Cả năm 2011 cũng như Nghị quyết 11 của Chính phủ và quy định mới của Ngân hàng Nhà nước về hỗ trợ thuế, tín dụng, chỉ có hộ cho thuê nhà trọ, hàng ăn với sinh viên và công nhân khu công nghiệp mới được hỗ trợ thuế. Không thuộc diện được hỗ trợ thuế, các hộ kinh doanh cá thể còn bị áp thuế cao, năm sau cao hơn năm trước.

Nhiều hộ kinh doanh du lịch tại Sầm Sơn (Thanh Hóa) cho biết, từ khi chuyển từ thuế khoán sang thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN), các khoản thuế phải đóng đều tăng lên hàng năm. 2 năm nay, doanh thu giảm, do lượng khách ăn nghỉ giảm, trong khi mọi chi phí “đầu vào” đều tăng. Nếu trừ hết các chi phí lãi vay ngân hàng, tiền nhân công, tiền điện, tiền nước, tiền điện thoại, các loại phí, tiền thầu nhà nghỉ thì lỗ lớn.

Nguyên nhân của việc áp thuế cao là do ngoài việc lo đủ chỉ tiêu thuế Nhà nước giao, các địa phương còn phấn đấu tăng thu (vì khoản thu vượt chỉ tiêu được phép để lại cho địa phương) để tăng chi. Do đó, ngành Thuế ở địa phương, mỗi cấp lại tham mưu cho chính quyền sở tại “khai thác” thêm nguồn thu.

Cũng vì thế mới có chuyện, “áp thuế cao” bất hợp lý, dù biết rõ là các hộ kinh doanh đang khó khăn, thua lỗ. Điển hình như ngành Thuế ở Sầm Sơn, đầu vụ kinh doanh hè du lịch, cán bộ thuế đã áp sẵn mức thuế cho từng hộ… “bắt buộc” phải nộp. Nếu không nộp thuế đúng hạn theo thông báo thì các lực lượng: Quản lý thị trường, công an, chính quyền sở tại… tổ chức cưỡng chế, phạt.

Đa phần các hộ kinh doanh tại chợ đều đóng thuế TNCN (sạp chợ) và thuế khoán (cơ sở, hộ sản xuất…) cho rằng, đang phải chịu thuế bất hợp lý. Bởi lẽ, nếu DN làm ăn có lãi, thì mới đóng thuế thu nhập DN; còn tiểu thương dù lãi hay lỗ, mức thuế vẫn cố định. Hiện, sức mua sụt giảm trên toàn thị trường thì ngành Thuế cũng cần ghi nhận và tính toán thuế cho hợp lý hơn, vì khi đã bán ế, mà còn gánh nặng thuế, chỉ còn nước bỏ chợ.

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, nếu các giải pháp tháo gỡ khó khăn của Chính phủ chỉ dành cho DN, hoặc chỉ ưu tiên cho DN lớn đầu ngành là không công bằng với các thành phần kinh tế khác. Nguyên tắc đúng phải là đối tượng nào có nộp thuế, có đóng góp vào sự phát triển kinh tế đất nước, tạo công ăn việc làm cho xã hội đều phải được hỗ trợ. Lẽ ra, kinh tế hộ gia đình, hộ kinh doanh cá thể cần phải được quan tâm đúng mức hơn, bởi họ không mạnh về vốn, không có nhiều kinh nghiệm đối phó với khủng hoảng, nhưng lực lượng này đang tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động.

Chưa kể, dù có phương án kinh doanh, có thế chấp tài sản (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà), các hộ kinh doanh cá thể cũng chỉ được ngân hàng cho vay theo tiêu dùng cá nhân với lãi suất cao nhất, từ 22 - 24%...

Lãi vay cao, cộng với mọi chi phí đầu vào như: Điện, nước, xăng dầu, nhân công cũng như giá cả hàng hóa vật tư, nguyên liệu khác tăng chóng mặt từ 2 năm nay trong khi sức mua của người dân giảm sút nên các hộ kinh doanh thua lỗ nặng nề...

Vì vậy, để nền kinh tế ổn định và sớm hồi phục, phát triển, Nhà nước cần xem xét, bổ sung đối tượng hộ kinh doanh cá thể vào danh sách cần được hỗ trơ về tín dụng, lãi suất, thuế… như các đối tượng quan tâm khác. Điều này, có tác dụng giúp các hộ vượt qua lúc khó khăn, Nhà nước vẫn duy trì được nguồn thu ngân sách.
      

Hà Phong