(Thanh tra) - Ngày 13/9/2025, tại TP Vinh, Thanh tra tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị tập huấn về công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo; hướng dẫn thực hiện Luật Thanh tra năm 2025; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong bối cảnh chính quyền địa phương vận hành theo mô hình 2 cấp.
Hội nghị được kết nối trực tiếp và trực tuyến đến 124 điểm cầu cấp xã, phường trên toàn tỉnh, thu hút sự tham gia của gần 2.000 cán bộ, công chức làm công tác thanh tra, tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong địa bàn tỉnh Nghệ An.
Không khí thi đua, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ chính trị
Phát biểu khai mạc, Chánh Thanh tra tỉnh Nghệ An Chu Thế Huyền nhấn mạnh, Hội nghị diễn ra trong không khí phấn khởi thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XX và hướng tới Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Thanh tra Việt Nam (23/11/1945 – 23/11/2025). Đây là dịp quan trọng để toàn ngành rà soát, quán triệt và triển khai thực hiện đồng bộ các văn bản pháp luật mới, đặc biệt là Luật Thanh tra năm 2025 và các văn bản hướng dẫn thi hành, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.
Ông Chu Thế Huyền khẳng định, việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên đề không chỉ đáp ứng yêu cầu triển khai kịp thời các quy định của Trung ương, mà còn nhằm củng cố năng lực cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở, nơi trực tiếp giải quyết phần lớn các vụ việc của người dân, doanh nghiệp. Đây là yếu tố then chốt để bảo đảm thủ tục hành chính thông suốt, giữ vững niềm tin của nhân dân.
Thời gian qua, Trung ương đã ban hành hàng loạt văn bản pháp luật mới, trong đó có Luật Thanh tra năm 2025; Nghị định số 141/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Thanh tra Chính phủ; Nghị định số 216/2025/NĐ-CP ngày 5/8/2025 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra; Thông tư số 02/2025/TT-TTCP ngày 25/6/2025 của Thanh tra Chính phủ về thực hiện một số quy định liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp.
Các văn bản này tạo hành lang pháp lý quan trọng cho công tác thanh tra, tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Tuy nhiên, theo đánh giá, thực tiễn triển khai vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc: không ít địa phương lúng túng trong xác định thẩm quyền, trong xử lý đơn thư, đặc biệt là các vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài; nguy cơ phát sinh “điểm nóng” an ninh trật tự luôn hiện hữu. Do đó, yêu cầu đổi mới mạnh mẽ về nhận thức, phương pháp và bản lĩnh của đội ngũ cán bộ, công chức là cấp thiết.
Trong chương trình, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương Nguyễn Hồng Điệp trực tiếp truyền đạt chuyên đề về công tác tiếp công dân, xử lý đơn và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đây được xem là điểm nhấn quan trọng, khi nội dung đi sâu vào kỹ năng nghề nghiệp cụ thể cho cán bộ cơ sở.
Bên cạnh đó, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Thanh tra Chính phủ Trần Văn Long tập trung vào việc hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Thanh tra năm 2025 và các văn bản liên quan; bà Nguyễn Thị Hồng Thúy, Trưởng khoa Nghiệp vụ II, Trường Cán bộ Thanh tra đã trình bày chuyên đề về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Ông Nguyễn Hồng Điệp: Nâng tầm kỹ năng tiếp công dân trong bối cảnh mới
Đáng chú ý, trong bài giảng chuyên đề, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương Nguyễn Hồng Điệp nhấn mạnh, tiếp công dân không đơn thuần là tiếp xúc, lắng nghe, mà còn là quá trình vận dụng tổng hợp nhiều kỹ năng, đòi hỏi bản lĩnh, sự công tâm và chuyên nghiệp.
Ông phân tích, cán bộ tiếp công dân trước hết phải có kỹ năng giao tiếp và thái độ ứng xử chuẩn mực. Đây là yếu tố nền tảng, bởi công dân tìm đến trụ sở trong trạng thái nhiều khi bức xúc, căng thẳng. Một lời chào hỏi đúng mực, thái độ tôn trọng, lắng nghe chân thành có thể hóa giải phần nào sự căng thẳng, tạo niềm tin ban đầu. “Chúng ta phải coi công dân như khách đến nhà, đón tiếp bằng sự thiện chí và tinh thần trách nhiệm”, ông Điệp nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, kiến thức pháp luật vững vàng là yêu cầu không thể thiếu. Cán bộ tiếp công dân phải nắm chắc Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Thanh tra và các văn bản liên quan. Chỉ khi hiểu thấu đáo pháp luật, cán bộ mới có thể tư vấn, giải thích chính xác, tránh tình trạng “né tránh” hoặc “đùn đẩy”. Việc trả lời công dân cần thuyết phục trên cơ sở căn cứ pháp luật cụ thể, rõ ràng, minh bạch.
Ông Điệp đặc biệt nhấn mạnh khả năng lắng nghe, phân tích và đánh giá. Lắng nghe không chỉ là để nghe hết ý kiến công dân, mà còn là quá trình phân tích logic, nhận diện bản chất vụ việc, tách bạch thông tin đúng – sai, hợp lý – chưa hợp lý. Nhiều vụ việc kéo dài, theo ông, là do cán bộ chưa thực sự lắng nghe đầy đủ, dẫn đến bỏ sót tình tiết quan trọng hoặc chưa thấu hiểu tâm tư của người dân.
Một điểm nữa được ông Điệp đề cao là khả năng phối hợp liên ngành. Công tác tiếp công dân thường gắn với nhiều lĩnh vực quản lý khác nhau: đất đai, xây dựng, lao động, an sinh xã hội… Do đó, cán bộ tiếp công dân không thể làm việc đơn lẻ, mà cần có kỹ năng phối hợp với các sở, ngành, địa phương để vừa nắm chắc thông tin, vừa thống nhất cách xử lý, tránh tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo.
Ngoài ra, ông Điệp cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, cán bộ tiếp công dân phải nâng cao kỹ năng dân vận và hòa giải. Đây là “chìa khóa” để giảm thiểu khiếu kiện vượt cấp, kéo dài. Dân vận khéo, kết hợp với giải thích thấu tình đạt lý, sẽ giúp công dân đồng thuận hơn với phương án giải quyết. Thực tế cho thấy, có những vụ việc pháp luật đã rõ, nhưng nếu thiếu công tác hòa giải, đối thoại thì rất khó đi đến kết thúc.
Ông Điệp cũng đề cập đến yêu cầu ứng dụng công nghệ trong công tác tiếp công dân. Việc triển khai phần mềm định danh, cơ sở dữ liệu điện tử, tiếp dân trực tuyến hai cấp không chỉ giúp giảm tải áp lực cho cán bộ, mà còn tăng tính công khai, minh bạch, hạn chế tình trạng khiếu kiện kéo dài. Ông lưu ý, cán bộ cần được trang bị cả kỹ năng sử dụng công nghệ, để thích ứng với yêu cầu chuyển đổi số toàn diện.
Kết lại, ông Nguyễn Hồng Điệp nhấn mạnh: “Người cán bộ tiếp công dân hôm nay không chỉ là người ‘giải quyết’ mà phải là người ‘thuyết phục’, ‘hòa giải’ và ‘đồng hành’ với nhân dân. Muốn vậy, phải rèn luyện toàn diện cả kiến thức, kỹ năng và bản lĩnh. Khi công dân tin tưởng, khiếu kiện sẽ giảm, kỷ cương được giữ vững, niềm tin vào Đảng và Nhà nước được củng cố”.
Diễn đàn trao đổi, tháo gỡ khó khăn từ thực tiễn
Hội nghị tập huấn tại Nghệ An không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức mà còn tạo diễn đàn thảo luận cởi mở. Các điểm cầu trực tuyến đã tập trung vào việc chia sẻ kinh nghiệm, nêu ra những khó khăn vướng mắc từ thực tế ở cấp xã, phường. Đây chính là cơ hội để đối chiếu quy định pháp luật với tình huống cụ thể, qua đó tìm giải pháp thống nhất, khả thi.
Việc tổ chức đồng thời trực tiếp và trực tuyến đến 124 điểm cầu thể hiện cho nỗ lực đổi mới phương thức tập huấn, tận dụng công nghệ để lan tỏa kiến thức đến tận cơ sở. Điều này phù hợp với tinh thần chuyển đổi số trong ngành Thanh tra, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả.
Với sự tham gia giảng dạy của lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, Ban Tiếp công dân Trung ương, Trường Cán bộ Thanh tra, hội nghị tập huấn lần này được kỳ vọng sẽ tạo chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và kỹ năng thực hành của đội ngũ cán bộ, công chức ở Nghệ An.
Từ nền tảng này, công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực sẽ được nâng cao, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương, bảo vệ quyền lợi chính đáng của Nhân dân, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
