Ảnh chỉ có tính minh họa (Nguồn: Internet)

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với Cục trưởng Cục quản lý Nguyễn Tiến Thỏa về câu chuyện giá xăng trong nước này.

- Giá xăng, dầu thế giới liên tục giảm mạnh trong những ngày gần đây đã khiến nhiều người băn khoăn về mức giảm 500 đồng/lít xăng vừa được đưa ra hôm qua 9/5 liệu đã phù hợp, ông có lý giải gì về vấn đề này, thưa ông?

Cục trưởng Nguyễn Tiến Thỏa: Về cách tính toán, chúng ta phải căn cứ vào quy định của pháp luật về điều hành xăng dầu. Một số chuyên gia hay dựa vào giá những ngày gần đây để tính toán nên số liệu có thể không khớp với cơ quan quản lý. Tính toán của cơ quan quản lý và doanh nghiệp phải dựa vào nghị định 84, tức là phải so sánh 30 ngày gần nhất với 30 ngày trước đó. Pháp luật như thế thì chúng ta phải tuân thủ.

Như thế, nếu tính 20 ngày gần đây, mức chênh giữa giá bán cơ sở và giá bán hiện hành mặt hàng xăng là 1.100 đồng/lít. Tuy nhiên, theo cách tính 30 ngày kể từ 9/4 đến 8/5, giá xăng, dầu thành phẩm giảm 2,78-4,69%. Tức là chênh lệch giữa giá bán cơ sở và giá bán hiện hành của mặt hàng xăng lại là 828 đồng/lít. Với dầu diesel, mức chênh lệch này theo cách tính 30 ngày là 616 đồng/lít, và 20 ngày là 702 đồng/lít.

Theo nguyên tắc, khi giảm giá, chúng ta tính theo thứ tự thuế, quỹ bình ổn giá và giảm giá. Lần này để đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng thì ta xử lý theo hướng khôi phục dần mức thuế đã giảm về 0% lâu nay. Thực tế, thuế cũng phải khôi phục dần để có nguồn lực tài chính thực hiện bình ổn khi giá thế giới tăng cao. Dự báo nhu cầu dầu mỏ cuối năm sẽ tăng, ảnh hưởng đến giá nên nếu không khôi phục thuế, khi đó chúng ta sẽ không có nguồn tài chính để bình ổn.

- Thực tế thì doanh nghiệp đang có lãi thế nào với mức giảm này, thưa ông? 

Cục trưởng Nguyễn Tiến Thỏa: Về lãi của doanh nghiệp, trong tính toán giá cơ sở đã có tính lãi cho doanh nghiệp là 300 đồng. Còn lỗ lãi thực tế thì dựa trên kết quả sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, giá cơ sở cũng tính toán tới chi phí kinh doanh 600 đồng. Như thế, doanh nghiệp nào tổ chức mạng lưới tốt, tiết kiệm chi phí thấp hơn 600 đồng thì được lợi. Còn ai tổ chức không tốt, thì họ phải tự chịu.

Thực tế thì không phải là giá thế giới giảm, doanh nghiệp được hưởng lợi ngay. Với kinh doanh xăng dầu thì kể cả mua được ở thời điểm giảm khá thấp vừa rồi là 121 USD/thùng, cũng mất 10 – 15 ngày người ta mới nhập về đến nơi.

- Theo ông, lần điều chỉnh giá lần này sẽ có tác động ra sao tới giá tiêu dùng của các mặt hàng khác?

Cục trưởng Nguyễn Tiến Thỏa: Lần này, giá xăng, dầu giảm 500 đồng, tức là khoảng 3%. Như thế, theo tính toán, mức điều chỉnh này sẽ tác động tới chỉ số giá tiêu dùng khoảng 0,24%, trong đó vòng tác động trực tiếp là 0,07% và tác động gián tiếp tới các ngành sử dụng xăng, dầu là 0,17%.

- Có ý kiến rằng, nghị định 84 trong đó có cách tính giá xăng, dầu trong 30 ngày chưa thực tế. Ý kiến của ông về vấn đề này ra sao?

Cục trưởng Nguyễn Tiến Thỏa: Bộ Tài chính đang rà soát lại những quy định, điều kiện kinh doanh trong nghị định 84 để đảo bảo tạo môi trường cạnh tranh.

Về cách tính giá, công thức tính theo 30 ngày hay 10 ngày, 20  ngày sẽ được xem xét, đánh giá. Chúng ta cần phải nhìn nhận cách tính 30 ngày như hiện nay còn tồn tại gì, nếu có giảm thì giảm bao nhiêu là vừa, tần suất điều chỉnh giá ra sao cho phù hợp.

Với mức hoa hồng 600 đồng cho đại lý, quy định này nhằm tạo sự cạnh tranh cho doanh nghiệp nhưng thực tế có doanh nghiệp nâng mức này lên 1.000 đồng. Theo tôi, chúng ta có thể tính khoản này dựa trên phần trăm tổng mức kinh doanh. Điều này có thể giúp doanh nghiệp cạnh tranh hơn.

Ngoài ra, nhiều quy định cũng cần xem xét như mỗi doanh nghiệp phải có bao nhiêu đại lý, có kho bao nhiêu ngàn tấn, cầu cảng ra sao. Bởi, nhiều doanh nghiệp mới vào thị trường rất khó để đáp ứng những điều kiện thế. Hay quy định mỗi tổng đại lý chỉ được ký kết với một doanh nghiệp đầu mối. Thực tế các đại lý thường ký với vài đầu mối để tránh việc ghìm hàng. Chúng ta cần rà soát lại để tạo sự cạnh tranh.

Sắp tới chúng tôi sẽ mời doanh nghiệp đầu mối họp để đánh giá toàn diện về nghị định 84 và thành lập tổ biên tập theo đúng quy định để hoàn thiện công việc này.

- Cùng với giá xăng, giá điện trong thời gian tới sẽ được quản lý ra sao thưa ông?

Cục trưởng Nguyễn Tiến Thỏa: Về giá điện, chúng ta vẫn kiên định thực hiện lộ trình giá theo thị trường. Tuy nhiên, điện sẽ phải tính toán tới thời điểm, mức điều chỉnh phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát.

Tính đến đầu tháng 5, giá điện đã có sự biến động tăng khoảng 3,29%, tương đương 42,85 đồng một kWh. Điều này do sự ảnh hưởng của các yếu tố đầu vào của ví dụ như  tỷ giá tăng khoảng 0,6%, giá nhiên liệu tăng nhiều, giảm ít (khí tăng 10,4%, dầu FO tăng hơn 40%, than giảm 0,3%), sản lượng thủy điện, nhiệt điện chay dầu giảm.

Ngoài ra, chúng ta cũng phải tính đến việc phân bổ dần các khoản “treo” từ trước như lỗ do chênh lệch tỷ giá (15.463 tỷ đồng), chênh lệch do mua điện giá cao (8.040 tỷ đồng). Những khoản này không thể một lúc đưa vào mà phải phân bổ trong vài năm. Tuy nhiên, xử lý ở mức độ nào thì doanh nghiệp phải lập phương án. Nếu mức điều chỉnh hợp lý và dưới 5% thì doanh nghiệp có thể tự quyết. Nếu cao hơn, Bộ Công Thương và Tài chính sẽ phải cho ý kiến.

- Xin chân thành cảm ơn ông!

 (Theo Vietnam+)