TS Trần Hoàng Ngân. Ảnh: Thảo Nguyên

Cẩn trọng lạm phát tăng mạnh trong tương lai sau khi rớt đáy

+ Thông thường những tháng cuối năm giá cả tăng, nhưng năm nay chỉ số giá tiêu dùng lại khá thấp so với dự kiến của Chính phủ. Ông đánh giá thế nào về điều này? 

- Tháng 11, lạm phát ở mức khoảng 2,7% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức thấp và nếu như không có điều chỉnh về giá dịch vụ y tế hay giáo dục thì còn thấp nữa. 

Điều này có 2 nguyên nhân. Khách quan là do giá gạo và giá dầu giảm. Cả thế giới đang lo lắng về giá dầu giảm bởi thông thường giá xuống thể hiện 2 yếu tố, một là nền kinh tế thế giới đang khó khăn, tổng cầu yếu đi, hai là do khai thác nhiều. Vì vậy, các nước sản xuất dầu đang ngồi lại cân nhắc có giảm nguồn cung hay không. 

Nguyên nhân chủ quan là do thời gian qua chúng ta ưu tiên cho giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát nên các chính sách rất thận trọng. Cộng hưởng với các yếu tố bên ngoài nên chỉ số giá đi xuống. 

Vấn đề hiện nay là làm sao chúng ta phải tận dụng cơ hội giá cả đang thấp này để nới lỏng các chính sách tài khoá, tiền tệ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Nhưng phải kiểm soát vì thông thường nếu lạm phát thấp quá thì sẽ tăng mạnh trong tương lai, sau khi rớt xuống đáy. Vì lẽ đó, chính sách tiền tệ phải tiếp tục được nới lỏng có kiểm soát. 

Tôi nghĩ rằng, lãi suất phải tiếp tục được điều chỉnh trong thời gian tới để hỗ trợ Doanh nghiệp hoặc phải có gói hỗ trợ lãi suất trung và dài hạn để doanh nghiệp có thể đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. 
  
Có gói hỗ trợ lãi suất trung và dài hạn này thì sẽ tăng nguồn cung tiền trên thị trường, tạo lập mặt bằng giá mới ở mức cta có thể kiểm soát được. Mặt khác, thúc đẩy tăng trưởng trong thời gian tới. 

+ Trong tháng cuối năm này nếu không có tiến triển, liệu nền kinh tế có rơi vào giảm phát?  
  
- Không, chúng ta đang có lạm phát 2,7%, không phải âm. Còn chỉ số giá bình quân lúc lên lúc xuống nhưng vẫn dương. 

+ Với tình hình hiện nay, dự báo lạm phát cuối năm khoảng bao nhiêu, thưa ông? 
  
- Theo tôi, có thể dao động trong khoảng 4%. 
  
+ Vậy với 4%, có nên giảm lãi suất nữa không, thưa ông? 
  
- Hiện nay đã giảm hết cỡ, lãi suất của Nngân hàng thương mại đã nằm trong khoảng đó rồi. Lãi suất huy động, lãi suất cho vay có thể sẽ tiếp tục giảm nữa, nhưng khả năng giảm sâu thì khó, nên phải theo dõi mức này có ổn định không. 

Nếu giữ được mức ổn định như thế này, thậm chí như bình quân của các nước phát triển là 2% thì chúng ta mới mạnh dạn giảm lãi suất cho vay được. Nhưng do lạm phát của chúng ta biến đổi liên tục, tính ổn định chưa chắc chắn được, nên hầu như chưa ai đưa được con số chắc chắn cho năm sau. 
  
+ Quốc hội vừa thông qua nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội, đặt ra mức lạm phát kế hoạch cho năm 2015. Theo ông mức lạm phát này liệu có đạt được như kế hoạch? Có cơ hội giảm lãi suất nữa không? 
  
- Tôi nghĩ với tình hình này, mức lạm phát năm sau cũng sẽ dao động từ 5 - 6%. Lãi suất đã giảm tới mức này, tôi nghĩ về cơ bản sẽ ổn định ở mức hiện nay.

Đầu tư cho doanh nghiệp chắc chắn có nguồn thu

+ Thông tư 36/2014/TT-NHNN quy định về các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của ngân hàng thương mại sẽ có hiệu lực từ ngày 1/2/2015 với mục đích khơi thông dòng vốn ra thị trường. Theo ông, động thái này liệu có đạt được mục đích?
  
- Hiện nay dư địa tín dụng 12% thì chắc chắn đạt được rồi. Tuy nhiên, nhìn về trung và dài hạn trong giai đoạn tới mới là quan trọng.
    
Doanh nghiệp rất mong muốn nguồn vốn với lãi suất ổn định và thấp ví dụ với lãi suất 5%/năm trong vòng 5 năm, nhưng phải giữ ổn định. Mà với lãi suất này thì ngân hàng thương mại không thể đáp ứng được, vì họ là kinh doanh, lãi suất phải thả nổi theo thị trường. Nhưng thả nổi doanh nghiệp lại rất lo ngại, sợ lạm phát quay lại thì lãi suất lại tăng lên và nếu tăng thì doanh nghiệp rất khó khăn, có thể phá sản nữa. 
  
Do vậy, phải có nguồn vốn hỗ trợ cho doanh nghiệp để đảm bảo khoản đó. Nguồn này, về mặt chênh lệch lãi suất là từ ngân sách nhà nước, còn nguồn tiền vay thì từ Ngân hàng Nhà nước bơm cho các ngân hàng thương mại. Đó là các giải pháp chúng ta thấy khả thi nhất . 
  
+ Chúng ta đang phải “thắt lưng buộc bụng” vì ngân sách khó khăn. Vậy lấy đầu ra tiền để thực hiện giải pháp trên, thưa ông?
 
- Đây là khoản đầu tư chứ không phải là khoản hỗ trợ đơn giản. Đầu tư cho doanh nghiệp hoạt động trở lại và phát triển thì chúng ta sẽ có nguồn thu trong tương lai. Đó là khoản đầu tư phát triển rất hiệu quả. 
  
Chính phủ có nhiều nguồn như nguồn từ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hiện nay, với quỹ hỗ trợ cổ phần hóa, nhưng mới chỉ trong doanh nghiệp nhà nước. Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chúng ta có quỹ phát triển, quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp… nhưng các nguồn đó quá nhỏ so với lực lượng doanh nghiệp của chúng ta hiện nay. Tôi cho rằng, cần có giải pháp hỗ trợ cho nguồn đó nhiều hơn.  
  
+ Ngoài giải pháp kích thích đầu tư của doanh nghiệp ra, còn có giải pháp nào hay không? 
  
- Hiện nay ngoài tăng cầu, chúng ta còn có tăng lương. Vừa qua Quốc hội đã quyết định tăng lương 8% cho cán bộ xã cũng là mục đích hỗ trợ tăng tổng cầu. Ngay cả chi đầu tư cũng tăng lên. 

+ Xin cám ơn ông!

Thảo Nguyên (Ghi)