Một cô dâu ở tuổi vị thành niên tại Ấn Ðộ. Ảnh: AP

Ông Mark Lattimer, Giám đốc Tổ chức Quốc tế về quyền của người thiểu số (Minority Rights Group International) khẳng định: Phụ nữ thiểu số là đối tượng dễ bị tổn thương nhất đối với bạo hành thể xác. “Điều làm bản thân tôi bàng hoàng là, đối với phụ nữ thuộc các nhóm thiểu số, sự phân biệt đối xử thực sự diễn ra dưới hình thức bạo hành thể xác. Ở các nước trên khắp thế giới, phụ nữ thiểu số bị nhắm làm mục tiêu trong các vụ cưỡng hiếp hay các hình thức bạo hành khác chỉ đơn giản là vì tôn giáo hay sắc tộc của họ”.

Giám đốc Tổ chức Quốc tế về quyền của người thiểu số chỉ rõ: Ở những khu vực có xung đột, vấn đề này rất rõ nét. Tại Iraq, phụ nữ thiểu số và người Cơ đốc giáo bị buộc phải đeo khăn trùm đầu để tự vệ trước các vụ tấn công bạo lực. Ở Somalia, phụ nữ Bantu và các nhóm phụ nữ thiểu số khác bị cưỡng hiếp và tấn công mà những kẻ tấn công không hề bị trừng phạt.

Không chỉ ở những vùng xung đột, phụ nữ thiểu số, thường có địa vị kinh tế - xã hội thấp, là nhóm dễ bị tổn thương nhất, mà họ cũng trở thành nạn nhân trong thời bình.

Một báo cáo công bố hồi cuối tháng 11/2011 của Ủy ban Đặc trách Afghanistan của Liên hợp quốc (LHQ) và Văn phòng Nhân quyền của LHQ đã chỉ rõ: Các công tố viên Afghanistan chỉ mở 26% số vụ án liên quan đến bạo hành đối với phụ nữ. Chưa hết, các thẩm phán đưa ra quyết định căn cứ theo Luật Bảo vệ quyền của phụ nữ Afghanistan cũng chỉ chiếm có 4%.

Luật Bảo vệ quyền của phụ nữ Afghanistan được thực thi vào năm 2009 đã hình sự hóa tội tảo hôn, cưỡng hôn, bức tử và 17 hình thức bạo hành khác đối với phụ nữ, trong đó có đánh đập và hiếp dâm. Tuy nhiên, nhiều trường hợp bị rút lại hoặc bị xử theo một hệ thống luật khác, trong đó có Luật Sharia của Hồi giáo. Thế nên, nhiều khi, chính các nạn nhân phụ nữ bị cáo buộc “phạm các tội về đạo lý”. Hành trình tiến đến chỗ phụ nữ được luật pháp bảo vệ đầy đủ ở Afghanistan “còn rất dài” - Cao ủy Nhân quyền LHQ Navi Pillay nói.

Tại Nam Á, 4 quốc gia là Sri Lanka, Ấn Độ, Nepal và Bangladesh đã có những luật lệ cụ thể ngăn cấm bạo hành trong gia đình. Có điều, ngay cả ở những nước này, không biết có phải vì không hiểu rõ, vì cảnh ngộ nghèo khó hay vì những thành kiến xã hội, phụ nữ thường không tìm đến luật pháp để yêu cầu che chở cho mình.

Cơ quan Phụ nữ LHQ - tổ chức được thành lập năm 2010 với nhiệm vụ trọng tâm là theo đuổi bình đẳng giới và tăng thêm sức mạnh cho phụ nữ - đưa ra con số thống kê đáng quan ngại: Chỉ riêng năm 2009 đã có tới gần 90.000 vụ bạo hành trong gia đình tại Ấn Độ. Và, 35% số người Ấn Độ tham gia khảo sát cho biết, từng bị người trong gia đình hành hạ, đánh đập.

Cảnh báo “giờ đây, gia đình đã biến thành nơi bạo lực, nhắm vào phụ nữ và trẻ em nhiều nhất”, bà Hina Jilani, một luật sư nổi tiếng và là người đồng sáng lập Ủy ban Nhân quyền Pakistan nhấn mạnh: Người ta có nhiều nghi vấn về vai trò của gia đình được đề cao như những đơn vị căn bản của xã hội có trong những công cụ quốc tế về nhân quyền cũng như trong nhiều bản hiến pháp. Vì vậy, tôi thấy cần phải nói là, chúng ta phải xét lại toàn bộ ý nghĩa đó và ngừng đề cao vai trò của gia đình trong việc bảo vệ phụ nữ và trẻ em”.

Cũng có tới gần một nửa phụ nữ được phỏng vấn tại Bangladesh cho biết về những vụ bạo hành của chồng. Nhân vật hoạt động tranh đấu cho quyền phụ nữ Bangldesh, bà Sultana Kamal nói rằng, Luật Chống bạo hành trong gia đình của nước này chẳng có mấy hiệu quả. “Trong xã hội của chúng ta, người ta có thái độ chấp nhận bạo hành đối với phụ nữ, dù ra mặt hay ngấm ngầm. Đó là một thứ văn hóa không trừng phạt kẻ phạm tội. Cả xã hội cần phải đứng dậy và nói rằng không thể cứ tiếp tục tình trạng như thế này nữa”.

Phục tùng chồng để giữ gìn hạnh phúc?

Tuần báo Le Monde cho biết, tại Malaysia đã xuất hiện Câu lạc bộ (CLB) Những bà vợ biết nghe lời chồng (OWC - Obedient Wives’Club).
Tham gia CLB, các thành viên được hướng dẫn cách phục tùng chồng trong mọi phương diện cuộc sống, để làm sao vừa là bà nội trợ đảm đang, vừa là người mẹ hết lòng lo cho con cái và nhất là trở thành người tình lý tưởng của chồng.

Những người khởi xướng CLB cho biết, để hạn chế việc ly dị và bạo lực gia đình, cách tốt nhất là người vợ phục tùng hoàn toàn người chồng, nhất là trong chuyện chăn gối. Mục tiêu của CLB là giảm tỷ lệ ly dị đã tăng tới 55% từ năm 2005 - 2009, hạn chế tình trạng ngoại tình và chấm dứt bạo lực gia đình đang phát triển trong xã hội Malaysia.

Tuy nhiên, CLB đã gây phẫn nộ với nhiều công dân và tổ chức xã hội. Bộ trưởng Phụ trách các vấn đề phụ nữ và gia đình Malaysia coi đây là một bước lùi trong phong trào giải phóng phụ nữ.

Bất chấp phản ứng, CLB vẫn tiếp tục mở các chi nhánh ở Jordani, Indonesia và Singapore. Thậm chí, những người khởi xướng còn dự định phát triển loại hình CLB này sang nhiều nước Tây Âu.

Cho rằng “luật pháp đã có để bảo vệ phụ nữ thì cần phải được thực thi”, bà Sapana Pradhan Malla, một thành viên trong Quốc hội Nepal nói: Chúng ta coi việc lạm dụng quyền bính quá đáng là một tội hình, nhưng chúng ta lại không qui kết tội hình sự cho các giới chức không chịu thực thi pháp luật. Vì thế, chúng ta cần phải coi việc không thực thi pháp luật là một tội hình và buộc họ phải chịu trách nhiệm”.

“Có rất nhiều bằng chứng cho thấy, để đạt được các mục tiêu phát triển toàn cầu, tác động có cấp số nhân lớn nhất chính là việc trao quyền cho phụ nữ: Bảo đảm rằng, phụ nữ và các em gái có cơ hội bình đẳng đối với giáo dục, các dịch vụ cơ bản, chăm sóc sức khỏe và đưa ra quyết định” - Trợ lý Tổng Thư ký Cơ quan Phụ nữ LHQ John Hendra khẳng định như vậy.

Cũng may, quyền của phụ nữ đã không bị lãng quên. “Chúng ta đã đạt được nhiều tiến bộ trong vòng 10, 20 năm qua trong việc hiểu về nhu cầu cần chú trọng tới việc bảo vệ quyền của phụ nữ trên khắp thế giới. Tôi nghĩ rằng, qui mô của các vụ vi phạm quyền của phụ nữ đã khiến nhiều người kinh ngạc. Tuy nhiên, những người chú trọng tới quyền của phụ nữ cần hiểu rằng, không phải mọi phụ nữ đều giống nhau và các nhóm phụ nữ đặc biệt dễ bị tổn thương hơn rất, rất nhiều so với các phụ nữ khác”, ông Mark Lattimer nói.

Báo cáo do ông John Hendra công bố tại Luân Đôn, Anh hồi năm 2011 cho biết: Về mặt chính trị, ở một số nước, phụ nữ đang tiến lên phía trước. Ví dụ ở Rwanda, 51% thành viên Quốc hội là phụ nữ. Tuy nhiên, trên toàn cầu, chỉ 1/5 phụ nữ là thành viên Quốc hội. Tại 173 quốc gia, phụ nữ được hưởng lương khi nghỉ đẻ, nhưng không phải phụ nữ nước nào cũng được hưởng lợi ích đó.

Theo ước tính của Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), mỗi tháng có hơn 1.000 phụ nữ bị cưỡng hiếp ở Congo. Và, dù có đến 52 nước coi chồng cưỡng hiếp vợ là tội phạm thì vẫn còn tới 2,6 tỷ phụ nữ vẫn sống ở những nước mà điều này được coi là hợp pháp.    

LHQ cho biết, tỷ lệ chênh lệch về lương bổng giữa nam và nữ trong năm 2010 là 20%. Vì thế, Trợ lý Tổng Thư ký Cơ quan Phụ nữ LHQ John Hendra cho rằng, trao quyền bình đẳng về kinh tế cho phụ nữ là điều quan trọng đối với quyền của phụ nữ.

Ngoài ra, cần có thêm nhiều phụ nữ trong hàng ngũ nhân viên thực thi công lực và tư pháp mới có thể giúp cho các nạn nhân bị bạo hành. (Hiện nay tại Nam Á, phụ nữ mới chỉ chiếm 9% số thẩm phán, 4% nhân viên công tố và 3% cảnh sát viên).

Đàn ông châu Á lười việc nhà Kết quả cuộc khảo sát kéo dài 1 năm của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) tại 29 nước thành viên công bố năm 2011 cho biết, đàn ông châu Á, đặc biệt là đàn ông Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, làm việc nhà ít hơn so với đàn ông ở các nước châu Âu và châu Mỹ như Đan Mạch, Thụy Điển hay Mỹ.   Số phút mà đàn ông dành để làm việc nhà mỗi ngày. Ảnh: OECD Tại tất cả các nước OECD, phụ nữ đều dành nhiều thời gian làm việc nhà hơn nam giới. Khoảng cách giữa thời gian mà đàn ông và phụ nữ dành cho việc nhà là khá lớn. Tính trung bình, phụ nữ dành nhiều hơn đàn ông khoảng 2,5 giờ mỗi ngày cho công việc nhà. Đáng chú ý, đàn ông châu Á dành rất ít thời gian cho việc nhà. Trong đó, đàn ông Hàn Quốc đứng ở cuối bảng vì chỉ dành gần 50 phút mỗi ngày cho việc nhà (phụ nữ Hàn Quốc dành 200 phút). Tiếp đó là các ông chồng ở Ấn Độ và Nhật Bản, dành khoảng 1 giờ. Trong khi đó, đàn ông Thụy Điển và Đan Mạch dành nhiều thời gian nhất để làm việc nhà, gần 200 phút mỗi ngày. Đàn ông Bồ Đào Nha và Italy dành ít thời gian làm việc nhà nhất trong số các nước châu Âu. Còn đàn ông Mỹ dành khoảng 3 giờ mỗi ngày. Đàn ông Canada cũng dành hơn 2 giờ đồng hồ cho những công việc không được trả lương này. Hồi năm 2008, Tổ chức Healthbrigde Canada và Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội Việt Nam đã thực hiện một cuộc khảo sát tương tự ở Việt Nam và một số nước châu Á. Kết quả cho thấy, phụ nữ Việt Nam thường dành từ 5,09 - 5,66 giờ mỗi ngày để làm việc nhà. Còn các ông chồng Việt chỉ dành khoảng 1,38 - 2,04 giờ cho những công việc này. Xin nói thêm, năm 2010, trong nghiên cứu của mình, tiến sĩ Wendy Sigle-Rushton ở Trường Kinh tế và Chính trị học Luân Đôn (London School of Economics and Political Science) đã chỉ ra rằng: Tỷ lệ ly dị ở những gia đình mà chồng giúp vợ nhiều hơn trong việc nhà thấp hơn so với những gia đình mà ông chồng không chia sẻ và đỡ đần vợ.

Minh Anh (Tổng hợp)