Về phạm vi điều chỉnh, Thông tư 84/2016/TT-BTC hướng dẫn thủ tục thu nộp NSNN đối với các khoản thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, tiền thuê mặt nước, tiền sử dụng đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và các khoản thu khác do cơ quan thuế quản lý thu theo quy định của pháp luật, không bao gồm các khoản thu nộp phát sinh tại khâu xuất khẩu, nhập khẩu.

Đối tượng áp dụng: Người nộp thuế (NNT); cơ quan thuế; cơ quan kho bạc Nhà nước; ngân hàng; các tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến thu nộp các khoản thuế và thu nội địa.

Trước đây, Thông tư số 85/2011/TT-BTC ngày 17/6/2011 của Bộ Tài chính thì phạm vi điều chỉnh rộng hơn, bao gồm: Các khoản thu NSNN (thuế, phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác thuộc NSNN); tiền nộp phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Đối tượng áp dụng cũng rộng hơn, bao gồm: Kho bạc Nhà nước, cơ quan thuế, hải quan; các ngân hàng thương mại và các tổ chức, cá nhân thực hiện nộp phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác thuộc NSNN.

Thông tư cũng đã kịp thời sửa đổi, bổ sung giải thích một số từ ngữ được sử dụng quy định tại Điều 2. Trong khi đó, Thông tư số 85/2013/TT-BTC, Thông tư số 32/2014/TT-BTC chưa có nội dung giải thích đối với các cụm từ: Cổng trao đổi thông tin của ngân hàng, cơ quan quản lý thu, dữ liệu về NNT, dữ liệu về khoản thuế, ngân hàng chưa phối hợp thu, ngân hàng phối hợp thu, ngân hàng ủy nhiệm thu, nộp thuế điện tử.

Thông tư đã sửa đổi, bổ sung quy định về “ngày nộp thuế” (Điều 3). Còn Thông tư 85/2011/TT-BTC, Thông tư 156/2013/TT-BTC chưa quy định việc xác định “ngày nộp thuế” đối với trường hợp nộp thuế qua tổ chức ủy nhiệm thu, trường hợp người khác nộp thuế thay cho NNT.

Tại Điều 4, Thông tư 84/2016/TT-BTC quy định nguyên tắc trao đổi thông tin thu nộp NSNN giữa các bên liên quan (cơ quan thuế, cơ quan kho bạc Nhà nước, ngân hàng) được thực hiện bằng phương thức điện tử để đảm bảo thông tin được truyền nhận kịp thời, đầy đủ và chính xác. Thông tư số 85/2011/TT-BTC, Thông tư số 32/2014/TT-BTC chưa có các quy định này.

Đáng chú ý, Thông tư quy định cụ thể trách nhiệm của các bên liên quan trong thực hiện thu nộp NSNN tại Điều 5. Trước đó, Thông tư 128/2008/TT-BTC, Thông tư 85/2011/TT-BTC chưa quy định những nội dung nêu trên.

Về thủ tục thu nộp thuế, tại Điều 6, Thông tư số 84 đã hướng dẫn chi tiết cách thức lập Giấy nộp tiền vào NSNN (mẫu số C1-02/NS ban hành kèm Thông tư) theo trường hợp trực tiếp lập giấy nộp tiền hoặc lập giấy nộp tiền thay, kê khai theo 8 nhóm thông tin trên cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế. Trước đây chưa có văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn chi tiết lập chứng từ nộp thuế trên cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

Thông tư hướng dẫn thực hiện nộp thuế điện tử qua dịch vụ nộp thuế điện tử do ngân hàng cung cấp (Điều 8). Trước đó, Thông tư số 85/2011/TT-BTC chưa quy định các thông tin bắt buộc trên chứng từ nộp tiền.

Thông tư 85/2011/TT-BTC chưa hướng dẫn chi tiết các chứng từ nộp tiền theo 2 trường hợp nộp thuế tại quầy giao dịch. Còn Thông tư này đã hướng dẫn chi tiết lập chứng từ nộp thuế tại quầy giao dịch của ngân hàng phối hợp thu, ngân hàng ủy nhiệm thu, cơ quan kho bạc Nhà nước (Điều 9).

Nhằm giảm bớt công việc kê khai, lập bảng kê nộp thuế, Điều 10 của Thông tư quy định NNT được sử dụng thông báo, quyết định của cơ quan thuế để thay thế bảng kê nộp thuế.

Thông tư  hướng dẫn chi tiết quy trình thu nộp tại quầy giao dịch của ngân hàng ủy nhiệm thu, ngân hàng phối hợp thu, cơ quan kho bạc Nhà nước từ khâu kiểm soát thông tin, điều chỉnh sai sót thông tin đến khâu trích tiền từ tài khoản hoặc thu tiền mặt, hoàn tất chứng từ nộp thuế và cấp cho NNT 1 liên giấy nộp tiền vào NSNN (mẫu C1-02/NS ban hành kèm theo Thông tư 84/2016/TT-BTC).

Giấy nộp tiền vào NSNN cấp cho NNT phải có đầy đủ thông tin NNT đã kê khai trên bảng kê nộp thuế hoặc thông tin trên quyết định/thông báo của cơ quan thuế; thông tin ngày nộp thuế; chữ ký, họ và tên của người lập, người duyệt chứng từ nộp thuế.

(Còn  nữa)

Thùy Dương