Trái ngược với các văn bản trước và sau đó, Văn bản số 5164/SXD-PC, ngày 14/8/2012 của Sở Xây dựng Hà Nội cho thấy, sau khi bàn giao nhà, đất cho Nhà nước, vợ chồng cụ Nguyễn Phúc Ước (và con cháu sau này) không còn bất cứ quyền lợi, nghĩa vụ gì liên quan tới căn nhà số 34 ngõ 105 phố Bạch Mai.

>>Kỳ I: Dân bức xúc, chính quyền làm ngơ, "xã hội đen" hành động

Theo hồ sơ cải tạo nhà cửa năm 1960 còn lưu được và các giấy tờ, bản vẽ liên quan tới quá trình quản lý, sử dụng thực tế sau này đều thể hiện, căn nhà số 34, ngõ 105 phố Bạch Mai nguyên là nhà gạch 4 gian, 1 tầng, mái bằng vỉa gạch, do Nhà nước toàn quyền quản lý, sử dụng từ ngày 7/1/1961 khi chuyển quyền sở hữu tư nhân từ vợ chồng cụ Nguyễn Phúc Ước sang sở hữu toàn dân trong thời kỳ cải tạo kinh tế tư bản tư nhân lần thứ nhất trên miền Bắc.

Hồ sơ thuê 1 trong 4 gian nhà số 34 từ những năm 1960 của vợ chồng cụ Nguyễn Nghị, Nguyễn Thị Năm và sau này là vợ chồng ông bà Nguyễn Văn Hải, Phùng Thị Biên (con trai, con dâu cụ Nguyễn Nghị) đều thể hiện, căn nhà số 34 chỉ có 1 tầng, không chung đụng với ai và trong hơn 40 năm (1961 - 2007) giữ quyền sở hữu, cho thuê, một số lần Xí nghiệp Quản lý nhà cửa (nay là Xí nghiệp Quản lý và Phát triển nhà) quận Hai Bà Trưng tổ chức sửa chữa, thay gạch, chống dột trên mái. Điều này cũng thể hiện rõ, nhà 34 chỉ có 1 tầng.

Ngày 10/7/2008, thừa ủy quyền của chồng, bà Phùng Thị Biên ký hợp đồng mua bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước theo Nghị định 61/CP (Hợp đồng số 1700/HĐMBN) với Cty Quản lý Phát triển Nhà Hà Nội (nay là Cty TNHH Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội - Cty Nhà Hà Nội). Nội dung hợp đồng ghi rõ: Diện tích đất ở: 33,1m². Hình thức sử dụng: Riêng. Tổng giá trị mua bán: 24.527.000 đồng, trong đó tiền nhà: 9.346.000 đồng. Tiền đất ở (chung): không; (riêng): 15.181.000 đồng.

Sau một số thủ tục thực hiện tại Cty Nhà Hà Nội, ngày 30/12/2010, gia đình bà Biên được UBND quận Hai Bà Trưng cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số hiệu BC 416947.

Khi gia đình bà Tạ, bà Liên (nhà 36) khởi công xây dựng nhà cao tầng gây lún, nứt nhà 34, vợ chồng ông Hải, bà Biên mang “sổ đỏ” trình UBND phường, đề nghị can thiệp thì mới… “ngã ngửa” khi thấy nội dung “hình thức SDĐ” trong “sổ đỏ” ghi là “sử dụng chung”.

Mang việc “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” kể trên thắc mắc với cơ quan quản lý chuyên ngành, vợ chồng ông Hải, bà Biên được Xí nghiệp Quản lý và Phát triển nhà quận Hai Bà Trưng, Cty Nhà Hà Nội trả lời (tại Văn bản số 336/XNHBT-TNBN, ngày 19/6/2012 và 1924/QLPTN-TNBN, ngày 30/8/2012): “Về hiện trạng, trên mái diện tích bà Biên sử dụng (là nhà số 34) có căn nhà tạm (mái tôn, quây xung quanh là khung sắt của gia đình bà Liên (ở số nhà 36), có lối lên bằng cầu thang chung, đi theo đường số nhà 36 ngõ 105 phố Bạch Mai…”. Trên cơ sở đó, khẳng định: “Đã giải quyết hồ sơ mua nhà (của bà Biên) đúng quy định hiện hành”.

Tuy nhiên, tại sao bà Liên ở nhà 36 lại có gian nhà tạm trên nóc nhà bà Biên (nhà 34), gian nhà này có từ bao giờ, ai cho phép xây dựng, thì cả Xí nghiệp và Cty đều không đề cập tới, thậm chí mặc nhiên thừa nhận cho bà Liên có quyền sở hữu nhà, buộc gia đình bà Biên (nhà 34) phải “chia đôi” QSDĐ cho bà Liên!

Sở Xây dựng Hà Nội là nơi lưu giữ hồ sơ gốc, nhưng tại các Văn bản số 1461/SXD-B61, ngày 20/3/2012; 2244/SXD-B61, ngày 20/4/2012 và 5267/SXD-B61, ngày 17/8/2012, Sở lại chỉ căn cứ vào hiện trạng sử dụng vào thời điểm tháng 4/2012 để khẳng định: “GCNQSDĐ cấp cho bà Biên (nhà 34) ghi diện tích đất 33,1m2, hình thức sử dụng chung là phù hợp với thực tế sử dụng”.

Như vậy, chính Sở Xây dựng Hà Nội đã thừa nhận cho gia đình bà Liên có QSD hợp pháp căn nhà tạm xây dựng trái phép trên nóc nhà nhà 34, buộc chủ sở hữu hợp pháp nhà 34 (vợ chồng ông Hải, bà Biên) phải chia sẻ một nửa QSDĐ cho người chiếm giữ bất hợp pháp khoảng không trên nóc nhà mình.

Hà Bắc

Kỳ III: Sự thật chỉ có một