Chị bạn ở tầng 27 toà chung cư quận Hà Đông, Hà Nội nhắn tin cho tôi khi bão đổ bộ vào Thủ đô: "Các cửa kính căn hộ nhà tớ ở bắt đầu rung lên, rồi giật bần bật theo từng hồi gió trong cơn bão tối 7/9.
Tớ đã gia cố cửa bằng băng keo và đẩy tất cả đồ vật nặng về phía các cửa kính. Cùng với gió, mưa nặng hạt chảy thành dòng ngấm qua các kẽ hở bắt đầu rỉ vào nhà. Cả nhà huy động khăn, túi nilon bịt tất cả khe nước trên các khuôn, hèm, gioăng cao su. Nhưng rồi gió ngày càng mạnh, mưa ngày càng lớn. Mất điện. Nước phun thành tia qua các khe ghép nối khung và khuôn cửa từ mọi hướng. Chúng tớ bất lực, lui vào nơi an toàn nhất trong nhà, run rẩy chờ bão qua. Phải mất cả buổi sáng hôm sau, vợ chồng tớ mới lau dọn xong bãi chiến trường ngổn ngang sau bão".
Lướt trên mạng xã hội, được biết, nhiều gia đình, ở tâm bão Quảng Ninh, Hải Phòng, hoảng sợ khi gió dữ cuốn phăng cửa sổ và vách kính lớn. Nhiều chung cư dột, sập trần tầng sảnh, thậm chí nứt cả tường...
Siêu bão Yagi đã làm lộ ra nhiều vấn đề về chất lượng thi công và các tiêu chí an toàn của hệ thống kết cấu bao che, đặc biệt là hệ cửa sổ, vách, khung kim loại và kính mặt tiền ở các chung cư cao tầng.
Bởi Yagi có cường độ mạnh nhất trong khoảng 30 năm qua tại Việt Nam. Đây cũng là cơn bão hiếm hoi đổ bộ trực diện Hà Nội nên không tránh khỏi tác động đến các công trình xây dựng, nhất là những tòa chung cư, khu nhà đã hoạt động hơn chục năm, có sức chịu gió bão kém.
Chủ tịch VACC nhìn nhận nhiều tòa chung cư mới hoạt động 4-6 năm cũng "đổ cả mảng kính, sập trần nhà, hỏng lan can" khi cơn bão đi qua cho thấy chất lượng thi công hoặc trang thiết bị, vật liệu "có vấn đề". Việc thi công không đảm bảo quy trình, làm việc thiếu trách nhiệm ở một số dự án thuộc về trách nhiệm của nhà thầu. Còn chất lượng đầu vào của trang thiết bị, vật liệu thuộc về phía chủ đầu tư khi bàn giao cho cư dân.
"Ngoài tác động tiêu cực, bão Yagi cũng là phép thử cho chất lượng thi công công trình xây dựng, nhất là chung cư, ở các đô thị hiện nay", ông Hiệp nhìn nhận.
Nhiều chuyên gia về lĩnh vực xây dựng cho biết, tòa nhà nào cũng gồm có kết cấu móng nền, kết cấu chịu lực (cột, dầm, sàn, mái...) và kết cấu bao che (sơn tường, lát sàn, ốp kính, lợp mái...). Những hiện tượng như nứt, vỡ cửa kính, đổ vách kính, tường nứt, thấm dột, sập trần thạch cao... đều thuộc về chất lượng kết cấu bao che.
Ví dụ với trường hợp kính rò nước qua khung cửa hay kính mặt tiền bị nứt vỡ, do thi công lắp đặt không đảm bảo, chất lượng vật liệu kém cũng như độ vênh dơ giữa các cấu kiện lắp ghép lớn. Chuyên gia phân tích, chất lượng vách kính phụ thuộc vào thiết kế, vật liệu, lắp dựng (ở giai đoạn khi thi công) và điều kiện sử dụng, bảo trì, tuổi thọ vật liệu (giai đoạn sử dụng). Đơn vị thiết kế kết cấu phải tính toán kỹ chất lượng kính (độ dày, số lớp, cấu tạo), nhất là khung vách hay khung cửa được liên kết với kết cấu chịu lực, kết cấu bao che xung quanh ra sao... để nhà thầu thi công thực hiện.
Tuy nhiên một số đơn vị thiết kế để nhà thầu thi công tự chọn vật liệu, "dẫn đến chất lượng không đảm bảo". Chưa kể giai đoạn thi công cũng có vai trò quan trọng bởi chỉ cần một khâu hoàn thành thiếu trách nhiệm cũng có thể khiến cửa kính dễ hư hỏng khi chịu lực lớn từ gió bão.
Các chuyên gia nhìn nhận sự cố thiên tai này có thể góp phần thay đổi quan niệm "căn hộ đẹp" của nhiều người dân. Trước đây, các căn ở vị trí góc, có nhiều vách kính, tầng cao thường được ưu tiên lựa chọn nên có giá bán nhỉnh hơn các căn khác cùng tòa. Tuy nhiên, căn hộ góc ở một số dự án cũng có nhược điểm nằm ở vị trí hút gió. Chưa kể, căn hộ sử dụng quá nhiều vách kính thường không an toàn trong tình huống thiên tai như gió bão, động đất xảy ra.