Bà Nguyễn Thị Bích Lan đứng trong khuôn viên nhà đất của gia đình

Theo tài liệu trình bày tại buổi làm việc do Sở Tài nguyên - Môi trường tổ chức mới đây, khu nhà đất của gia đình bà Nguyễn Thị Bích Lan (477 đường Nguyễn Thị Thập, phường Tân Phong, quận 7, TP Hồ Chí Minh) trước đây thuộc sở hữu của Cty Phục vụ Đường Sắt II (Cty Đường Sắt II, thuộc Tổng cục Đường sắt).

Ngày 24/2/1988, UBND TP Hồ Chí Minh đã có Văn bản số 657/UB hợp thức hóa tình trạng sử dụng đất tại xã Tân Quy, Nhà Bè. Theo văn bản này, UBND TP chấp thuận cho Cty Đường Sắt II sử dụng khu đất để làm trại chăn nuôi heo, cá phục vụ ngành.

Ngày 7/5/1988, UBND TP đã cấp Giấy phép sử dụng đất số 48/GPCĐ cho Cty, hợp thức hóa trại chăn nuôi heo, cá. Tổng diện tích khu đất là 0,5515ha, ranh phía Đông giáp thửa 519 và 520; phía Tây giáp phần còn lại của thửa 515, 516 và 518; phía Nam giáp rạch nhỏ, cả 3 mặt đều có hàng rào kẽm gai hiện hữu và phía còn lại giáp lộ số 1.

Sau một thời gian sản xuất, kinh doanh, ngày 6/1/1992, Cty Đường Sắt II đã bán toàn bộ đất đai, nhà trại của trại chăn nuôi heo, cá cho bà Nguyễn Thị Bích Lan. Gia đình bà Lan tiếp tục sử dụng, khai thác trại chăn nuôi.

Năm 1995, UBND huyện Nhà Bè cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 701 cho gia đình bà Nguyễn Thị Bích Lan với diện tích 8.800m², gồm các thửa số 94, 95, 97, 98, 99, 100, 101 tờ bản đồ số 6, xã Tân Quy, huyện Nhà Bè (nay là quận 7). Như vậy, khác với những người dân trong khu vực, do sang nhượng lại trại chăn nuôi của một doanh nghiệp thuộc sở hữu Nhà nước nên khu nhà đất của gia đình bà Lan đã được cấp giấy chứng nhận, có số lô thửa và ranh đất rõ ràng, chi tiết.

Ngày 10/4/1996, UBND huyện Nhà Bè có Văn bản số 138/CV gửi UBND TP cùng các sở, ngành liên quan về Tờ trình xin thuận địa điểm xây dựng nhà ở Tân Quy Đông, xã Tân Quy Đông, huyện Nhà Bè, là tiền thân của Dự án (D.A) Khu nhà ở Tân Quy Đông do Cty TNHH Một thành viên Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận đầu tư. Diện tích D.A là 20ha, vị trí thuộc một phần các thửa từ 105 - 392 (tờ số 6 bản đồ giải thửa tỷ lệ 1/4.000 xã Tân Quy).

Ngày 23/6/1997, Ban Tài chính quản trị Cty Xây dựng và Phát triển Nhà Nhà Bè đã có Văn bản số 128/PTN gửi Văn phòng Kiến trúc sư Trưởng (KTST) TP về phê duyệt phương án quy hoạch tổng thể mặt bằng khu nhà ở Tân Quy Đông. Theo đó, diện tích khu đất 20ha, vị trí khu vực thuộc một phần các thửa từ 105 - 202, từ thửa 358 - 392.

Ngày 12/8/1997, Văn phòng KTST TP đã có Quyết định số 13191/KTST phê duyệt quy hoạch chi tiết chia lô 1/500 khu nhà ở Tân Quy Đông - Nhà Bè theo đúng đề nghị của Cty Xây dựng và Phát triển Nhà Nhà Bè tại Công văn số 128. Trong thời gian thực hiện, Văn phòng KTST TP cũng đã có Quyết định số 10814/KTST và Ý kiến số 226/KTST điều chỉnh quy hoạch chi tiết D.A nhưng không làm thay đổi vị trí D.A.

Đối với D.A khu định cư Tân Quy Đông, tiền thân của D.A khu định cư Tân Quy Đông do Cty Cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn đầu tư đã được phê duyệt theo Quyết định số 3627/KTST ngày 26/4/1995, diện tích D.A là 19,35ha, giới hạn bởi các mặt phía Bắc giáp lộ số 1; phía Nam giáp rạch Thủy Tiên, phía Tây giáp rạch nhỏ và khu dân cư có sẵn và phía Đông giáp trại chăn nuôi và khu nhà ở cán bộ, công nhân viên của huyện Nhà Bè dự kiến xây dựng.

Cũng như D.A khu nhà ở Tân Quy Đông, D.A này đã được Văn phòng KTST TP điều chỉnh (Văn bản số 17/CV, ngày 12/4/1996) trong đó chủ yếu điều chỉnh một số diện tích đất xây dựng công trình công cộng và phần diện tích giảm xuống 18,64ha, thay vì 19,35ha.

Từ những văn bản, tài liệu mà người dân, doanh nghiệp cũng như cơ quan quản lý Nhà nước đưa ra đã khẳng định nhà đất của gia đình bà Nguyễn Thị Bích Lan nằm ngoài quy hoạch 2 D.A nhà ở đã được phê duyệt, không thuộc diện tích bị thu hồi. Chính vì vậy, năm 1998, UBND quận 7 đã cấp Giấy phép xây dựng (GPXD) số 250/GPXD, xây nhà ở trên phần đất thuộc các thửa số 94, 95, 97, 99, 100 và trọn thửa 98 tờ bản đồ số 6.

Ngày 9/2/1999, UBND quận 7 lại cấp GPXD số 35/GPXD cho bà Nguyễn Thị Bích Lan xây dựng công trình nhà ở tại khu đất này (số 451 khu phố 2, đường lộ số 1) với tổng diện tích xây dựng 281,6m².

Vậy mà, ngày 11/1/2011, Phó Chủ tịch UBND quận 7 Trương Văn Thủ lại có Văn bản số 63/UBND thông báo UBND quận 7 căn cứ theo Quyết định thu hồi đất số 486/TTg ngày 3/7/1997 của Thủ tướng Chính phủ cưỡng chế đo đạc, kiểm kê bắt buộc nhằm giải tỏa nhà dân, giao mặt bằng cho doanh nghiệp, nếu người dân không tự giác chấp hành.

Có mặt tại buổi làm việc của Sở Tài nguyên - Môi trường, luật sư Đặng Anh Đức, Trưởng Văn phòng Luật sự Đặng và Cộng sự (Đoàn Luật sư Hà Nội) bảo vệ quyền lợi cho gia đình bà Nguyễn Thị Bích Lan khẳng định: Hành vi cưỡng chế đo vẽ, thu hồi khi nhà đất của người dân không nằm trong quy hoạch và sự vụ đang trong giai đoạn cấp trên kiểm tra làm rõ là trái quy định pháp luật.

Nhật Văn

Kỳ II: Lộ “đường dây” thu hồi nhà đất ngoài quy hoạch