Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú phát biểu. Ảnh: NHNN

Chiều ngày 20/10/2023, tại Đắk Lắk, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội nghị Kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp khu vực Tây Nguyên.

Doanh nghiệp cà phê chỉ được vay với số tiền hạn chế

Tại hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú nhận định, với đặc điểm lợi thế về phát triển nông, lâm nghiệp, Tây Nguyên đã và đang trở thành vùng sản xuất một số sản phẩm nông sản chủ lực quy mô lớn (cà phê, cao su, hồ tiêu, cây ăn quả, dược liệu).

Đồng hành cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của khu vực Tây Nguyên, luôn có sự cố gắng, nỗ lực của toàn ngành Ngân hàng trong việc phát triển mạng lưới, quy mô hoạt động; tập trung các nguồn lực, đáp ứng kịp thời nhu cầu về vốn và dịch vụ ngân hàng…

Tuy nhiên, Phó Thống đốc cũng cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được đó, hoạt động sản xuất - kinh doanh của khu vực cũng còn những hạn chế, khó khăn, tốc độ phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của vùng, GRDP bình quân đầu người vẫn ở mức thấp nhất trong 6 vùng kinh tế, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài thấp, giảm nghèo chưa bền vững.

“Hoạt động ngân hàng vẫn còn tiềm ẩn rủi ro về nguồn vốn khi huy động vốn chỉ đáp ứng được khoảng 50% nhu cầu vốn tín dụng trên địa bàn, đến nay, huy động vốn tăng 8%, dư nợ tín dụng tăng 6%. Nhiều doanh nghiệp, người dân vẫn phản ánh gặp khó khăn trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng”, ông Tú chia sẻ.

Dưới góc độ doanh nghiệp, bà Trần Thị Lan Anh, đại diện Công ty TNHH Vĩnh Hiệp (hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu cà phê) nêu quan điểm, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) hiện nay đang đóng vai trò quan trọng trong việc tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo cho những hộ nông dân ở vùng sâu vùng xa trên địa bàn Tây nguyên.

Tuy nhiên, hiện nay khối doanh nghiệp SMEs đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong vấn đề tiếp cận vốn vay của các ngân hàng. Các doanh nghiệp không có đủ nguồn vốn đảm bảo thu mua và điều tiết kế hoạch dẫn tới tình trạng bị ép giá do khối lượng lớn cà phê tập trung thu hoạch vào chính vụ được bán ra trong thời gian rất ngắn.

“Doanh nghiệp cần đảm bảo nguồn vốn để thu mua cà phê cho người nông dân để sản xuất và xuất khẩu cà phê ngay từ đầu niên vụ, điều tiết hoạt động kinh doanh cũng như hỗ trợ tốt cho người nông dân phát triển cà phê theo hướng bền vững”, bà phân tích.

Hiện nay, các doanh nghiệp tư nhân SMEs đang phải vay vốn theo hình thức thế chấp bằng các bất động sản là chủ yếu. Việc vay vốn bằng thế chấp tài sản đang khiến các doanh nghiệp tư nhân chỉ được vay với số tiền rất hạn chế, trong khi việc thu mua cà phê lại rất khẩn trương vì đây là một mặt hàng nông sản có tính thời vụ cao. Các doanh nghiệp không có đủ nguồn vốn bảo đảm thu mua và điều tiết kế hoạch dẫn tới tình trạng bị ép giá do khối lượng lớn cà phê tập trung thu hoạch vào chính vụ được bán ra trong thời gian rất ngắn.

“25 năm qua trong quan hệ tín dụng ngân hàng, chúng tôi luôn làm tốt vai trò và trách nhiệm trong việc vay vốn tín dụng. Những đến nay chúng tôi vẫn không thấy sự thay đổi của điều kiện chính sách sản phẩm cấp tín dụng, chỉ duy nhất một phương án có tài sản đảm bảo là bất động sản bổ sung thì tăng hạn mức, thật sự là không phù hợp với một doanh nghiệp hoạt động vay vốn sản xuất kinh doanh xuất khẩu. Doanh nghiệp chúng tôi không thể cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài bởi hình thức cho vay này”, bà Lan Anh bày tỏ.

Toàn cảnh hội nghị

Đề nghị ngân hàng giải ngân cho doanh nghiệp cà phê từ đầu vụ

Để phát huy tiềm năng, lợi thế của khu vực Tây Nguyên trong thời gian, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho rằng, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, gắn việc đầu tư tín dụng ngân hàng để thực hiện các chương trình, dự án theo quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của khu vực. Tín dụng tập trung vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng.

Ngoài ra, tiếp tục chỉ đạo tổ chức tín dụng tích cực triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% qua hệ thống ngân hàng thương mại, các chương trình mục tiêu quốc gia; chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ; cho vay đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản... Kiểm soát rủi ro tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; kiểm soát chất lượng tín dụng và ngăn ngừa nợ xấu.

Tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong tiếp cận tín dụng, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí, tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và các giải pháp khác để có điều kiện tiếp tục giảm lãi suất cho vay đối với cả khoản vay mới và dư nợ hiện hữu; rà soát, cắt giảm phí nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, người dân...

Cần củng cố, phát triển mạng lưới và dịch vụ ngân hàng phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục trong giao dịch với khách hàng nhằm nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng và dịch vụ ngân hàng của doanh nghiệp và người dân trên địa bàn.

Bà Trần Thị Lan Anh cũng đề nghị ngân hàng có chính sách cấp tín dụng theo từng ngành hàng, đặc biệt là ngành Nông sản xuất khẩu trong đó có cà phê hay cho các doanh nghiệp đầu ngành và có tính bền vững về lãi suất, room tín dụng, chính sách tài sản đảm bảo (hàng hóa), để cạnh tranh với các doanh nghiệp FDI.

Ngoài ra, đề nghị xem xét triển khai áp dụng các sản phẩm vay vốn, dựa vào phương án sản xuất kinh doanh gồm: Hợp đồng, quyền phải thu, dòng tiền, hàng hoá, để doanh nghiệp được tiếp cận nguồn vốn vay tín chấp tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động về vốn.

“Tôi cũng đề xuất xem xét cho vay dựa trên uy tín của doanh nghiệp, người mua và bảo hiểm tiền phải thu. Các tổ chức tín dụng ưu tiên cấp hạn mức, mở rộng hạn mức, giải ngân cho các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu cà phê ngay từ thời điểm đầu vụ là từ tháng 10”, bà Lan Anh nói.