Quy hoạch thuỷ điện tràn lan gây tàn phá rừng đầu nguồn và ảnh hưởng đến dòng chảy, lũ lụt ở hạ du.

Bộ Công Thương vừa công bố kết quả rà soát, phối hợp tốt hơn nữa với UBND các tỉnh có dự án thủy điện đánh giá quản lý quy hoạch và đầu tư xây dựng dự án thủy điện. Theo đó, Bộ đã loại bỏ 471 dự án thuỷ điện nhỏ và bậc thang, không xem xét xây dựng 213 vị trí tiềm năng khác.

Bộ Công Thương đã đề xuất và thống nhất để loại khỏi quy hoạch các dự án thuỷ điện nhỏ chưa có nhà đầu tư quan tâm, quy mô nhỏ, đấu nối khó khăn, diện tích chiếm đất lớn. 

Trong quá trình thẩm định phê duyệt quy hoạch thủy điện (gồm các thủy điện trong bậc thang và thủy điện nhỏ), việc đánh giá kỹ các chỉ tiêu về kinh tế - kỹ thuật và các tiêu chí về môi trường và xã hội đối với các dự án thuỷ điện để kiên quyết loại bỏ hoặc điều chỉnh hợp lý đối với các dự án này.

Trong 3 năm thực hiện Nghị quyết số 62, từ 2013 đến nay, Bộ Công Thương cho biết đã loại khỏi quy hoạch 8 dự án thuỷ điện bậc thang (655 MW) bao gồm thủy điện Pa Ma, Huổi Tạo, Sông Giằng, Đức Xuyên, Đồng Nai 6, Đồng Nai 6A, Tà Lài, Ngọc Định và 463 dự án thuỷ điện nhỏ (1.404 MW), không xem xét quy hoạch 213 vị trí tiềm năng (349 MW).

Hiện nay, trên cả nước có 306 dự án thuỷ điện với tổng công suất lắp máy Nlm=15.474 MW đang vận hành phát điện. 193 dự án (5.663 MW) đang thi công xây dựng và 245 dự án (3.006 MW) đang nghiên cứu đầu tư. Ngoài ra, 59 dự án (422 MW) có quy mô nhỏ, đang được tiếp tục rà soát. 

Về quy hoạch bậc thang thủy điện trên các dòng sông lớn đã vận hành phát điện 61 dự án (13.101 MW) và đang thi công xây dựng 31 dự án (3.580 MW); đang nghiên cứu đầu tư 15 dự án (730 MW), có 3 dự án (128 MW) chưa cho phép nghiên cứu đầu tư.

Cũng theo thông tin từ Bộ Công Thương, Bộ vừa có văn bản gửi 5 tỉnh Tây Nguyên (Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum và Lâm Đồng) và các tỉnh vùng phụ cận như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Bình Phước đề nghị các tỉnh thực hiện các nội dung đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo trong Thông báo số 191 của Văn phòng Chính phủ. 

Cụ thể, đối với các dự án thủy điện thuộc quy hoạch đã được phê duyệt, bao gồm các dự án đang nghiên cứu đầu tư và chưa nghiên cứu đầu tư, cần được tiếp tục rà soát, xem xét điều chỉnh quy mô, sơ đồ khai thác để đánh giá cụ thể ảnh hưởng của dự án đến đất rừng, nếu có ảnh hưởng, yêu cầu không xem xét tiếp tục nghiên cứu, đầu tư.

Đối với các dự án thủy điện đã được tỉnh cho phép nghiên cứu, khảo sát để bổ sung vào quy hoạch, nếu có ảnh hưởng đến đất rừng, Bộ Công Thương sẽ không xem xét để đưa vào quy hoạch.

Đối với các dự án thủy điện đang thi công xây dựng, đã hoàn thành và đi vào vận hành, nếu không thực hiện đầy đủ các cam kết về trồng rừng thay thế và chi trả Dịch vụ môi trường rừng, đề nghị các tỉnh tổng hợp danh sách các dự án này báo cáo Bộ Công Thương để yêu cầu dừng triển khai hoặc thu hồi Giấy phép hoạt động điện lực. 

Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện đầu tư xây dựng tại các Dự án thủy điện, đảm bảo không để xảy ra hiện tượng lợi dụng việc xây dựng thủy điện để chặt phá rừng và vận chuyển gỗ trái phép qua các tuyến đường thi công của các Dự án thủy điện.

Theo Bạch Dương/VnEconomy.vn