(Thanh tra) - Với tổng tài sản vượt 2,1 triệu tỷ đồng và nhiều chỉ tiêu kinh doanh đứng đầu ngành ngân hàng, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đang khẳng định vị thế tổ chức tín dụng thương mại hàng đầu Việt Nam. Tuy nhiên, khi quy mô ngày càng lớn, việc quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ tại từng chi nhánh càng trở nên cấp thiết, nhất là sau khi Ngân hàng Nhà nước công bố kết luận thanh tra tại 3 chi nhánh, chỉ ra nhiều tồn tại trong hoạt động cấp tín dụng và kiểm soát rủi ro.
Vị thế dẫn đầu với nhiều kết quả nổi bật trong nửa đầu năm 2025
Tại hội nghị sơ kết công tác Đảng và hoạt động kinh doanh 6 tháng đầu năm 2025, ông Nguyễn Thanh Tùng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietcombank nhấn mạnh, nhờ sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cùng nỗ lực sáng tạo trong toàn hệ thống, Vietcombank tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng.
Minh chứng là, tổng tài sản ước đạt trên 2,1 triệu tỷ đồng, tăng 1,8% so với cuối năm 2024. Tổng dư nợ cấp tín dụng đối với nền kinh tế sau khi hỗ trợ VCBNeo ước tăng hơn 5,0% so với cuối năm 2024. Cơ cấu tín dụng tiếp tục chuyển dịch theo hướng chất lượng, hiệu quả, bền vững.
Tỷ lệ nợ xấu được kiểm soát ở mức dưới 1%, thấp nhất trong số các tổ chức tín dụng quy mô lớn. Tỷ lệ dự phòng bao phủ nợ xấu đạt ~219%, cao nhất hệ thống ngân hàng. Thu nợ ngoại bảng đạt ~1,9 nghìn tỷ đồng, tăng 38% so với cùng kỳ năm 2024. Tỷ lệ CIR được kiểm soát tốt và dự kiến giảm so với cuối năm 2024.
Vietcombank tiếp tục giữ vị trí số 1 thị trường về quy mô vốn hoá và lợi nhuận, là ngân hàng thương mại dẫn đầu về chất lượng và hiệu quả hoạt động.
Tín hiệu cảnh báo từ công tác thanh tra
Bên cạnh tốc độ tăng trưởng ấn tượng như trên, thì mới đây Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khu vực 12 đã công bố kết luận thanh tra tại 3 chi nhánh Vietcombank gồm Bình Dương, Vũng Tàu và Tây Ninh. Kết quả cho thấy, dù các chi nhánh nhìn chung tuân thủ quy định nhưng vẫn tồn tại không ít hạn chế, đặc biệt trong hoạt động cấp tín dụng hoặc quản lý rủi ro.
Tại Vietcombank chi nhánh Bình Dương, về hoạt động cấp tín dụng, công tác thẩm định cho vay, kiểm tra, giám sát vốn vay, thẩm định tài sản bảo đảm chưa chặt chẽ,… ; về phía khách hàng chưa thực hiện đúng nguyên tắc vay vốn.
Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước khu vực 12 đã yêu cầu Vietcombank Bình Dương thực hiện 7 kiến nghị, 2 khuyến nghị để khắc phục các tồn tại, hạn chế giúp Vietcombank Bình Dương hoạt động an toàn, hiệu quả theo quy định.
Tại Vietcombank chi nhánh Vũng Tàu, về hoạt động cấp tín dụng, công tác thẩm định, xét duyệt cho vay đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa chặt chẽ, chưa đầy đủ theo quy định.
Công tác kiểm tra, giám sát vốn vay đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa chặt chẽ, chưa đầy đủ theo quy định và chưa đảm bảo thực hiện quyền kiểm tra, giám sát việc sử dụng tiền chiết khấu của khách hàng theo quy định.
Công tác định giá tài sản đảm bảo là quyền sử dụng đất đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa đúng theo quy định nội bộ của Vietcombank về định giá tài sản đảm bảo là quyền sử dụng đất lại theo định kỳ tối thiểu 01 năm/lần.
Công tác xử lý nợ có vấn đề đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa đầy đủ đúng theo quy định.
Ngoài ra, công tác phân loại nợ, sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa đánh giá đầy đủ, chặt chẽ, chính xác khả năng trả nợ của khách hàng để đưa về nhóm có rủi ro thấp hơn đối với khách hàng. Thực hiện trình xử lý rủi ro đối với các khoản nợ nhóm 5 tại chi nhánh nhưng chưa có các thông tin về việc trích lập dự phòng rủi ro và đề xuất sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro, các thông tin chỉ nằm rời rạc tại các mẫu biểu/báo cáo có liên quan trước khi trình.
Về công tác ngoại hối, công tác thực hiện cung ứng dịch vụ cho khách hàng là pháp nhân mở tài khoản đầu tư trực tiếp đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra nhưng chưa đánh giá điều kiện hay yêu cầu khách hàng cung cấp tài liệu chứng minh việc đáp ứng đầy đủ quy định về không bố trí kế toán hay người phụ trách kế toán là chưa đúng theo quy định.
Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước khu vực 12 kiến nghị Tổng Giám đốc Vietcombank chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, vi phạm đã nêu.
Vietcombank Vũng Tàu tổ chức họp kiểm điểm trách nhiệm đối với những người có liên quan đến vi phạm đã nêu tại kết luận thanh tra thuộc thẩm quyền quản lý của chi nhánh. Vietcombank Vũng Tàu có trách nhiệm xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện khắc phục các tồn tại, vi phạm được nêu tại kết luận thanh tra.
Tại Vietcombank chi nhánh Tây Ninh, về hoạt động cấp tín dụng: Về hồ sơ vay vốn, thu thập chưa đầy đủ tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn vay, quy mô kinh doanh, doanh thu, chi phí, tình hình tài chính, nguồn thu để trả nợ của khách hàng; về thẩm định, xét duyệt cho vay, chưa đánh giá đầy đủ hiệu quả của phương án sử dụng vốn vay, tình hình hoạt động kinh doanh, khả năng tài chính, nguồn vốn tự có tham gia phương án của khách hàng, một số chỉ tiêu tài chính, nguồn vốn tự có tham gia phương án của khách hàng, một số chỉ tiêu tài chính và dòng tiền của khách hàng… Thẩm định, đánh giá chưa đầy đủ khi tái cấp tín dụng duy trì hạn mức cho khách hàng trong khi tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh và một số chỉ tiêu tài chính của khách hàng sụt giảm; về kiểm tra, giám sát vốn vay, chưa đánh giá đầy đủ tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng, chưa thu thập đầy đủ tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn vay của khách hàng…
Đặc biệt, về hồ sơ xử lý rủi ro, Vietcombank Tây Ninh chưa đánh giá đầy đủ về hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính của khách hàng; thẩm định, xét duyệt cho vay khi hoạt động kinh doanh của khách hàng có dấu hiệu suy giảm nhưng không đánh giá đầy đủ.
Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước khu vực 12 kiến nghị Vietcombank Tây Ninh thực hiện 6 kiến nghị để khắc phục các tồn tại nhằm tiếp tục duy trì hoạt động an toàn, hiệu quả và đúng quy định pháp luật.
Quy mô càng lớn, quản lý càng phải siết chặt từ gốc
Những tồn tại tại 3 chi nhánh không chỉ là câu chuyện riêng của từng đơn vị mà đặt ra yêu cầu cấp bách đối với toàn hệ thống Vietcombank. Trong bối cảnh ngân hàng không ngừng lớn mạnh về quy mô, tự kiểm tra nội bộ phải được đẩy mạnh, thường xuyên và chuẩn mực hơn.
Việc phát hiện sớm các sai sót, lỗ hổng trong thẩm định tín dụng, định giá tài sản, phân loại nợ và xử lý rủi ro sẽ là điều kiện tiên quyết để Vietcombank giữ vững tỷ lệ nợ xấu dưới 1% và duy trì chuẩn mực quản trị rủi ro thuộc nhóm cao nhất hệ thống ngân hàng.
Thanh tra Ngân hàng Nhà nước yêu cầu 3 chi nhánh được yêu cầu nghiêm túc khắc phục tồn tại, thực hiện đầy đủ kiến nghị thanh tra nhằm đảm bảo hoạt động tín dụng và quản lý rủi ro đúng quy định, hiệu quả, an toàn. Đây cũng là lời nhắc nhở để toàn hệ thống Vietcombank tiếp tục củng cố công tác kiểm soát nội bộ, phát huy vai trò tự giám sát tại từng chi nhánh, phòng giao dịch.
Vietcombank đang sở hữu nền tảng tài chính mạnh mẽ, hệ thống quản trị tiên tiến, mạng lưới chi nhánh trải dài cả nước. Trong giai đoạn mới, khi mục tiêu không chỉ là quy mô mà còn là chất lượng tăng trưởng, ngân hàng càng phải đề cao nguyên tắc kiểm tra, giám sát nội bộ làm “van an toàn” đầu tiên.
