ĐBQH Hoàng Quang Hàm

Những “khoảng lặng”

Theo ĐB Hoàng Quang Hàm, năm 2017, nhờ những nỗ lực của Chính phủ, trong phát triển kinh tế - xã hội có những ngoại mục, khi tăng trưởng vượt kế hoạch, lần đầu tiên có 12/13 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch.

ĐB Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) cũng chỉ ra, trong bức tranh tăng trưởng này, vẫn có nhiều “khoảng lặng”. Đầu tiên, nếu khai thác dầu thô không vượt kế hoạch đầu năm thêm 1,29 triệu tấn thì không đạt kế hoạch tăng trưởng.

“1 triệu tấn dầu thô đóng góp thêm 0,2% đến 0,3% điểm tăng trưởng, nên nếu không có lượng dầu thô đó, tăng trưởng chỉ đạt 6,4% - 6,6%”, ĐB nhận định, tăng trưởng vượt mục tiêu nhưng tăng trưởng nội lực không đạt kỳ vọng và đây là khoảng lặng của tăng trưởng 2017 cần được nhìn nhận.

ĐB chỉ ra, đối với một nền kinh tế đang khát khao vươn lên thì quy mô GDP 5 triệu tỉ là khiêm tốn. Nhân tố tạo nên bứt phá năm 2017 không được duy trì bền vững, khi quý I/2018 tăng trưởng đột biến, nhưng các quý sau lại giảm dần.

“Diễn biến này không theo diễn biến thông thường là quý I tăng trưởng thấp và tăng dần quý sau; mà nó giống diễn biến năm 2008 khi kinh tế trong nước bất ổn, lạm phát phi mã lên đến 20%, kinh tế thế giới khủng hoảng”, ĐB Hoàng Quang Hàm cảnh báo.

Một vấn đề nữa, tăng trưởng nhờ gia công có dấu hiệu đậm nét hơn, gia công lắp ráp điện tử, máy tính tăng trưởng 32,7%, gấp 2,25 lần công nghiệp chế biến, chế tạo. Trong khi, chế biến chế tạo bằng nguồn nguyên liệu trong nước lại tăng trưởng rất thấp.

Theo ĐBQH đoàn Phú Thọ, đây là điều đáng mừng vì chúng ta tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Nhưng thể hiện trình độ công nghệ, nhân lực còn thấp nên thế giới chỉ phân công, chấp nhận Việt Nam khâu này. Nó cũng tạo ra nghịch lý, chúng ta có nhiều nguyên liệu thô nhưng phải xuất khẩu để nhập lại hàng hóa trung gian về gia công lắp ráp, mang lại giá trị gia tăng thấp.

ĐB Hàm cho rằng, với dân số đang già đi nhanh chóng, cùng với cách mạng 4.0, lợi thế lao động giá rẻ dần mất đi, nên có thể gia công lắp ráp cũng không còn chỗ đứng. Chưa kể, tăng trưởng chịu sự chi phối của doanh nghiệp FDI, nhưng chúng ta lại không tận dụng hết lợi thế của FDI.

Doanh nghiệp trong nước còn quá nhiều hạn chế về năng lực sản xuất kinh doanh. Chuyển giao công nghệ và liên kết của doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước chưa được như mong muốn, chênh lệch năng suất lao động ngày càng tăng, và chúng ta thua cả Lào về chỉ số này.

“Thành tựu là cơ bản, nhưng có những khoảng lặng cần nhìn nhận”, ĐB khuyến nghị.

Tranh luận…

Giơ biển tranh luận, ĐB Trần Quang Chiểu (Nam Định) cho rằng, nói tăng trưởng dựa vào dầu thô là không thỏa đáng.

ĐB Trần Quang Chiểu (Nam Định)

Ông Chiểu dẫn chứng cho thấy khai thác cả dầu thô và than đều giảm so với 2017 (kế hoạch khai thác hơn 13,2 triệu tấn, thực hiện 13,5 triệu tấn, vượt hơn 200.000 tấn so với kế hoạch nhưng lại hụt hơn 1,6 triệu so với 2016; than cũng giảm so với kế hoạch gần 2 triệu tấn).

“Không biết ĐB (Hoàng Quang Hàm - PV) lấy số liệu ở đâu để nói rằng khai thác dầu thô tăng, nếu không có dầu thô thì không đạt tăng trưởng”, ông Chiều đặt câu hỏi và nhấn mạnh quan điểm của mình là, "ấn tượng với năm 2017, năm đầu tiên tăng trưởng không dựa vào khai thác tài nguyên, khai khoáng".

Tranh luận lại, ĐB Hoàng Quang Hàm dẫn Báo cáo 193 của Chính phủ bổ sung kết quả thực hiện ngân sách 2017 và dự kiến ngân sách 2018 nêu rõ: Khai thác dầu thô 2017 đạt 13,57 triệu tấn, tăng 1,29 triệu tấn so với 2016.

“Chúng ta đã khai thác và thanh toán vượt 1,29 triệu tấn, do đó ảnh hưởng đến GDP. Tôi nhìn nhận rằng tỷ trọng thu dầu thô, khai thác khoáng sản có tăng so với 2017”, ĐB Hàm nói.

ĐB Hàm nêu quan điểm, đánh giá rất cao Chính phủ trong nỗ lực thoát khỏi lệ thuộc vào khoáng sản, vì đây là của để dành, nhưng rất muốn bức tranh tăng trưởng phải là thực chất. Tăng trưởng cao hơn là từ dầu thô chứ không phải từ nội lực của nền sản xuất.

Hương Giang