(Thanh tra) - Kinh tế tư nhân từ lâu đã được xem là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Với mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên vào năm 2025, việc tạo đà cho khu vực này phát triển không chỉ là một lựa chọn mà còn là yêu cầu tất yếu để đảm bảo nền kinh tế vận hành hiệu quả và bền vững.
Theo các chuyên gia kinh tế, kinh tế tư nhân không chỉ là mảnh ghép quan trọng mà còn là nhân tố then chốt để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025. Tuy nhiên, để khu vực này thực sự cất cánh, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính sách, môi trường kinh doanh thuận lợi và sự đổi mới từ chính các doanh nghiệp. Khi đó, kinh tế tư nhân không chỉ thúc đẩy tăng trưởng mà còn giúp nền kinh tế phát triển theo hướng bền vững và hội nhập sâu rộng hơn vào thị trường quốc tế.
Yếu tố quyết định cho mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn mới đây đã ký ban hành Nghị quyết số 192/2025/QH15, bổ sung Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, đặt mục tiêu tăng trưởng GDP đạt từ 8% trở lên. Đây là một chỉ tiêu đầy tham vọng, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các thành phần kinh tế, đặc biệt là khu vực tư nhân.
Theo kế hoạch, khu vực kinh tế tư nhân dự kiến đóng góp 96 tỷ USD trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội 174 tỷ USD vào năm 2025. Dù tốc độ tăng trưởng bình quân 7-9% mỗi năm trong thời gian qua cho thấy sự phát triển ổn định, đầu tư của khu vực này đang có dấu hiệu chững lại. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc tháo gỡ các rào cản, tạo động lực mới để thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn.
Nhận diện rõ vai trò quan trọng của khu vực này, Quốc hội đã giao Chính phủ nghiên cứu, triển khai các giải pháp nhằm xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, đặc biệt là hỗ trợ các doanh nghiệp dân tộc, doanh nghiệp quy mô lớn có tiềm năng cạnh tranh khu vực và quốc tế. Đồng thời, sự liên kết giữa doanh nghiệp Nhà nước và khu vực tư nhân cần được đẩy mạnh, trong đó doanh nghiệp Nhà nước tập trung đầu tư vào các dự án quy mô lớn, tạo sức lan tỏa và động lực phát triển cho toàn nền kinh tế.
Bên cạnh đó, việc hoàn thiện hệ thống pháp lý để phát triển đồng bộ các thị trường tài chính, chứng khoán, bất động sản và khoa học công nghệ là yếu tố quan trọng. Chính phủ cũng cần tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của các thị trường này, cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận tín dụng, đất đai và hỗ trợ chuyển đổi số. Mục tiêu không chỉ là hỗ trợ trực tiếp, mà còn hướng tới cải thiện môi trường kinh doanh theo hướng minh bạch, cạnh tranh công bằng, giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư, mở rộng sản xuất.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc đạt mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025 là nền tảng quan trọng để giai đoạn 2026 - 2030 có thể đạt mức tăng trưởng hai con số, tiến tới đưa Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2035. Đây là một chủ trương lớn của Đảng, đòi hỏi Quốc hội phải thảo luận sâu về các giải pháp, tạo cơ sở cho Chính phủ điều hành, đồng thời đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực lớn từ các địa phương để đạt được kỳ vọng đặt ra.
“Vấn đề then chốt là phải có cơ chế thúc đẩy kinh tế tư nhân. Bởi lẽ, trong tổng mức đầu tư toàn xã hội, khu vực tư nhân chiếm tới 55%. Đây mới là yếu tố quyết định cho mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, chứ không phải đầu tư công”, Chủ tịch Quốc hội khẳng định.
Kinh tế tư nhân – mảnh ghép quan trọng của tăng trưởng bền vững
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, nguyên Trưởng khoa Tài chính Quốc tế (Học viện Tài chính), nhấn mạnh rằng để kinh tế tư nhân phát triển bền vững và trở thành một trụ cột quan trọng của nền kinh tế, cần có thêm nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ. Những chính sách này không chỉ tạo thuận lợi cho môi trường kinh doanh mà còn giúp doanh nghiệp tư nhân tiếp cận tốt hơn các nguồn lực, từ đó thúc đẩy tăng trưởng lâu dài, đảm bảo sự bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế.
Ông Thịnh cho rằng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp không nên chỉ tập trung vào các tập đoàn lớn mà cần có các biện pháp phù hợp để thúc đẩy cả doanh nghiệp vừa và nhỏ. Theo ông, nếu không chú trọng phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân, rất khó để nền kinh tế có thể vươn mình, bởi đây là khu vực đóng góp đáng kể vào GDP, tạo việc làm và đảm bảo an sinh xã hội. Tuy nhiên, thực tế cho thấy khu vực này vẫn chưa nhận được sự quan tâm tương xứng. Vì vậy, cần có những chính sách thiết thực và hiệu quả hơn nhằm hỗ trợ khu vực này phát triển bền vững.
Điều quan trọng, theo ông Thịnh, là phải có một kế hoạch và lộ trình cải tổ kinh tế cụ thể, trong đó việc chuyển hóa các cơ chế, chính sách thành hành động thực tiễn là yếu tố then chốt. "Chúng ta đã nhiều lần khẳng định có cơ chế hỗ trợ, nhưng nếu những cơ chế này chỉ nằm trên giấy, không đi vào thực tế thì sẽ làm suy giảm niềm tin của doanh nghiệp đối với cơ quan quản lý nhà nước", ông cảnh báo.
Bên cạnh đó, việc tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư và sản xuất kinh doanh cũng đóng vai trò quan trọng. Điều này bao gồm việc giảm thiểu tối đa các chi phí chính thức và phi chính thức trong quá trình đăng ký kinh doanh, tiếp cận thị trường, đồng thời tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng, minh bạch giữa các khu vực kinh tế. Khi các rào cản được tháo gỡ, doanh nghiệp sẽ có điều kiện thuận lợi hơn để phát triển, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh không chỉ của từng doanh nghiệp mà còn của cả nền kinh tế.
“Đẩy mạnh phát triển kinh tế tư nhân chính là một động lực quan trọng giúp thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo phát triển bền vững. Trong bối cảnh nền kinh tế đang bước vào giai đoạn tăng tốc, đây là yếu tố then chốt để Việt Nam có thể vượt qua bẫy thu nhập trung bình, vươn mình trở thành nền kinh tế phát triển có sức cạnh tranh cao”, ông Thịnh khẳng định.
Đồng quan điểm, PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, nhấn mạnh tại các quốc gia phát triển, kinh tế tư nhân luôn được hưởng những chính sách ưu đãi đặc biệt nhằm khuyến khích và tạo động lực tăng trưởng.
Thực tế cũng cho thấy, chính khu vực kinh tế tư nhân – chứ không phải doanh nghiệp nhà nước – mới là đòn bẩy quan trọng của nền kinh tế. Ông Long dẫn chứng: “Nhìn vào những doanh nghiệp hàng đầu ở nước ta như Vingroup, Masan, Vietjet, Thaco, Hòa Phát... có thể thấy họ đều là doanh nghiệp tư nhân. Giờ đây, phần lớn trong số họ đã vươn tầm quốc tế, đóng vai trò dẫn dắt tăng trưởng và trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế nước ta”.
Đáng chú ý, theo chuyên gia Ngô Trí Long, dù đóng vai trò quan trọng, khu vực kinh tế tư nhân vẫn đối mặt với nhiều rào cản, như: Môi trường kinh doanh chưa thực sự thuận lợi, hạn chế về công nghệ và năng lực quản trị, thiếu sự liên kết với khu vực FDI và doanh nghiệp nhà nước…
“Phát triển kinh tế tư nhân không chỉ giúp Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng nhanh mà còn là chìa khóa để xây dựng một nền kinh tế tự cường, bền vững. Nếu có chiến lược phù hợp và các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, khu vực tư nhân sẽ là động lực quan trọng đưa Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, vươn lên trở thành nền kinh tế phát triển có sức cạnh tranh cao trên trường quốc tế”, ông Long nhấn mạnh.
Theo chuyên gia kinh tế, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, để kinh tế tư nhân phát huy hết tiềm năng, cần xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện, bao gồm chính sách ưu đãi, cơ chế hợp lý và môi trường kinh doanh thuận lợi. Trong đó, việc tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải cách thuế và xây dựng một khung pháp lý minh bạch là những yếu tố then chốt. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước sẽ giúp giảm bớt gánh nặng thủ tục cho các doanh nghiệp nhỏ, tạo điều kiện cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn.
Bên cạnh đó, cần thúc đẩy các giải pháp tài chính hiệu quả như thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng, triển khai các chương trình cho vay ưu đãi và mở rộng các kênh huy động vốn cho doanh nghiệp tư nhân. Việc tạo cơ chế liên kết giữa doanh nghiệp tư nhân với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI cũng đóng vai trò quan trọng, giúp doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, nâng cao trình độ công nghệ và năng lực quản lý.
“Nếu có sự hỗ trợ hiệu quả từ chính sách và sự đổi mới mạnh mẽ từ chính các doanh nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân sẽ tiếp tục đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”, PGS-TS Nguyễn Thường Lạng khẳng định.
