Từ tháng 8/2010 đến nay, trong các hàng hóa nhập khẩu gồm hạt ngô, khô đậu tương, mạch, kê từ Ấn Độ vào Việt Nam để chủ yếu làm nguyên liệu thức ăn chăn nuôi liên tục bị Cơ quan kiểm dịch thực vật Việt Nam phát hiện nhiễm loài côn trùng phá hoại trong kho cực kỳ nguy hiểm. Đối tượng dịch hại kiểm dịch thực vật nhóm I có tên khoa học là Trogoderma granarium, tên tiếng Anh là khapra beetle, tên Việt Nam là mọt cứng đốt (mọt TG)

Năm 2010, hàng nhập khẩu từ Ấn Độ nhiễm mọt TG là 16 lô với khối lượng gần 28.000 tấn. Sang đầu năm 2011, có thêm 239 container bị nhiễm TG với khối lượng gần 6.000 tấn.

Theo báo cáo mới đây của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) với Thủ tướng Chính phủ, Cục Bảo vệ Thực vật (BVTV) đã tái khử trùng số hàng này rồi cho nhập khẩu vào Việt Nam. Đồng thời, Cục này cũng đã  gửi 5 thông báo không tuân thủ theo quy định của Công ước quốc tế về BVTV và Tiêu chuẩn quốc tế về kiểm dịch thực vật cho cơ quan BVTV Ấn Độ và Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam, trong đó sự cảnh báo việc Việt Nam sẽ áp dụng biện pháp tái xuất các lô hàng nếu tiếp tục bị phát hiện nhiễm mọt TG.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 1/2011, một lượng hàng nhập khẩu lớn gồm ngô và đậu tương với khối lượng gần 46.000 tấn tiếp tục bị nhiễm mọt TG. Cục BVTV đã yêu cầu tái xuất số hàng hóa nói trên. Đoàn cán bộ của Ấn Độ đi kiểm tra thực tế đã công nhận lô hàng nhiễm mọt TG.

Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam đề nghị tái khử trùng số hàng hóa nhiễm mọt TG trên. Tuy nhiên, do số lượng hàng hóa quá lớn, nên việc khử trùng triệt để là rất khó và việc quản lý rủi ro sau khử trùng cũng không thể bảo đảm. Cục BVTV đã đề nghị giữ nguyên quyết định tái xuất nguyên trạng (nguyên đại, nguyên kiện).

Bộ NN&PTNT đã họp với đại diện các bộ, ngành liên quan: Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Công Thương, Công an, Tư Pháp, Văn phòng SPS Việt Nam để thảo luận về giải pháp đối với lô hàng trên.

Tại cuộc họp, ý kiến của tất cả đại diện các bộ, ngành đều cho rằng biện pháp tái khử trùng không chắc chắn, nhiều rủi ro. Vì vậy, tái xuất là an toàn nhất vì lợi ích của đất nước, đặc biệt nước ta là nước xuất khẩu nông sản.

Ở Việt Nam, từ trước đến nay chưa phát hiện có xuất hiện mọt TG. Vì vậy, đây là sinh vật ngoại lai nguy hại và nằm trong đối tượng kiểm dịch nhóm I (nguy hiểm) của Việt Nam. Quyết định tái xuất cũng phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đại Dương