Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất xa thực tế

Theo Thanh tra tỉnh Nam Định, các huyện, TP trong tỉnh đã xây dựng được quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhưng công tác phê duyệt chậm, chưa sát với thực tế dẫn đến nhiều công trình, dự án không nằm trong quy hoạch hoặc đã đưa vào quy hoạch nhưng các chỉ tiêu đạt thấp.

Đơn cử, huyện Mỹ Lộc có 19 dự án với tổng diện tích 30,55ha không nằm trong quy hoạch, vượt quy hoạch sử dụng đất nhưng UBND huyện vẫn chưa lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tại huyện Vụ Bản, xã Kim Thái lập kế hoạch chuyển 117,34ha đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp song chỉ thực hiện được 60,68ha, đạt 51,7%.

Công tác quản lý đất đai ở các địa phương bị buông lỏng dẫn đến tình trạng vi phạm diễn ra khá phổ biến ở các huyện, TP. Đặc biệt, tình trạng xã, thôn bán đất trái thẩm quyền trước khi có Luật Đất đai năm 2003 diễn ra khá phổ biến như xã Yên Thắng (huyện Ý Yên) có 13 thôn bán đất trái thẩm quyền cho 367 hộ; 14 xã huyện Giao Thủy bán 68ha đất trái thẩm quyền…

Việc quản lý đất công ích không chặt chẽ, không tập trung dẫn đến việc lấn chiếm, cơi nới xây dựng nhà trái pháp luật. Nhiều hộ dân tự chuyển đổi mục đích cây trồng vật nuôi không theo quy hoạch, không được duyệt. Có địa phương chính quyền cấp xã còn tự thu hồi đất, giải phóng mặt bằng để xây dựng các công trình của địa phương.

Lãng phí tài nguyên đất

Công tác quản lý, thu hồi, giao đất cho các đơn vị làm dịch vụ, xây dựng các dự án sản xuất kinh doanh còn nhiều sai sót, nhất là trong vận dụng cơ chế quản lý đất đai, quản lý quá trình giao đất, sử dụng đất của các đơn vị. Trong giải phóng mặt bằng cũng có nhiều lúng túng khiến dự án kéo dài, gây nhiều lãng phí về quỹ đất.

Điển hình như tại huyện Mỹ Lộc, có 4 doanh nghiệp để dự án treo với tổng diện tích hơn 195.343m2 đất; 2 dự án chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái pháp luật; một số dự án, khu đất quá thời hạn quy định nhưng chưa được cấp có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất. Tại huyện Hải Hậu, phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì UBND thị trấn Thịnh Long đã nhận và chi hộ tiền đền bù cho các đối tượng có đất bị thu hồi.

Theo Thanh tra tỉnh Nam Định, việc quản lý đất đai tại các cụm công nghiệp của các huyện, thị chưa hiệu quả, còn để lãng phí. Việc giao đất, ký hợp đồng giao đất chưa đúng quy định, có nhiều vi phạm chậm khắc phục. Tại các cụm công nghiệp, nhiều hộ xây dựng nhà xưởng không đúng quy định; chủ đầu tư thì tự thỏa thuận trong giải phóng mặt bằng…

Riêng, các khu công nghiệp tập trung đã được Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh tăng cường chỉ đạo để thu hút các nhà đầu tư xây dựng các dự án sản xuất kinh doanh. Song, trong quá trình thực hiện vẫn còn những vi phạm từ khâu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến việc thực hiện thu hồi, giải phóng mặt bằng, quản lý đất cho thuê.

Xử lý thu hồi các dự án treo

Đánh giá nguyên nhân, Thanh tỉnh chỉ rõ là do chính sách pháp luật về đất đai còn nhiều bất cập, chưa đồng nhất; công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa được coi trọng, làm hình thức nên hiệu quả không cao. Trong khi đó, công tác quản lý đất đai còn nhiều yếu kém, nhất là trong quản lý Nhà nước về đất đai, cơ quan quản lý và chính quyền địa phương ít kiểm tra, chấn chỉnh nên tình trạng vi phạm diễn ra khá phổ biến.

Thanh tra tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND các huyện, thị và các cơ quan chức năng khắc phục sai phạm; kiểm điểm rút kinh nghiệm trong công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Qua thanh tra, UBND tỉnh Nam Định đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu thu hồi 4 dự án treo tại huyện Mỹ Lộc; có phương án trình UBND tỉnh thu hồi 10 đơn vị sử dụng đất tại Khu Du lịch thị trấn Thịnh Long và 2 dự án chuyển nhượng trái phép; yêu cầu các huyện Mỹ Lộc, Vụ Bản, Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Nam Trực lập biên bản xử lý thu hồi hơn 7,9ha đất lấn chiếm, sử dụng trái mục đích, xây dựng nhà trái phép….