Vụ kiện quyết định hành chính, nhưng tòa lại định giá tài sản ngôi nhà số 123 Lê Trọng Tấn của bà Long thừa kế. Ảnh: Ngọc Phó

Ngôi nhà và đất tại số 123 Lê Trọng Tấn là tài sản riêng của ông Hà, được xác định tại bản án ly hôn với vợ là bà Nguyễn Thị Thê năm 1984 của TAND huyện Hòa Vang. Ngày 17/3/1993, ông Hà lập di chúc để lại toàn bộ nhà, đất cho con gái là bà Long.

Sau khi ông Hà chết, bà Long tiếp tục quản lý, sử dụng nhà đất và thực hiện kê khai nộp thuế sử dụng đất cho Nhà nước và được UBND huyện Hòa Vang (tên đơn vị hành chính trước đây của quận Cẩm Lệ) cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Năm 2010, do mâu thuẫn chị em, bà Cưu nộp đơn kiện tranh chấp tài sản tại TAND Cẩm Lệ với em mình. Đến ngày 17/9/2012, TAND quận có quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, vì nguyên đơn không cung cấp được văn bản của các đồng thừa kế xác nhận di sản của ông Hà để lại chưa chia.

Bà Cưu tiếp tục gửi đơn kiện quyết định hành chính của UBND huyện Hòa Vang, yêu cầu hủy sổ đỏ cấp cho bà Long. Thụ lý vụ việc này, TAND quận Cẩm Lệ đã ban hành Quyết định số 18/2013/QĐ-ĐG ngày 30/10/2013 về việc định giá tài sản tranh chấp tại số 123 Lê Trọng Tấn giữa người khởi kiện là bà Cưu và bị đơn là UBND quận Cẩm Lệ.

Tại Bản án số 03/2014/HCST ngày 18/6/2014, Hội đồng xét xử đã tuyên hủy một phần diện tích đất còn lại trong sổ đỏ của UBND huyện Hòa Vang cấp cho bà Long.

Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 104 Luật Tố tụng Hành chính (TTHC), thì thời hiệu khởi kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính là 1 năm, kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính… Trong trường hợp này, căn cứ điểm b khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 02/2011/NĐ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao thì bà Cưu không có tên trong sổ đỏ do UBND huyện Hòa Vang cấp, nên không phải là đối tượng bị tác động trực tiếp bởi quyết định hành chính.

Bà Cưu biết quyết định hành chính trên vào năm 2010, khi gửi đơn tranh chấp với bà Long đến UBND phường Hòa Phát và do Luật TTHC mới có hiệu lực thi hành vào ngày 1/7/2011 thì thời hiệu khởi kiện được tính đến ngày 1/7/2012. Nhưng mãi đến ngày 29/1/2013, bà Cưu mới khởi kiện UBND huyện Hòa Vang, là đã hết thời hiệu khởi kiện quyết định hành chính. Việc TAND huyện Cẩm Lệ thụ lý đơn khởi kiện này là trái quy định trên.

Ông Đinh Thanh (được UBND quận Cẩm Lệ ủy quyền) trình bày: Hồ sơ, tài liệu lưu trữ cho thấy việc UBND huyện Hòa Vang cấp sổ đỏ cho bà Long theo trình tự thủ tục kê khai của Nghị định số 64/CP. Việc cấp giấy là dựa vào tờ trình của Chủ tịch UBND xã Hòa Phát, thông qua Hội đồng xét cấp đất của xã. Trên cơ sở đó, UBND huyện Hòa Vang quyết định thành lập Hội đồng xét cấp đất của huyện xem xét và Chủ tịch UBND huyện cấp giấy cho bà Long theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 1993, cấp cùng lúc với hơn 3 ngàn hộ gia đình trên địa bàn xã. Do đó, không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Cưu đối với UBND huyện Hòa Vang. Song, Hội đồng xét xử lại cho rằng, căn cứ vào việc bà Long đang quản lý tài sản và đứng ra kê khai để UBND huyện cấp giấy cho bà, trong khi không thực hiện kiểm tra về nguồn gốc đất của bà Long, là chưa đảm bảo theo quy định của các văn bản pháp luật.

Bà Long khẳng định: Phần nhà đất trên của ba bà lập di chúc để lại tài sản cho bà ngày 17/3/1993, đã ghi rất rõ: “Tất cả gia sản đều để lại cho con gái tôi là Lê Thị Đình Long”. Di chúc này được Chủ tịch UBND xã Hòa Phát chứng thực ngày 25/3/1993 và Phó Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang ký ngày 24/4/1993. Thời điểm mở thừa kế là ngày 7/5/1993 và việc UBND huyện Hòa Vang cấp sổ đỏ cho bà là hoàn toàn đúng pháp luật; bà đã cung cấp đầy đủ cho Tòa, nhưng không được ghi nhận.

Có thể thấy, nguồn gốc đất của bà Long rất rõ ràng, cụ thể. Nếu bà Long khởi kiện bà Cưu về tranh chấp tài sản được quyền thừa kế theo di chúc, thì Tòa có thụ lý và phân xử ra sao?

Bản án sơ thẩm nêu trên đã sai cả về hình thức lẫn nội dung. Được biết, TAND TP Đà Nẵng sắp đưa ra xét xử phúc thẩm vụ án hành chính trên. Hy vọng, Hội đồng xét xử sẽ xem xét, đánh giá toàn diện các chứng cứ và đưa ra phán xét thấu tình đạt lý.

Ngọc Phó