(Thanh tra) - Trụ sở Tiếp công dân Trung ương (TSTCDTW) là nơi thường xuyên diễn ra những cuộc đối thoại trực diện giữa công dân và cơ quan Nhà nước. Ở đó, mỗi cán bộ, công chức không chỉ thực hiện nhiệm vụ hành chính, mà còn là hiện thân của “văn hóa tuân thủ pháp luật” – yếu tố then chốt để bảo đảm niềm tin của Nhân dân vào sự nghiêm minh, công bằng và nhân văn của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Văn hóa tuân thủ pháp luật không chỉ dừng ở việc thực hiện đúng các quy định, mà còn là thái độ, cách hành xử, tinh thần trách nhiệm và sự tôn trọng Nhân dân trong mọi hoạt động công vụ. Tại TSTCDTW, nơi tập trung những vụ việc phức tạp, đông người, dễ phát sinh căng thẳng, cán bộ càng cần thể hiện phẩm chất này. Mỗi lời nói, mỗi hành động phải toát lên sự chuẩn mực, công tâm, vừa đúng quy định, vừa nhân văn.
Chỉ khi tuân thủ pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử thường ngày, cán bộ mới có thể thuyết phục công dân, từ đó tạo dựng niềm tin. Sự tin tưởng ấy không chỉ dành cho cá nhân cán bộ mà còn là niềm tin vào hệ thống chính trị, vào Đảng và Nhà nước.
Ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương nhấn mạnh rằng, để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thanh tra Chính phủ lần thứ I, cần bám sát nghị quyết để xây dựng chương trình hành động cụ thể, thực hiện hiệu quả cả nhiệm vụ chính trị và chuyên môn. Từ góc nhìn của Ban, ngoài sinh hoạt chuyên môn, nghiệp vụ, phải có những sinh hoạt chuyên đề về công tác cán bộ.
Điều này càng cần thiết trong bối cảnh sau sáp nhập, khi cán bộ từ các đơn vị khác nhau về cùng công tác. Dù nghiệp vụ chung, nhưng cách quản lý, văn hóa ứng xử, quan hệ công tác vẫn có khác biệt. Do đó, cần thường xuyên sinh hoạt để gắn kết, chia sẻ, phát huy sức mạnh tập thể, tạo nên sự thống nhất, giữ gìn những giá trị tinh túy tốt đẹp.
Việc duy trì sinh hoạt chuyên đề cũng là cơ chế để phát hiện, bố trí đúng người đúng việc, khai thác sở trường cán bộ, khuyến khích chia sẻ kinh nghiệm. Đây chính là cách lan tỏa văn hóa tuân thủ pháp luật ngay trong nội bộ: Mỗi cán bộ nắm rõ quy định, làm việc minh bạch, đồng thời ý thức rõ trách nhiệm cá nhân trong tập thể.
Theo ông Nguyễn Hồng Điệp, kế hoạch thanh tra trong giai đoạn tới cần đặc biệt chú trọng thanh tra trách nhiệm người đứng đầu cơ quan hành chính trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đây là cách kiểm chứng văn hóa tuân thủ ở cấp quản lý: Lãnh đạo phải gương mẫu, nghiêm minh, có trách nhiệm.
Công tác thanh tra không chỉ là xử lý vi phạm, mà quan trọng hơn là mang tính xây dựng, lấy phòng ngừa là chính. Điều này đòi hỏi các kết luận thanh tra, kết luận giải quyết khiếu nại, tố cáo phải khả thi, thực hiện được trong thực tế, không chỉ đúng luật mà còn phù hợp bối cảnh xã hội. Khi kết luận thanh tra có tính khả thi, người dân thấy rằng pháp luật không phải lý thuyết xa vời mà là công cụ bảo vệ quyền lợi, từ đó củng cố niềm tin.
Ở TSTCDTW, đối thoại trực tiếp giữa công dân và cơ quan Nhà nước diễn ra thường xuyên. Đây là môi trường nhạy cảm, nơi va chạm lợi ích, dễ phát sinh bức xúc. Văn hóa tuân thủ ở đây thể hiện rõ nhất: Cán bộ vừa phải giữ nghiêm kỷ cương, vừa mềm dẻo, khéo léo để tháo gỡ căng thẳng.
Thái độ chuẩn mực, lời giải thích rõ ràng, quyết định đúng pháp luật nhưng có lý, có tình chính là cách để “hóa giải” xung đột, tránh khiếu kiện leo thang. Khi công dân cảm nhận được sự công bằng, minh bạch trong từng buổi tiếp, họ sẽ có niềm tin hơn vào Nhà nước.
Để văn hóa tuân thủ pháp luật thực sự đi vào chiều sâu, cần ba định hướng:
Tăng cường sinh hoạt chính trị, tư tưởng và chuyên đề về pháp luật: Giúp cán bộ vừa nắm chắc quy định, vừa hiểu sâu ý nghĩa chính trị – xã hội của việc tuân thủ.
Đẩy mạnh chuyển đổi số trong tiếp công dân và xử lý đơn thư: ứng dụng công nghệ để minh bạch hóa quy trình, giúp người dân dễ dàng giám sát, hạn chế tiêu cực.
Nêu gương từ lãnh đạo: Cán bộ quản lý phải gương mẫu, công tâm trong từng quyết định, tạo sức lan tỏa xuống cấp dưới.
Văn hóa tuân thủ pháp luật là nền tảng cốt lõi để xây dựng niềm tin xã hội. Tại TSTCDTW, nơi những va chạm lợi ích được đặt ra trực diện, văn hóa ấy càng trở nên quan trọng. Đó không chỉ là việc thực thi đúng quy định, mà còn là thái độ tôn trọng nhân dân, là sự nghiêm minh, công bằng và nhân văn của Nhà nước pháp quyền.
Khi mỗi cán bộ coi việc tuân thủ pháp luật là chuẩn mực ứng xử, khi mỗi quyết định thanh tra mang tính xây dựng và khả thi, khi mỗi buổi tiếp công dân là minh chứng cho sự công bằng – thì lúc đó, niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước được củng cố, góp phần giữ ổn định xã hội, phục vụ phát triển đất nước.
