Giá rau củ giảm mạnh sau Tết, nông dân lo lắng (ảnh minh họa)

Mỗi năm, sau kỳ nghỉ Tết, nhu cầu tiêu thụ giảm do người dân thắt chặt chi tiêu, cùng với việc nguồn cung dồi dào do nông dân thu hoạch ào ạt để giải phóng hàng tồn. Điều này gây tình trạng cung vượt cầu, đẩy giá xuống thấp.

Nông sản rớt giá mạnh, nông dân lao đao

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, giá lúa gạo đã giảm mạnh so với thời điểm trước Tết. Lúa OM 18 từ mức 7.600 - 7.800 đồng/kg xuống còn 6.400 - 6.500 đồng/kg, giảm khoảng 1.200 - 1.300 đồng/kg. Lúa Đài Thơm 8 cũng có mức giảm tương tự, từ 7.600 - 7.800 đồng/kg xuống 6.500 - 6.600 đồng/kg, mất khoảng 1.100 - 1.200 đồng/kg. Trong khi đó, lúa OM 380 là loại có mức giảm mạnh nhất, từ 6.600 - 6.700 đồng/kg xuống chỉ còn 5.000 - 5.200 đồng/kg, giảm từ 1.400 - 1.500 đồng/kg.

Không chỉ lúa gạo, giá rau xanh và trái cây tại TP. Hồ Chí Minh cũng chứng kiến mức giảm đáng kể. Các loại rau như xà lách, cải thảo, bắp cải có giá cao vào cuối năm ngoái, nay chỉ còn 20.000 - 25.000 đồng/kg. Một số loại rau khác như đậu que, khổ qua, cà tím cũng giảm xuống quanh mức 20.000 đồng/kg.

Trái cây cũng không tránh khỏi tình trạng rớt giá, trong đó sầu riêng Ri 6 hiện được bán với giá 50.000 - 80.000 đồng/kg, thấp hơn 30% so với tuần trước và chỉ bằng một nửa so với cùng kỳ năm ngoái. Các loại trái cây khác như xoài cát, dưa hấu, cam sành cũng giảm mạnh, chỉ dao động từ 5.000 - 25.000 đồng/kg.

Theo các chuyên gia, một trong những lý do khiến giá nông sản giảm mạnh là do nguồn cung dồi dào trong khi sức mua sau Tết giảm mạnh. Thông thường, người tiêu dùng có xu hướng tích trữ thực phẩm trước Tết, khiến nhu cầu tiêu thụ giảm sút sau kỳ nghỉ lễ. Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp và thương lái chưa hoạt động hết công suất, dẫn đến việc thu mua bị gián đoạn, làm giá giảm xuống thấp.

Ngoài ra, diễn biến của thị trường quốc tế cũng tác động lớn đến giá lúa gạo trong nước. Việc Ấn Độ chấm dứt lệnh hạn chế xuất khẩu đã làm tăng nguồn cung gạo trên thị trường toàn cầu. Đồng thời, sản lượng gạo của Việt Nam, Thái Lan và Pakistan cũng tăng mạnh, khiến lượng gạo dư thừa và giá cả bị kéo xuống.

Không chỉ riêng gạo, xuất khẩu các loại nông sản khác như trái cây, rau củ cũng gặp khó khăn do chính sách kiểm soát nhập khẩu nghiêm ngặt hơn từ các thị trường lớn như Trung Quốc. Điều này làm gia tăng lượng hàng tồn kho trong nước, gây áp lực lên giá cả.

Xuất khẩu gạo trong nước chịu áp lực cao khi Ấn Độ gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm (ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, dù giá nông sản giảm nhưng chi phí đầu vào cho sản xuất vẫn ở mức cao, tạo ra gánh nặng tài chính cho nông dân. Giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và chi phí nhân công không có dấu hiệu giảm, thậm chí còn tăng trong năm qua.

Hệ thống thu mua và phân phối cũng là một nguyên nhân quan trọng khiến giá nông sản bấp bênh. Nông dân chủ yếu bán sản phẩm thông qua thương lái, trong khi các doanh nghiệp thu mua lớn chưa có sự liên kết chặt chẽ với người sản xuất. Do đó, khi thị trường biến động, nông dân dễ bị ép giá và không có đầu ra ổn định. Ngoài ra, tình trạng "được mùa mất giá" tái diễn do chưa có sự điều tiết hợp lý giữa cung và cầu, khiến giá cả nông sản phụ thuộc nhiều vào yếu tố thời vụ.

Giải pháp nào cho nông sản trong nước?

Để giải quyết tình trạng giá nông sản giảm sâu, cần tăng cường liên kết giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp thu mua để hình thành chuỗi cung ứng bền vững. Khi có sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên, giá cả sẽ ổn định hơn, tránh tình trạng bị ép giá. Một trong những giải pháp hiệu quả là phát triển mô hình sản xuất theo đơn đặt hàng, giúp nông dân chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất và bảo quản cũng là một hướng đi cần thiết. Sử dụng công nghệ sau thu hoạch để kéo dài thời gian bảo quản nông sản sẽ giúp giảm áp lực bán tháo khi giá xuống thấp. Đồng thời, đẩy mạnh mô hình nông nghiệp công nghệ cao sẽ giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí sản xuất và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Đồng thời, Nhà nước cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể để giúp nông dân vượt qua giai đoạn khó khăn. Các gói vay ưu đãi, trợ giá cho phân bón và thuốc bảo vệ thực vật có thể giúp giảm áp lực tài chính cho nông dân.

Giá nông sản giảm mạnh đang đặt ra nhiều thách thức cho nông dân, nhưng nếu có chiến lược phù hợp, tình trạng này có thể được kiểm soát. Trong dài hạn, cần tập trung vào việc phát triển thị trường bền vững, cải tiến sản xuất và nâng cao giá trị sản phẩm để tránh tình trạng “được mùa mất giá” lặp lại.

Với sự phối hợp của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, ngành nông nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn và phát triển ổn định trong thời gian tới.