(Thanh tra) - Ông Hà Quang Hòa, Tổng Giám đốc Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) chia sẻ về chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển của Vinataba, từng bước tích tụ hình thành một Tổng công ty nhà nước lớn mạnh và tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ trong cơ chế thị trường.
Bốn thập kỷ dựng xây với những nỗ lực không ngừng
Trong những năm tháng đầu gian khó, cơ sở vật chất yếu kém, công nghệ sản xuất lạc hậu, thiếu thốn nguyên vật liệu, thị trường tiêu thụ còn rất hạn chế, Liên hiệp Thuốc lá Việt Nam đã thể hiện vai trò tiên phong trong công cuộc đổi mới. Từ chỗ bị động hoàn toàn theo cơ chế giao nộp sản phẩm, Liên hiệp đã chỉ đạo xây dựng và phát triển mạng lưới tiêu thụ sản phẩm trong cả nước dưới nhiều hình thức: liên kết với các cửa hàng thương nghiệp quốc doanh, liên kết với các hộ gia đình và thành lập hệ thống đại lý tư nhân.
Cùng với việc tiếp cận thị trường, Liên hiệp Thuốc lá Việt Nam đã chỉ đạo các nhà máy thuốc lá đẩy mạnh đầu tư chiều sâu, thay đổi cơ cấu sản phẩm, cải tiến mẫu bao bì, mở rộng thị trường để đưa sản phẩm đến tận tay người tiêu dùng, sản xuất nhiều mác thuốc mới có khả năng cạnh tranh với thuốc lá ngoại nhập, trong đó sản phẩm Vinataba (sản xuất từ năm 1990) được đánh giá là sản phẩm thành công thay thế thuốc lá ngoại, được người tiêu dùng trong cả nước ưa chuộng và giành được thị phần ngày càng lớn trên thị trường.
Sau 10 năm, từ những nhà máy chỉ chuyên sản xuất thuốc lá điếu đã hình thành khá đầy đủ một ngành Kinh tế Kỹ thuật – Ngành Thuốc lá Việt Nam trên quy mô toàn quốc phát triển toàn diện trên tất cả các lĩnh vực nguyên liệu, phụ liệu, sản xuất thuốc lá điếu, hệ thống phân phối, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế…
Với những thành công bước đầu, Vinataba bước vào giai đoạn tiếp theo – là 1 trong 18 Tổng công ty 91 của Nhà nước, từng bước tích tụ hình thành một Tổng công ty nhà nước lớn mạnh và tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ trong cơ chế thị trường. Hòa cùng đất nước trong sự nghiệp đổi mới, Tổng công ty đã có những phát triển mạnh mẽ về quy mô, xản xuất kinh doanh tăng trưởng toàn diện, giữ vững thị trường nội địa trong bối cảnh hội nhập, mở cửa thị trường. Vinataba đã làm tốt vai trò là doanh nghiệp nòng cốt trong quá trình thực hiện tổ chức sắp xếp lại ngành Thuốc lá, tham gia xây dựng hệ thống chính sách vĩ mô quản lý ngành.
Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Tổng công ty đã triển khai Đề án tái cơ cấu, tổ chức, sắp xếp lại 10 công ty thuốc lá điếu theo mô hình nhóm Công ty mẹ – Công ty con. Các công ty mẹ Thuốc lá Thăng Long và Thuốc lá Sài Gòn đã phát huy tốt vai trò của Công ty mẹ, triển khai tái cơ cấu đồng bộ nhiều mặt như thị trường tiêu thụ, cơ cấu sản phẩm, phối chế, nâng cấp chất lượng sản phẩm, đào tạo và tổ chức sắp xếp đội ngũ thị trường…
Các công ty mẹ đã tích cực hỗ trợ các công ty con hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh hàng năm; thông qua các hoạt động gia công, đã tận dụng được năng lực máy móc thiết bị dư thừa tại một số công ty con, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực năng lực máy móc thiết bị của các đơn vị, giảm áp lực thiếu máy móc thiết bị sản xuất của công ty mẹ; góp phần tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động của toàn Tổng công ty. Bên cạnh đó, tái cơ cấu góp phần giảm cạnh tranh nội bộ, hướng cạnh tranh ra bên ngoài, nâng cao sức cạnh tranh chung của toàn Tổ hợp.
Hành trình để đi đến thành công chưa bao giờ là dễ dàng, những năm trở lại đây, Tổng công ty liên tục phải đối mặt với hàng loạt khó khăn: Đại dịch Covid-19 chưa từng thấy trong lịch sử diễn biến phức tạp, kéo dài; áp lực cạnh tranh trong ngành diễn ra gay gắt; hoạt động buôn bán thuốc lá nhập lậu gia tăng; đặc biệt là chi phí nguyên phụ liệu đầu vào cho sản xuất tăng cao.
Song được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan, cùng bản lĩnh của tập thể lãnh đạo, toàn thể CBNV-NLĐ, Tổng công ty đã từng bước vượt qua khó khăn, không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị phần trong nước cũng như trên thị trường quốc tế, triển khai tốt công tác sản xuất, kinh doanh và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu nhiệm vụ được giao, bảo đảm đời sống và việc làm cho người lao động.
Những nấc thang tăng trưởng
Sau bốn thập kỷ, Tổng công ty đã ghi nhận những bước phát triển rực rỡ.
Năm 2022, doanh thu đạt 27.490 tỷ đồng (hơn 1 tỷ USD), vượt 8% kế hoạch năm và tăng 8% so với cùng kỳ; lợi nhuận đạt 1.771 tỷ đồng; thu nhập bình quân người lao động đạt 21 triệu đồng/tháng, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2021; nộp ngân sách 14.222 tỷ đồng, tăng trưởng 6%.
Năm 2023, lần đầu tiên cán mốc lợi nhuận 1.942 tỷ đồng, tăng 10%; nộp ngân sách vượt 14.100 tỷ đồng, gấp gần 2 lần số vốn điều lệ được cấp trong nhiều năm qua.
Đặc biệt, năm 2024, tổng doanh thu của Tổng công ty đạt trên 36.000 tỷ đồng, hoàn thành 119% kế hoạch, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước; đóng góp vào ngân sách nhà nước hơn 15.500 tỷ đồng; thu nhập bình quân đạt 25,6 triệu đồng/người/tháng, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước. Với định hướng chiến lược phát triển thị trường thuốc lá nội địa thông qua tái cơ cấu danh mục sản phẩm, nâng cao chất lượng nhằm gia tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm chủ lực, phát triển sản phẩm mới theo xu hướng tiêu dùng, năm 2024, thị phần nội tiêu của Tổng công ty đã có bước tăng trưởng 1,7 điểm % và chiếm 65% thị phần toàn ngành.
Sự chiếm lĩnh thị trường nội tiêu cùng với tốc độ tăng trưởng cao của kim ngạch xuất khẩu lên tới 78% thị phần xuất khẩu đang tạo ra những động lực lớn cho sự phát triển rất có ý nghĩa về năng lực cạnh tranh của Tổng công ty, qua đó thể hiện vị trí hàng đầu, là mũi nhọn chiến lược phát triển toàn ngành, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong điều tiết vĩ mô của Chính phủ.
