Đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao là hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh minh họa. Nguồn: Kinh tế nông thôn

Đầu tư cho nông nghiệp còn thấp

Theo đánh giá chung của nhiều chuyên gia và các nhà hoạch định chính sách, hiện nay, đầu tư cho nông nghiệp của nước ta vẫn còn rất thấp. Tỉ lệ đầu tư cho nông nghiệp trong tổng vốn đầu tư xã hội những năm qua dù có tăng nhưng không đáng kể, duy trì ở mức 7%. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực nông nghiệp trong mười năm (2000 - 2010) chỉ chiếm khoảng 2,3% FDI cả nước, quá thấp so với tiềm năng của Việt Nam.

Tại lễ tổng kết hoạt động năm 2011 của ngành Nông nghiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bùi Bá Bổng cho biết, năm vừa qua, đầu tư FDI vào lĩnh vực nông nghiệp chiếm hơn 3% FDI cả nước. Tổng vốn đầu tư cho ngành Nông nghiệp trong năm 2011 chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu. Dự kiến, năm 2012, vốn đầu tư cho nông nghiệp có tăng nhưng cũng chỉ đáp ứng 50 - 60% nhu cầu.

Ông Bổng nhận định, mặc dù đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn được ưu tiên hơn nhưng vốn đầu tư cho nông nghiệp thấp do đây là lĩnh vực rủi ro nhiều và phụ thuộc nhiều vào đất đai trong khi quỹ đất của chúng ta còn ít.

Còn theo TS Đặng Kim Sơn - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): Khó khăn về thu hút đầu tư nông nghiệp và nông thôn không dễ vượt qua vì tồn tại sự chênh lệch về cơ sở hạ tầng, về dịch vụ, thiếu lao động có tay nghề cao, quản lý tốt... Nếu chỉ áp dụng biện pháp khuyến khích, ngay cả các biện pháp tốt nhất đối với các doanh nghiệp như chúng ta đang áp dụng với các doanh nghiệp ở thành phố (doanh nghiệp xử lý vấn đề môi trường tốt, tạo nhiều việc làm, phục vụ xuất khẩu… ), mức thu hút đầu tư cho nông nghiệp và nông thôn chưa vượt qua được mức chúng ta áp dụng với doanh nghiệp nói chung thì không tạo sự yên tâm cho nhà đầu tư đi về một địa bàn khó khăn hơn nhiều, rủi ro cao hơn nhiều. Theo ông Sơn, nếu thực sự muốn thu hút đầu tư, tạo biến chuyển lớn trong đầu tư về nông thôn phải có chính sách đột phá nhiều hơn nữa.

Cơ hội đầu tư duy nhất trong 300 năm

Theo đánh giá của các chuyên gia, triển khai đầu tư cho nông nghiệp đang đứng trước cơ hội mới.  Số liệu tổng kết 3 năm gần đây cho thấy, giá lương thực, thực phẩm thế giới liên tục tăng. Theo TS Đặng Kim Sơn, dự báo của các tổ chức quốc tế đáng tin cậy cho biết, trong vòng 30 - 50 năm nữa, giá nông sản thế giới tiếp tục tăng. Điều đó khiến nông nghiệp trở thành lĩnh vực đầu tư có thể rất hiệu quả trong tương lai. Đây là hiện tượng 300 năm qua không hề có. 3 thế kỷ qua, giá lương thực ngày càng rẻ do tiến bộ kỹ thuật phát triển và chính phủ các nước đầu tư cho nông nghiệp nhiều.

Hiện nay, rất nhiều tổ chức xuyên quốc gia bắt đầu coi nông nghiệp là một ngành đầu tư có lợi, đang tính đến việc mua đất, thuê đất, hợp tác quốc tế… để đầu tư phát triển nông nghiệp bên ngoài quốc gia. Rất nhiều nước đang phát triển tăng tỷ lệ đầu tư cho nông nghiệp.

Việt Nam được đánh giá là một nước có lợi thế đặc biệt để phát triển nông nghiệp. Hiện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang phối hợp với một số công ty xuyên quốc gia và các công ty lớn trong nước thành lập 5 nhóm công tác đặc biệt để triển khai các dự án ban đầu chuẩn bị đầu tư, xây dựng các mô hình giúp nông dân phát triển sản xuất. Ông Đặng Kim Sơn cho biết, các nhóm công tác này đã hoạt động 1 năm và kết quả ban đầu rất khả quan.

Lịch sử đã cho thấy những đóng góp to lớn của ngành Nông nghiệp với sự phát triển của đất nước. Ngành Nông nghiệp trong thời gian qua đã là người lính xung kích trong quá trình đổi mới, là lực lượng chủ lực tạo nên nền tảng kinh tế vững bền để công nghiệp hóa cất cánh. Mỗi khi đất nước lâm nguy, nông nghiệp là người cứu hộ, bảo vệ, đỡ đần cho toàn bộ nền kinh tế về xuất khẩu, giảm nhập siêu, tạo việc làm… TS Đặng Kim Sơn nhấn mạnh, nếu chúng ta nắm được cơ hội này, thay đổi cơ chế chính sách kịp thời, tiến hành nghiên cứu và có chính sách vận động đầu tư hợp lý, chúng ta sẽ thay đổi được thế cờ, thay đổi tình hình phát triển nông nghiệp, tiến tới thay đổi kết cấu kinh tế của nước ta. Nông nghiệp sẽ là hướng mới để đất nước chúng ta chuyển đổi cơ cấu kinh tế, tiến vào công nghiệp hóa một cách vững bền.

Theo ông Hồ Xuân Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với các doanh nghiệp, chúng ta hiện vẫn chú trọng đến đóng góp cho cộng đồng bằng việc làm từ thiện là nhiều. Để phát triển lâu dài phải khuyến khích đầu tư, tạo nên nguồn lực lớn vào nông nghiệp, nông thôn với hệ thống các biện pháp đồng bộ như: Vay vốn để đầu tư cho nông nghiệp được hưởng lãi suất thấp hơn, thủ tục cởi mở hơn, vinh danh những doanh nhân trên chính quê hương họ, mảnh đất họ đã đầu tư…

Để đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp hiệu quả, về mặt tổng thể, xu hướng hiện nay là không chỉ tạo ra những doanh nghiệp lớn mà tạo ra nền sản xuất mang chất lượng cao hơn. Đầu tư nông nghiệp phát triển theo hướng đầu tư nông nghiệp công nghệ cao, ứng dụng tốt khoa học kỹ thuật, nâng cao giá trị gia tăng trên một đơn vị sản phẩm, đầu tư sản phẩm sạch, đăng ký nhãn hiệu, thương hiệu hàng hóa, quy trình sản xuất theo chuẩn quốc tế, thái độ đối đầu thẳng thắn với thị trường...

Đại Dương