(Thanh tra) - Môi trường pháp lý minh bạch, ổn định, dễ dự đoán, gắn kết với thông lệ quốc tế và đủ linh hoạt để thích ứng với sự thay đổi của công nghệ tài chính toàn cầu là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thành công của một Trung tâm tài chính quốc tế, theo TS. Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp.
Ngày 03/10, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Khung pháp lý về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam” nhằm hoàn thiện các dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh chủ trì Tọa đàm.
Theo TS. Nguyễn Văn Cương, Trung tâm tài chính quốc tế đóng vai trò như “điểm trung chuyển” của dòng vốn, công nghệ tài chính và nhân lực chất lượng cao, có sức lan tỏa vượt phạm vi quốc gia.
Trên cơ sở phân tích một số kinh nghiệm quốc tế tiêu biểu từ Trung tâm tài chính quốc tế Dubai (Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất) và Trung tâm tài chính quốc tế Astana, Kazakhstan, TS. Nguyễn Văn Cương khẳng định, khung pháp lý là “linh hồn” của Trung tâm tài chính quốc tế.
Gợi ý cho việc xây dựng khung pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, TS. Nguyễn Văn Cương cho rằng, cần chọn mô hình khung pháp lý phù hợp với bối cảnh.
Theo đó, mô hình “đặc khu pháp lý common law” có thể là mô hình cần tính tới. Đi kèm với đó là việc thiết lập cơ quan quản lý một cửa, minh bạch, chuyên nghiệp, có thẩm quyền đầy đủ cùng cơ chế giải quyết tranh chấp tin cậy, sử dụng ngôn ngữ quốc tế phổ biến (tiếng Anh), trọng tài quốc tế.
Đặc biệt, cần tập trung xây dựng thương hiệu niềm tin pháp lý; quan tâm xử lý một số vấn đề pháp lý tất yếu sẽ phát sinh; thu hút nhân lực quốc tế thông qua các chính sách thị thực linh hoạt, hành chính một cửa, tòa án/thủ tục hành chính điện tử; bảo đảm tính toàn diện của khung pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế…
TS. Nguyễn Văn Cương cũng nêu việc thiết lập Tòa án Trung tâm tài chính quốc tế và cơ quan quản lý “một cửa”; các luật về lĩnh vực tài chính phù hợp và tài sản số; thu hút nhân tài bằng visa nhà đầu tư/chuyên gia cùng các cơ chế khác như cấp phép lao động, chính sách dữ liệu và văn hóa tuân thủ; bảo vệ nhà đầu tư theo chuẩn quốc tế; chính sách quản lý ngoại hối và việc chuyển ngoại tệ.
Còn PGS.TS Đinh Dũng Sỹ, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) nhấn mạnh, khung pháp lý cho Trung tâm tài chính tại Việt Nam phải đặc biệt và vượt trội để thu hút đầu tư. Điều này đòi hỏi phải chắt lọc và học tập kinh nghiệm từ các nước, trong đó chính sách thuế phải thống nhất và có chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân.
Theo bà Đào Thanh Hương, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), Bộ được giao chủ trì soạn thảo 2 Nghị định, gồm: Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam và Nghị định hướng dẫn về chính sách tài chính trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam (thuế, ưu đãi, chứng khoán, bảo hiểm, thị trường vốn, thành viên trung tâm tài chính, kế toán, tài chính...).
Cũng theo bà Đào Thanh Hương, Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội nêu rõ việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam tại 2 thành phố: Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh. Do đó, trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Bộ Tài chính đã phối hợp rất chặt chẽ với 2 thành phố.
Trong dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất có 2 cơ quan điều hành, 2 cơ quan giám sát nhằm bảo đảm tính độc lập, chủ động của 2 địa phương trong quá trình phát triển, đồng thời vẫn giữ được vai trò định hướng của Chính phủ.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh cho biết, thành phố đang tích cực chuẩn bị cơ sở vật chất, quỹ đất để sau khi các Nghị định liên quan đến việc thành lập các Trung tâm tài chính quốc tế có hiệu lực thi hành, thành phố sẽ tìm kiếm các nhà đầu tư chiến lược để đầu tư hạ tầng Trung tâm tài chính quốc tế.
Mặt khác, thành phố cũng đang triển khai những hoạt động liên quan đến chức năng, nhiệm vụ chính của Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Đà Nẵng sau này, như: Tài chính xanh, tài chính số, tài chính hỗ trợ cho đổi mới sáng tạo, khoa học, công nghệ.
Trong khi đó, Thành phố Hồ Chí Minh đã quy hoạch không gian hơn 800ha để xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại đây, trong đó khu lõi rộng 9,2ha đặt ở Thủ Thiêm, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - thành viên tổ công tác tham mưu xây dựng và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh cho hay.
Hiện nay, nhiều tập đoàn tài chính quốc tế trên thế giới đã đặt vấn đề đầu tư nguồn vốn, hạ tầng vào khu lõi này, với tổng vốn đầu tư cam kết là hơn 7 tỷ USD và đang có rất nhiều tập đoàn tài chính lớn tiếp tục đăng ký tham gia.
Tọa đàm thực sự là diễn đàn để các đại biểu trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước liên quan, nhằm hoàn thiện các dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội.
Các ý kiến tại tọa đàm sẽ được Bộ Tư pháp tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu trong quá trình phối hợp với các bộ, ngành hoàn thiện thể chế, tạo nền móng cho sự phát triển, đảm bảo tính cạnh tranh của Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
