Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an thừa ủy quyền Thủ tướng ký báo cáo về công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2023, gửi Quốc hội

Chính phủ vừa có báo cáo về công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2023. Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an thừa ủy quyền Thủ tướng ký, gửi Quốc hội.

Theo Bộ trưởng Công an Tô Lâm, tình hình tội phạm được kiềm chế, không để phát sinh những phức tạp lớn, trật tự an toàn xã hội từng bước có chuyển biến tích cực

“Công tác phát hiện, điều tra án kinh tế, tham nhũng tiếp tục đạt được kết quả quan trọng, có dấu ấn lan tỏa, cảnh tỉnh, răn đe; các phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm, nhất là liên quan đến không gian mạng đã được nhận diện và từng bước phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả; ngăn chặn ma túy từ sớm, từ xa đạt kết quả bước đầu”, Chính phủ khái quát.

Xử “một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”

Nêu chi tiết kết quả phòng chống tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Đại tướng Tô Lâm thông tin, hành vi tham nhũng, tiêu cực trong các lĩnh vực đã được phát hiện, điều tra xử lý nghiêm với phương châm “xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”, thu hồi tối đa tài sản bị chiếm đoạt.

Đáng chú ý, lực lượng chức năng đã đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng lớn thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo. Điển hình, vụ Tập đoàn FLC; Tân Hoàng Minh; Vạn Thịnh Phát, Công ty Việt Á; Công ty AIC...

Số liệu cho thấy, từ ngày 1/10/2022 đến ngày 30/9/2023, đã phát hiện 5.715 vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế (nhiều hơn 11,69%), 793 vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ (nhiều hơn 51,63%) so với cùng kỳ năm trước.

Chính phủ nhận định, tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu “còn diễn ra phức tạp”. Nổi lên là, các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động kiểm định an toàn phương tiện giao thông, đào tạo, sát hạch lái xe; khai thác tài nguyên, khoáng sản gây bức xúc dư luận.

Vi phạm quy định về quản lý tài sản công, đấu thầu, đấu giá với thủ đoạn thông đồng, móc ngoặc giữa chủ đầu tư, nhà thầu với đơn vị thẩm định nhằm tham nhũng, trục lợi, chiếm đoạt tài sản Nhà nước cũng nổi lên.

Cạnh đó là vi phạm trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, có sự cấu kết giữa doanh nghiệp và cán bộ ngân hàng. Báo cáo dẫn chứng vụ tại Hà Nội, khởi tố 5 bị can trong đó có Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Bankland với thủ đoạn lập dự án không có thật, dự án trên đất nông nghiệp sau đó quảng cáo để lôi kéo khách hàng dưới hình thức “phiếu đặt cọc thiện chí” rồi chiếm đoạt tài sản.

Trong khi, tội phạm trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai tiếp tục diễn ra ở nhiều địa phương. Tội phạm trốn thuế, mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng, gây thiệt hại tài sản lớn. Tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm diễn ra phức tạp trên các tuyến, địa bàn trọng điểm.

Tội phạm trên không gian mạng gia tăng, thủ đoạn tinh vi

Chính phủ cũng cho hay, tội phạm, vi phạm pháp luật trên không gian mạng tiếp tục có “chiều hướng gia tăng”. Theo Bộ trưởng Công an, hành vi lừa đảo qua mạng gia tăng với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi và thường xuyên thay đổi khó phát hiện, đấu tranh.

Các phương thức, thủ đoạn như dụng VoIP (cuộc gọi trên nền tảng internet) hoặc sim rác sử dụng dịch vụ chuyển vùng quốc tế (Roaming), giả danh cán bộ cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án đe dọa nạn nhân có liên quan đến đường dây tội phạm ma túy, rửa tiền quốc tế... yêu cầu nạn nhân nộp tiền vào tài khoản của cơ quan tư pháp (do đối tượng cung cấp) để xác minh, kiểm tra hoặc yêu cầu tải các app lừa đảo về điện thoại để chiếm đoạt tiền của bị hại.

Tổ chức đánh bạc, đánh bạc qua mạng Internet với số tiền lớn như tại Thái Bình, phát hiện, triệt phá 2 đường dây với số tiền đánh bạc từ 6.600 đến 8.400 tỷ đồng. Hoạt động “tín dụng đen”, vay tiền nhanh, vay ngang hàng trên các nền tảng di động và qua mạng diễn ra phức tạp, một số vụ do đối tượng người nước ngoài cầm đầu điều hành các trang mạng, đường dây phạm tội...

Thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp phòng chống tội phạm lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý 1.600 vụ (nhiều hơn 203,61%), 478 đối tượng (nhiều hơn 48,91%).

Trong đó, đã phát hiện xử lý nhiều vụ phạm tội với phương thức, thủ đoạn mới liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh bạc, kinh doanh đa cấp, giao dịch tiền ảo, vàng, ngoại hối, chứng khoán, mua bán người, môi giới mại dâm trên không gian mạng...

Trấn áp các loại tội phạm theo tuyến, địa bàn, lĩnh vực

Để nâng cao hiệu quả phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật 2024, Chính phủ nêu rõ, bên cạnh hoàn thiện thể chế, tiếp tục rà soát khắc phục ngay những sơ hở, thiếu sót, không để tội phạm lợi dụng hoạt động, sẽ nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phòng ngừa xã hội.

Chính phủ cũng chỉ đạo các lực lượng chức năng tiếp tục tăng cường đấu tranh các loại tội phạm, nhất là tội phạm có tổ chức liên quan đến “tín dụng đen”, tội phạm xuyên quốc gia, có yếu tố nước ngoài, tội phạm hoạt động “núp bóng” doanh nghiệp, tội phạm chống người thi hành công vụ…

“Tổ chức đấu tranh trấn áp các loại tội phạm theo tuyến, địa bàn, lĩnh vực. Xử lý nghiêm tội phạm và vi phạm pháp luật về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu, môi trường, sử dụng công nghệ cao”, theo báo cáo.

Giải pháp nữa là làm tốt công tác thanh loại, truy bắt, vận động đầu thú đối tượng truy nã, nhất là số đối tượng nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm; tổ chức thực hiện hiệu quả công tác tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; công tác bắt, giam, giữ và điều tra, xử lý tội phạm.

Với Quốc hội, Chính phủ đề xuất quan tâm chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về mặt pháp luật liên quan đến phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là những vấn đề thực tiễn đang bức xúc hiện nay như một số quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, về quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, về xử lý vật chứng.

Mua bán, vận chuyển ma túy qua đường hàng không tăng

Trong kỳ báo cáo, đã phát hiện 28.694 vụ (tăng 17,68%), 45.867 đối tượng (tăng 19,17%) phạm tội về ma túy; khởi tố 27.104 vụ, 39.739 bị can; thu giữ 603,29 kg heroin, 25.285 kg và hơn 1,9 triệu viên ma túy tổng hợp, 89,97 kg thuốc phiện, trên 5 tấn cần sa.

Theo phân tích của Chính phủ, tội phạm ma túy trên thế giới và khu vực gia tăng sau dịch Covid-19 đã tác động đến tình hình trong nước; hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy từ các nước Châu Âu vào nước ta qua đường hàng không gia tăng; phát hiện nhiều đường dây vận chuyển ma túy từ Lào, Campuchia vào trong nước với khối lượng lớn.

Đáng lưu ý, tình trạng sử dụng trái phép ma túy, nhất là ma túy tổng hợp trong các cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, dịch vụ lưu trú, nhà chung cư... diễn ra ở nhiều địa phương. Một số loại ma túy mới “núp bóng” thuốc lá điện tử, thực phẩm, nước uống xuất hiện, gây hại nhiều mặt đến thanh thiếu niên.

Toàn quốc hiện còn 15 tụ điểm, 265 điểm phức tạp về ma túy; 170.834 người nghiện ma túy; 42.812 người sử dụng trái phép chất ma túy (trong đó có 1.327 đối tượng có biểu hiện loạn thần, “ngáo đá”). “Đây là một trong những nguy cơ tiềm ẩn phát sinh nhiều loại tội phạm”, báo cáo nêu.

Cướp, cướp giật, trộm cắp, lừa đảo chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu tội phạm

Tội phạm về trật tự xã hội có nhiều diễn biến phức tạp, khi toàn quốc xảy ra 48.100 vụ (tăng 18%), làm 1.200 người chết (tăng 12,89%), 9.436 người bị thương (tăng 4,76%), thiệt hại tài sản khoảng 13.252 tỷ đồng (tăng 457,98%).

Nhóm tội phạm phức tạp trở lại là: Giết người, cố ý gây thương tích, xâm hại trẻ em, nhất là tội phạm giết người do mâu thuẫn, thù tức cá nhân, tranh chấp đất đai, tài sản…

Nhóm tội phạm xâm phạm sở hữu (cướp, cướp giật, trộm cắp, lừa đảo) chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu tội phạm, nổi lên là hành vi lợi dụng danh nghĩa doanh nghiệp, công ty luật dưới hình thức mua bán nợ, đòi nợ thuê để cưỡng đoạt tài sản.

Tội phạm chống người thi hành công vụ gia tăng, hành vi manh động, liều lĩnh, gây thương tích cho lực lượng thi hành công vụ... Tại Kon Tum, đối tượng không chấp hành hiệu lệnh kiểm tra hành chính đã dùng súng bắn 4 phát đạn về phía tổ công tác Công an tỉnh làm 1 cán bộ bị thương. Hay tại Thái Bình, đối tượng dùng dao đâm tử vong cán bộ công an thị trấn An Bài, Quỳnh Phụ, khi xác minh tin báo của quần chúng nhân dân…