" cho mình.

Các công tố viên cho biết, Andrianarisoa và Tabuteau đều được "Charles" đề nghị thanh toán bằng hồng ngọc để giúp che giấu các khoản thanh toán tham nhũng dễ dàng hơn.

Họ bị bắt tại một khách sạn ở London vào ngày 10/8 năm ngoái và bị buộc tội đòi hối lộ. Tổng thống Andry Rajoelina đã sa thải Chánh Văn phòng Andrianarisoa ngay lập tức.

“Tổng thống kiên định việc phải tuân thủ đạo đức trong điều hành các công việc của nhà nước và chống tham nhũng dưới mọi hình thức”, tuyên bố của Văn phòng Tổng thống nhấn mạnh.

Văn phòng cũng cho hay, họ không biết lý do chuyến đi của bà Andrianarisoa đến Anh, nhưng bà đã có đơn nghỉ phép từ ngày 9 đến ngày 22/8/2023.

Ngày 12/8/2023, bà Andrianarisoa và ông Tabuteau đã ra trình diện trước tòa án và đã bị tạm giam cho đến phiên điều trần tiếp theo tại London vào ngày 8/9.

Cơ quan Phòng, chống tội phạm Quốc gia Anh (NCA) đánh giá cao Công ty Gemfields vì đã tố cáo vấn đề và hợp tác với cuộc điều tra. Ảnh: REUTERS/Stefan Wermuth

Tabuteau đã nhận tội vào năm ngoái, nhưng Andrianarisoa thì không và bà đã phải ra hầu tòa trong tháng này tại Tòa án Southwark Crown.

Andrianarisoa cho biết, bản thân mong muốn Gemfields có được một giấy phép khai thác là vì lợi ích của Madagascar.

“Tôi chưa bao giờ yêu cầu bất kỳ khoản thanh toán nào cho chính mình”, bà nói với bồi thẩm đoàn.

Bồi thẩm đoàn đã buộc tội bà vào ngày 20/2 và Andrianarisoa sẽ bị kết án cùng với Tabuteau, 54 tuổi vào tháng tới.

Andy Kelly, người đứng đầu Đơn vị Chống tham nhũng Quốc tế tại NCA, cho biết cơ quan này "đặc biệt cảm ơn Gemfields" vì không chỉ khiến NCA chú ý đến vấn đề, mà còn tiếp tục hợp tác trong cuộc điều tra để mang lại kết quả thành công.

Cộng hòa Madagascar nằm trên Ấn Độ Dương, ngoài khơi bờ biển Đông Nam của đại lục châu Phi, được đánh giá là một trong những quốc gia nghèo nhất châu Phi.