(Thanh tra) - Trước yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, hệ thống pháp luật hiện hành cần được rà soát, đánh giá để tiếp tục hoàn thiện theo hướng hiện đại, góp phần xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, minh bạch, khả thi, mang tính kiến tạo, xây dựng môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân và doanh nghiệp.
Ngày 1/11, Ban Nội chính Trung ương, Bộ Tư pháp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.
Dự Hội thảo có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc; Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định; Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, cùng đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo và đại diện một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các chuyên gia, nhà khoa học, các nhà quản lý và hoạt động thực tiễn.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cho biết, Đảng, Nhà nước ta xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật là một trong ba đột phá chiến lược.
Đặc biệt, Nghị quyết 27 về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật là những chủ trương mang tính lịch sử, định hướng cho sự phát triển của hệ thống pháp luật Việt Nam trong thời gian vừa qua và trong thời gian tới.
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Việt Nam đã thiết lập được khung cấu trúc pháp luật cơ bản, khá đầy đủ; hệ thống pháp luật cơ bản đáp ứng được nhu cầu điều chỉnh các quan hệ xã hội ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội với khoảng gần 300 luật, bộ luật, pháp lệnh cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật dưới luật khác đang còn hiệu lực.
Công tác xây dựng và thực thi pháp luật được đổi mới, chuyển từ tư duy có phần thiên về tập trung quản lý sang chủ động dẫn dắt, từ xử lý từng vụ việc sang kiến tạo hành lang pháp lý dài hạn. Nhiều cơ chế, chính sách đã được ban hành, kịp thời tháo gỡ nhiều “điểm nghẽn” trong hệ thống pháp luật, xử lý nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình phát triển.
Đồng thời, hệ thống pháp luật đã xác lập được sự phân tầng giữa các loại văn bản với trật tự thứ bậc hiệu lực pháp lý cơ bản rõ ràng, phù hợp, giúp xác lập trật tự pháp lý trong điều chỉnh hành vi của các chủ thể trong xã hội, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp trong xây dựng, soạn thảo, thẩm định, thẩm tra văn bản quy phạm pháp luật.
Nhiều kỹ thuật lập pháp hiện đại đã được tiếp thu và ứng dụng tại Việt Nam, như: Đánh giá tác động của chính sách; tham vấn ý kiến chuyên gia và người dân; bảo đảm tương thích với các điều ước quốc tế, nhất là trong các lĩnh vực pháp luật dân sự - kinh tế - thương mại, đầu tư, sở hữu trí tuệ, cạnh tranh, bảo vệ dữ liệu cá nhân…
Cùng với những kết quả đạt được, Phó Thủ tướng Lê Thành Long thẳng thắn nhìn nhận, công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật còn những hạn chế, bất cập. Một số chủ trương, định hướng của Đảng chưa được thể chế hóa kịp thời, đầy đủ, hoặc đã được thể chế hóa nhưng tính khả thi chưa cao; tư duy xây dựng pháp luật trong một số lĩnh vực còn thiên về quản lý. Chất lượng xây dựng, hoàn thiện pháp luật chưa thực sự đáp ứng yêu cầu thực tiễn, chưa thực sự tạo môi trường thực sự thuận lợi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo; phân cấp, phân quyền, chuyển đổi số trong xây dựng pháp luật còn bất cập, chưa được chú trọng đúng mức.
Phó Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ căn cứ lý luận, nền tảng cho việc hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Đồng thời, đánh giá thực trạng cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay.
Với hơn 50 chuyên đề, bài tham luận của các ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học, đội ngũ luật gia, luật sư, tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, kết quả của Hội thảo sẽ góp phần quan trọng trong việc hoàn thiện dự thảo Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” trình Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật tại Phiên họp của Ban Chỉ đạo trong tháng 12/2025, đồng thời góp phần xây dựng Định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI (2026 - 2031).
