Chính phủ ước tính, áp dụng giảm thuế này trong 6 tháng cuối năm thì dự kiến ngân sách giảm thu khoảng 24.000 tỷ đồng. Ảnh minh họa: Nguồn Internet

Chính phủ ngày 15/5 có tờ trình gửi Quốc hội về tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT 2% theo Nghị quyết 43/2022, sau khi tiếp thu ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Điểm mới ở lần trình này là không phải tất cả các hàng hóa, dịch đang chịu thuế VAT 10% đều được giảm về 8%.

Theo đó, việc giảm thuế VAT sẽ không áp dụng với nhóm hàng hoá như viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất và các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Đây là chính sách đã thực hiện trong năm 2022.

Đề nghị này được đưa ra trong bối cảnh quý I/2023 GDP tăng 3,32%, thấp hơn nhiều mục tiêu và kịch bản đề ra (5,6%). Tăng trưởng chủ yếu ở khu vực dịch vụ và nông - lâm - thuỷ sản, còn công nghiệp vốn là động lực dẫn dắt tăng trưởng lại suy giảm.

Nhiều doanh nghiệp đã sa thải hoặc giãn việc số lượng lớn công nhân do bị giảm hoặc không có đơn hàng. Việc này khiến đời sống người lao động khó khăn.

Hiện nhiều nước cũng áp dụng các giải pháp về thuế để giải quyết khó khăn trực tiếp về dòng tiền cho doanh nghiệp, như gia hạn thời hạn nộp thuế, giảm thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm tiền thuê đất…

Theo đánh giá của Chính phủ, việc giảm thuế VAT 2% bảo đảm đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách Nhà nước cũng như nền kinh tế.

Chính phủ ước tính, áp dụng giảm thuế này trong 6 tháng cuối năm thì dự kiến ngân sách giảm thu khoảng 24.000 tỷ đồng (tức giảm 9.000 tỷ đồng so với phương án giảm thuế với tất cả hàng hoá, dịch vụ như đề xuất trước đây).

Mức giảm này là hợp lý trong bối cảnh thu ngân sách từ cuối năm 2022 đến nay có xu hướng giảm, theo tờ trình.

Luỹ kế thu quý I/2023 đạt 411.800 tỷ đồng, bằng gần 31% dự toán và tăng 5,4% cùng kỳ 2022. Nhưng nếu trừ quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2022 thì số thu ba tháng đầu năm nay giảm 6% cùng kỳ. Bên cạnh đó, thu từ xuất nhập khẩu bằng gần 27% dự toán, giảm trên 16% cùng kỳ.

Người dân là đối tượng được hưởng lợi trực tiếp do giảm thuế VAT về 8% sẽ góp phần giảm giá bán, giảm trực tiếp chi phí của người dân trong tiêu dùng hàng hoá, dịch vụ.

Với doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sẽ được lợi do giảm thuế VAT sẽ góp phần giảm chi phí, hạ giá thành sản xuất, giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng kinh doanh.

Chính phủ cũng cho hay, năm ngoái, việc giảm thuế VAT 2% (trừ các nhóm ngành như viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, bất động sản…) đã hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khoảng 44.500 tỷ đồng, góp phần giảm giá thành hàng hoá, dịch vụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

“Khi thực hiện giảm thuế VAT theo Nghị quyết 43 đã gián tiếp kích cầu tiêu dùng nội địa tăng cao, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng 19,8% so với trước. Thu thuế VAT nội địa không giảm, mà tăng 10% cùng kỳ”, theo Chính phủ.

Trước đó, tại phiên họp thứ 23, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị chỉ áp dụng giảm thuế VAT như năm 2022 do lo ngại ngân sách hụt thu lớn trong khi tình hình thu khó khăn, tổng cầu yếu, sức khoẻ doanh nghiệp sụt giảm. Ngoài ra, nếu áp dụng giảm thuế tương tự năm 2022 cũng giúp Chính phủ thuận lợi khi thực thi chính sách do đã được đánh giá kỹ, rút kinh nghiệm.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý, giảm 2% thuế VAT không được làm giảm thu và tăng bội chi ngân sách năm nay, để đảm bảo an toàn tài chính quốc gia.