(Thanh tra) - Trong bối cảnh hàng triệu hộ kinh doanh nộp thuế theo hình thức khoán trên cả nước đang trong giai đoạn "nước rút" chuyển đổi sang hình thức kê khai theo quy định tại Nghị quyết số 198 của Quốc hội, ngành Thuế cũng đang tăng tốc triển khai 60 ngày cao điểm hỗ trợ các hộ kinh doanh hoàn thành chuyển đổi.
Theo Cục Thuế (Bộ Tài chính), cả nước hiện có khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh. Trong đó, 1,7 triệu hộ (44,4%) doanh thu dưới 200 triệu đồng sẽ được miễn thuế; 883.000 hộ (23%) doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng - là nhóm chịu tác động chính; 39.000 hộ (1%) doanh thu trên 3 tỷ đồng đã áp dụng kê khai nên ít bị ảnh hưởng.
Số liệu từ Cục Thuế cho thấy, đến giữa tháng 10/2025, trên phạm vi cả nước, 98% hộ kinh doanh kê khai đã nộp thuế điện tử, hơn 18.500 hộ khoán chuyển sang kê khai, 133.000 hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.
Những con số này cho thấy sự chuyển biến tích cực của chính sách, khả năng thích ứng nhanh và chủ động của hộ kinh doanh trước giai đoạn thay đổi lớn.
Theo Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn, Mục tiêu của Đề án Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán (Đề án 3389) thay đổi phương thức quản lý thuế của hộ kinh doanh không phải nhằm tăng gánh nặng thuế, mà là tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, đồng thời giúp hộ kinh doanh từng bước tiếp cận phương thức quản trị hiện đại.
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, thông tin, so với cơ chế thuế khoán, đây là bước thay đổi căn bản cả về cách quản lý và xác định nghĩa vụ thuế. Bộ Tài chính sẽ ban hành chế độ kế toán cho hộ kinh doanh theo từng ngưỡng. Cụ thể, hộ nhỏ chỉ cần ghi chép doanh thu - chi phí cơ bản; hộ lớn hơn áp dụng sổ sách tương tự doanh nghiệp siêu nhỏ, qua đó nâng cao năng lực quản trị tài chính và tính chuyên nghiệp.
Cũng theo lãnh đạo Cục Thuế, với hộ khoán đang hoạt động bình thường thì sẽ không truy thu thuế khi chuyển đổi. Tuy nhiên, với trường hợp hộ kinh doanh có thêm địa điểm kinh doanh khác, kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, kinh doanh thêm mặt hàng mà không đăng ký, doanh thu tăng nhưng không kê khai hoặc kê khai thiếu…, cơ quan thuế sẽ căn cứ vào tình huống cụ thể để truy thu thuế, đảm bảo công bằng trong kinh doanh.
Trước những lo lắng của hộ kinh doanh về việc bị cơ quan chức năng xử phạt, thanh tra kiểm tra, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn khẳng định, hộ kinh doanh càng công khai, minh bạch, thực hiện tốt cùng sự đồng hành của cơ quan thuế thì sẽ không gặp phải tình huống vi phạm hành chính. Đặc biệt, khi hộ kinh doanh tuân thủ tốt quy định thì sẽ không bị kiểm tra, cơ quan thuế chỉ kiểm tra ở ngưỡng có rủi ro.
Ngành Thuế đưa ra cam kết không để hộ kinh doanh đơn độc khi bỏ thuế khoán. Đồng thời các chính sách thuế có liên quan sẽ được nghiên cứu thấu đáo để sửa đổi, bổ sung phù hợp với thực tiễn; chuẩn bị các gói giải pháp hỗ trợ toàn diện nhằm giúp hộ kinh doanh thích ứng dễ dàng, giảm chi phí và tránh rủi ro khi chuyển đổi phương thức đóng thuế mới và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động kinh doanh.
Ghi nhận của phóng viên cho thấy, các cơ quan thuế trên cả nước đã và đang khẩn trương triển khai nhiều hoạt động cụ thể để hoàn thành mục tiêu Kế hoạch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”.
Tại Thuế TP Hà Nội, thực hiện Quyết định số 3389/QĐ-BTC của Bộ Tài chính và Quyết định số 3352/QĐ-CT của Thuế TP, ngành Thuế Thủ đô đã xây dựng kế hoạch triển khai các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình, chia thành 3 nhóm đối tượng với 7 nhóm giải pháp chủ đạo.
Các giải pháp bao gồm hỗ trợ tư vấn pháp lý miễn phí; cung cấp phần mềm và công nghệ miễn phí; tăng cường kênh tương tác; khảo sát thực tế từng hộ; phối hợp nhà cung cấp công nghệ và hiệp hội nghề nghiệp để tập huấn, hướng dẫn... cùng mô hình “1 cán bộ - 1 nhóm hộ kinh doanh” nhằm đồng hành xuyên suốt quá trình chuyển đổi.
Trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, trong những ngày qua, cơ quan thuế đã đồng loạt tổ chức ra quân triển khai các chương trình hỗ trợ đa kênh - trực tiếp, trực tuyến và phối hợp với chính quyền địa phương, ban quản lý chợ, trung tâm thương mại… tổ chức các chương trình, các điểm hỗ trợ lưu động tại các chợ truyền thống, chợ dân sinh, tuyến phố thương mại để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi theo phương châm “đi từng ngõ, gõ từng hộ”, “cầm tay chỉ việc” và giải đáp trực tiếp, đảm bảo xử lý 100% vướng mắc của các hộ.
Tỉnh Bắc Ninh cũng đang triển khai đồng bộ kế hoạch chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, từ thuế khoán sang kê khai. Các sở, ngành, địa phương đều vào cuộc quyết liệt trong rà soát, chuẩn hóa dữ liệu, tuyên truyền, hướng dẫn hộ kinh doanh và đảm bảo nguồn lực thực hiện 60 ngày cao điểm.
Trong khi đó, lãnh đạo Thuế tỉnh Phú Thọ yêu cầu các Thuế cơ sở tiếp tục “đi từng ngõ, gõ từng hộ” hướng dẫn "cầm tay chỉ việc" cho hộ kinh doanh tại địa bàn; không được để bất kỳ hộ kinh doanh nào còn vướng mắc, chưa nắm đúng theo quy định; giải quyết các thủ tục nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi nộp thuế khoán sang nộp thuế theo phương pháp kê khai.
Với thông điệp “60 ngày hành động, chuyển đổi thực chất, nâng tầm hộ kinh doanh kê khai, minh bạch, hiện đại”, ngành Thuế Thanh Hóa đặt quyết tâm hoàn thành mục tiêu 100% hộ kinh doanh hiểu và thực hiện phương pháp tự khai, tự nộp thuế trước ngày 1/1/2026. Song song đó, ngành Thuế cũng cam kết 100% hộ kinh doanh được tiếp cận thông tin, hướng dẫn và hỗ trợ từ cơ quan thuế; 100% người nộp thuế thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử phải thực hiện đăng ký, sử dụng thành công và nộp thuế bằng phương thức điện tử thuận lợi, dễ dàng.
Trên địa bàn tỉnh Tây Ninh hiện có hơn 57.000 hộ kinh doanh, nhưng chỉ khoảng 4,7% thực hiện kê khai thuế; phần lớn vẫn áp dụng hình thức thuế khoán. Theo Kế hoạch số 2147/KH-TNI ngày 15/10/2025 của Thuế tỉnh Tây Ninh, Chiến dịch 60 ngày cao điểm diễn ra từ ngày 1/11 đến hết ngày 31/12/2025 với mục tiêu đến ngày 15/12/2025, 100% hộ kinh doanh đang áp dụng phương pháp khoán sẽ chuyển sang tự khai, tự nộp thuế hoặc chuyển lên doanh nghiệp; đồng thời đảm bảo toàn bộ hộ kinh doanh thực hiện các thủ tục về thuế bằng phương thức điện tử.
Thuế TP Huế đã thành lập Đoàn khảo sát tình hình triển khai Kế hoạch “45 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh” tại các Thuế cơ sở và hộ kinh doanh trên địa bàn. Tại các điểm khảo sát, Đoàn đã nắm bắt tiến độ triển khai từng địa bàn; công tác phối hợp với UBND phường, xã và các đơn vị liên quan; đánh giá kết quả tuyên truyền, hướng dẫn hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử và chuyển đổi mô hình kê khai. Đồng thời, chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu theo đúng tiến độ.
Bên cạnh đó, Đoàn ghi nhận và biểu dương hình ảnh cán bộ thuế không quản ngại mưa gió, thời tiết bất thường, vẫn giữ tinh thần làm việc hăng say, trách nhiệm và đầy nhiệt huyết, đồng thời quán triệt yêu cầu các đơn vị tiếp tục bám sát cơ sở, góp phần hoàn thành mục tiêu chung của toàn ngành trong đợt cao điểm này…
Một vài ghi nhận nêu trên cho thấy sự vào cuộc tích cực của các cơ quan thuế trên cả nước để hoàn thành mục tiêu Kế hoạch 60 ngày cao điểm, khẳng định quyết tâm của ngành Thuế trong việc hiện đại hóa công tác quản lý thuế, lấy người nộp thuế làm trọng tâm phục vụ và đồng hành cùng hộ kinh doanh trong bối cảnh thay đổi lớn về chính sách.
Qua sự kết nối từ ngành Thuế, hiện nay các nhà cung cấp giải pháp đều cam kết có những chương trình ưu đãi tối đa cho hộ kinh doanh khi sử dụng các phần mềm phục vụ cho xuất hóa đơn điện tử, kê khai thuế.
Nhiều nhà cung cấp đưa ra gói giải pháp “tất cả trong một”, gồm phần mềm quản lý bán hàng, miễn phí hóa đơn điện tử, chữ ký số, phần mềm kế toán. Hệ thống sẽ tự động lập tờ khai thuế và cập nhật dữ liệu vào 7 loại sổ kế toán theo quy định hiện hành. Bên cạnh nhiều nhà cung cấp giải pháp công nghệ, nhiều ngân hàng lớn hay các thành viên hội tư vấn thuế Việt Nam cũng đồng loạt vào cuộc để hỗ trợ hộ kinh doanh trong lần chuyển đổi lịch sử này.
