Người Mông đen ở Tủa Chùa trèo cây hái chè Shan Tuyết

Ngày 25/10, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức giới thiệu kết quả Dự án Nâng cao năng lực phát triển ngành nghề nông thôn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, được triển khai thí điểm tại 4 tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình.

Theo điều tra của dự án, ngành nghề nông nghiệp và các lĩnh vực liên quan của Việt Nam tăng trưởng nhanh, dồi dào nguồn nguyên liệu thô, sản phẩm nông nghiệp đa dạng nhưng chủ yếu quy mô nhỏ và rất nhỏ. Hiện lĩnh vực thủ công truyền thống của Việt Nam có khoảng 2.000 làng nghề và 1,35 triệu lao động, tập trung chủ yếu ở các tỉnh lân cận xung quanh Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Với mục tiêu xây dựng mô hình thúc đẩy có hiệu quả việc nâng cao mức sống người dân nhờ kết hợp kinh nghiệm phát triển vùng và phong trào “mỗi làng một sản phẩm” với việc xúc tiến ngành nghề, trong đó tập trung phát huy đặc trưng và thế mạnh của từng địa phương, dự án đã khảo sát và chọn ra những sản phẩm có triển vọng nhất làm đối tượng triển khai việc hỗ trợ cải thiện khâu sản xuất và bán hàng.

Tập trung vào địa bàn khu vực Tây Bắc, thực hiện 8 dự án thí điểm tại các huyện vùng cao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và JICA nỗ lực phát triển mô hình mẫu: Sử dụng hợp lý các nguồn lực địa phương, quản lý môi trường tự nhiên và xã hội, đem lại lợi ích cho người dân địa phương… Các cán bộ dự án đã hỗ trợ người nông dân phương thức sản xuất - kinh doanh sản phẩm do mình làm ra.

Trước kia, người dân Mông đen ở xã Sín Chải (huyện Tủa Chùa, Điện Biên) vẫn dùng lá tươi những cây trà Shan Tuyết làm thức uống trong gia đình. JICA đã chọn Sín Chải làm một trong các mô hình thí điểm của dự án xúc tiến ngành nghề nông thôn, hỗ trợ khâu tiếp thị bên cạnh việc cung cấp thiết bị và công nghệ chế biến chè cùng với máy phát điện

Người con gái Thái từ trước đến nay chỉ biết dệt thổ cẩm để mang về nhà chồng chứ chưa hề mang ra chợ bán. Sau khi tiếp cận dự án, họ đã biết cải tiến mẫu mã sản phẩm theo thị hiếu người mua và đạt hiệu quả kinh tế cao. Từ đó, đời sống của họ được cải thiện, vị thế của họ trong gia đình nhà chồng cũng được nâng cao.

Các sản phẩm tiêu biểu của dự án đã bước đầu đưa ra thị trường trong nước và quốc tế như: Chè hữu cơ Than Uyên, chè cổ thụ Tủa Chùa, chè hữu cơ Pà Cò, rượu táo mèo Bắc Yên, thổ cẩm Bản Lác...

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hồ Xuân Hùng cho biết, cần có những bước tổng kết các kết quả đã triển khai thí điểm tại 4 tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình để nhân rộng ra toàn quốc.

Theo ông Koyama, cố vấn trưởng dự án, việc triển khai dự án được thực hiện từ chỗ  “cầm tay chỉ việc” cho những người dân vùng cao từ việc sản xuất, chế biến nông sản hàng hóa lúc đầu, sau đó hướng dẫn họ đến các hội chợ bán hàng hóa, tìm hiểu thị hiếu và giá trị lợi nhuận của các sản phẩm mà họ sản xuất.

Các cán bộ của dự án cũng giúp người dân tính toán lợi nhuận để họ có thể tự điều chỉnh cách thức sản xuất ngay tại thôn, bản. Từ đó cùng nhau thành lập các tổ, nhóm sản xuất phát triển làng nghề tại địa phương.

Ông An Văn Khanh, Cục phó Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và JICA đang phối hợp để xuất bản bộ tài liệu về phát triển ngành nghề nông thôn. Bộ tài liệu gồm 3 cuốn sách: “Chính sách phát triển ngành nghề nông thôn”, “Nghiên cứu các tình huống các dự án thí điểm” và “Cẩm nang phát triển ngành nghề nông thôn” sẽ được phát hành vào đầu tháng 11 tới.

ĐD