Những mặt làm được
Theo kết luận thanh tra, UBND huyện Di Linh đã tích cực, chủ động trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện CTMTQG XDNTM trên địa bàn, thể hiện trên các nội dung chủ yếu như: Kịp thời thành lập Văn phòng Điều phối CTMTQG XDNTM, thành lập Ban Chỉ đạo các CTMTQG; hàng năm đã xây dựng các kế hoạch cụ thể để tổ chức thực hiện; thường xuyên kiểm tra, sơ kết, tổng kết để đánh giá, rà soát các tiêu chí trong XDNTM và xây dựng định hướng kế hoạch cho thời gian tiếp theo.
Việc thực hiện CTMTQG XDNTM trên địa bàn đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực. Đến nay đã có 14/18 xã hoàn thành các tiêu chí của Chương trình và đã được UBND tỉnh ban hành các quyết định công nhận và công bố xã đạt chuẩn NTM theo quy định. Huyện đạt 05/09 tiêu chí trên các lĩnh vực giao thông, thuỷ lợi, điện, an ninh trật tự, chỉ đạo XDNTM. Nhìn chung, bộ mặt nông thôn trên địa bàn có thay đổi theo hướng tích cực, cơ sở vật chất, hạ tầng được nâng cấp, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên, kinh tế - xã hội phát triển, trật tự an ninh được giữ vững.
Trong công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, Chủ tịch UBND huyện Di Linh đã quan tâm chỉ đạo, triển khai đầu tư các công trình phù hợp với nhu cầu sử dụng và tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Các đơn vị được giao trách nhiệm chủ đầu tư đã có nhiều cố gắng trong công tác quản lý, triển khai thực hiện các công trình, dự án; cơ bản thực hiện đúng các trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng trong việc lựa chọn nhà thầu, quản lý quá trình thi công và nghiệm thu, thanh quyết toán công trình.
Các tồn tại, hạn chế
a) Việc thực hiện CTMTQG XDNTM:
Tuy địa bàn huyện đã đạt được một số tiêu chí trong XDNTM nhưng theo đánh giá chung còn chưa thật sự mang tính bền vững. Bên cạnh đó, việc tổ chức thực hiện đạt chuẩn huyện NTM còn chậm, đến thời điểm thanh tra còn 04/09 tiêu chí chưa đạt (tiêu chí quy hoạch, y tế - văn hóa - giáo dục, sản xuất, môi trường). Việc xây dựng xã đạt chuẩn NTM trên địa bàn đến tháng 3/2020 còn 04/18 xã chưa đạt chuẩn gồm các xã Bảo Thuận, Gia Bắc, Đinh Trang Thượng, Sơn Điền.
Việc hình thành các chuỗi liên kết gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm còn chậm; phương thức sản xuất vẫn phổ biến theo kiểu truyền thống, tự phát, sản xuất không ghi chép nhật ký, chưa có chứng nhận VietGap, chưa có tem, nhãn truy xuất nguồn gốc.. nên sức cạnh tranh của sản phẩm còn thấp.
Trong việc tổ chức thực hiện hỗ trợ giống để thực hiện tái canh, cải tạo cây cà phê năm 2018, tỉ lệ hỗ trợ theo Quyết định số 968/QĐ-UBND ngày 24/5/2018 của UBND tỉnh về việc phê duyệt kế hoạch và phân bổ kinh phí thực hiện tái canh, cải tạo giống cà phê gắn với phát triển cà phê bền vững tỉnh Lâm Đồng năm 2018, theo đó ngân sách Nhà nước hỗ trợ 75% kinh phí mua cây giống cho các hộ thuộc đối tượng hỗ trợ, tuy nhiên do biến động giá cây giống nên tỷ lệ Nhà nước hỗ trợ thực tế chỉ đạt 71%.
b) Việc thực hiện công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện:
Việc thực hiện trình tự, thủ tục đầu tư: Công tác khảo sát, thiết kế, lập và thẩm định dự toán ban đầu đối với 08/15 công trình còn chưa chặt chẽ, chưa sát thực tế nên trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh với giá trị xây lắp phát sinh tăng là 4.176,27 triệu đồng, giá trị xây lắp điều chỉnh giảm là 228,4 triệu đồng. Từ đó làm phát sinh các thủ tục quản lý có liên quan như trình chủ trương, lập và thẩm định lại dự toán, ký kết phụ lục hợp đồng…làm ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư và công tác bố trí vốn thanh toán cho các công trình.
Chất lượng công tác thẩm định hồ sơ thiết kế - dự toán tại một số công trình còn hạn chế, chưa kịp thời phát hiện và đề nghị điều chỉnh giảm các khối lượng trong công tác khảo sát, thiết kế ban đầu cho phù hợp với thực tế và quy mô công trình, một số khối lượng dự toán tính sai, tính trùng nhưng chưa được điều chỉnh; áp dụng sai định mức, đơn giá một số hạng mục công trình. Từ đó làm tăng chi phí dự toán công trình không đúng theo quy định và thực tế thi công.
Việc tổ chức thi công xây dựng, công tác nghiệm thu, thanh quyết toán: Có 02 công trình chậm tiến độ thi công theo hợp đồng ban đầu đã ký kết với chủ đầu tư (công trình đường giao thông nông thôn Leng nối dài - thôn 5, xã Tân Lâm chậm 22 tháng; công trình xây dựng cầu qua suối Đạ Sar chậm 10 tháng). Có 07 công trình quá thời hạn nhưng chưa hoàn chỉnh hồ sơ, phê duyệt quyết toán công trình hoàn thành (chậm từ 10 đến 57 tháng) là chưa thực hiện đúng quy định tại Thông tư số 09/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016 của Bộ Tài chính quy định quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước, quy định thời hạn lập hồ sơ quyết toán vốn dự án hoàn thành đối với dự án nhóm C là 03 tháng kể từ ngày ký biên bản bàn giao công trình đưa vào sử dụng.
Tổng giá trị sai phạm trong công tác nghiệm thu, thanh quyết toán các công trình qua thanh tra là 1.761,03 triệu đồng là chưa thực hiện đúng các quy định liên quan đến hoạt động quản lý xây dựng với giá trị cần thu hồi nộp ngân sách qua thanh tra là 1.247,07 triệu đồng (sau khi giảm trừ số thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu ra của các đơn vị đã kê khai) và khối lượng cần thi công bổ sung, sửa chữa nhằm đảm bảo tính hoàn thiện và sử dụng ổn định tại 02 công trình là 409,57 triệu đồng. Bên cạnh đó, tại 02 công trình, các nhà thầu chưa kê khai, nộp thuế GTGT đầy đủ với số tiền là 99,19 triệu đồng.
Hàng loạt kiến nghị
Căn cứ thẩm quyền được quy định tại Luật Thanh tra, Chánh Thanh tra tỉnh đã ban hành các quyết định thu hồi vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh đối với số tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra trong công tác nghiệm thu, thanh toán tại các công trình và thu hồi thuế GTGT đối với các nhà thầu chưa kê khai, nộp thuế GTGT theo quy định.
Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Chủ tịch UBND huyện Di Linh tổ chức kiểm điểm đối với các cá nhân là lãnh đạo UBND huyện có liên quan đến các hạn chế, tồn tại qua thanh tra. Trọng tâm là có biện pháp chỉ đạo nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện, hoàn thành các chỉ tiêu về XDNTM trên địa bàn theo đúng tiến độ đã được UBND tỉnh phê duyệt. Nâng cao chất lượng công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ khâu thống nhất chủ trương đầu tư, thẩm định hồ sơ khảo sát, thiết kế, dự toán... cho đến khâu nghiệm thu, thanh quyết toán vốn các công trình hoàn thành theo đúng quy định của pháp luật.
Trong việc thực hiện CTMTQG XDNTM, kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Di Linh căn cứ kết quả đánh giá các tiêu chí trên địa bàn, tiếp tục chỉ đạo các phòng chuyên môn khẩn trương lập, hoàn chỉnh đồ án quy hoạch vùng huyện trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt theo quy định; sớm triển khai thực hiện đề án thu gom, vận chuyển, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau khi đã sử dụng; khẩn trương xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả các chuỗi giá trị liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ đối với một số mô hình sản xuất trên địa bàn… đảm bảo triển khai thực hiện Đề án Xây dựng huyện Di Linh đạt chuẩn NTM theo đúng tiến độ đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1556/QĐ-UBND ngày 13/7/2016.
Tập trung chỉ đạo 04 xã Bảo Thuận, Gia Bắc, Đinh Trang Thượng, Sơn Điền trong thực hiện các tiêu chí xã đạt chuẩn NTM. Đối với các xã đã đạt chuẩn, cần tiếp tục duy trì và tiến tới xây dựng xã NTM đạt chuẩn nâng cao, xã NTM kiểu mẫu; xây dựng thôn NTM kiểu mẫu nhằm đảm bảo giữ vững và phát triển các kết quả đã đạt được trong thực hiện CTMTQG XDNTM trên địa bàn.
Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, các chủ đầu tư, trong thời gian tới khi xây dựng và trình thẩm định kế hoạch thực hiện chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất (hỗ trợ chuyển đổi giống cây trồng) cần tích cực tìm nguồn cung ứng cây giống phù hợp, nhằm đảm bảo cả về chất lượng cây giống và tỷ lệ giá trị hỗ trợ theo quy định của UBND tỉnh, đảm bảo tính thống nhất chung trong việc thực hiện tỷ lệ hỗ trợ trên địa bàn toàn tỉnh.
Về công tác quản lý đầu tư xây dựng các công trình, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND huyện chỉ đạo các phòng, ban chức năng nghiêm túc rút kinh nghiệm, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, sai phạm qua thanh tra nhằm thực hiện tốt chức trách nhiệm vụ được giao trong thời gian tới: Chỉ đạo Phòng Kinh tế - Hạ tầng nâng cao chất lượng công tác thẩm định hồ sơ các công trình, dự án theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao. Thực hiện rà soát tiến độ thi công các công trình trên địa bàn để kiểm tra, nghiệm thu, bàn giao công trình đưa vào sử dụng theo quy định tại Điều 31, 32 Nghị định số 46/2015/NĐ-CP ngày 12/5/2015 của Chính phủ về quản lý chất lượng và bảo trì đối với các công trình. Chỉ đạo Phòng Tài chính - Kế hoạch khẩn trương yêu cầu các chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toán vốn hoàn thành đối với các công trình, dự án theo đúng quy định tại Thông tư số 09/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016 của Bộ Tài chính quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước.
Chỉ đạo các chủ đầu tư tổ chức kiểm điểm nghiêm túc để chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, sai phạm; mời các đơn vị tư vấn quản lý dự án, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát và đơn vị thi công để làm rõ trách nhiệm liên quan và có hướng khắc phục các tồn tại, sai phạm tại các công trình.
Yêu cầu các đơn vị chủ đầu tư phối hợp với các đơn vị tư vấn, các nhà thầu thi công bổ sung, sửa chữa các hạng mục tại 02 công trình theo kết quả thanh tra dã ghi nhận (đường vào khu sản xuất thôn Lộc Châu 2-3, thôn Gia Bắc; đường giao thông nông thôn thôn 10 đi thôn 6 xã Hòa Nam).
Chỉ đạo các đơn vị được giao quản lý, sử dụng các công trình đầu tư đường giao thông nông thôn trong quá trình khai thác, sử dụng cần có biện pháp phù hợp để hạn chế các phương tiện vượt quá tải trọng lưu thông nhằm đảm bảo tính ổn định, bền vững của các công trình trong quá trình sử dụng.