Ông Tuất dạo thăm hồ cá của mình

Xin từ “quan” về làm… thảo dân

Nhắc đến Thái Nguyên, người ta thường nghĩ đến hồ Núi Cốc, một hồ nhân tạo có cảnh quan thiên nhiên đẹp bậc nhất nước ta. Hồ Núi Cốc có diện tích trải trên 3 huyện của tỉnh Thái Nguyên, được xây dựng từ năm 1973, đến năm 1982 thì hoàn thành. Hồ có diện tích 25km2, chỗ sâu nhất là 35m, mặt nước bao phủ đã tạo lên 89 hòn đảo lớn, nhỏ, trong đó có một hòn lớn được gọi là “đảo lớn” hay đảo Kim Bảng. Sở dĩ hòn đảo lớn có cái tên này là bởi khoảng những năm 70 của thế kỷ trước có rất nhiều người quê ở huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam lên đây khai hoang, làm ăn sinh sống. Khi hồ Núi Cốc hoàn thành, nước dâng ngập hết làng mạc, nhà cửa, họ đã chuyển đi nơi khác.

Trước khi có hồ Núi Cốc, những cánh rừng ở đây còn khá nguyên sinh, có rất nhiều gỗ quý.

Tuy nhiên, khi xây dựng hồ, lợi dụng việc tận dụng gỗ, củi trong khu vực hồ ngập nước, người dân đã thi nhau cặt phá, khiến hàng nghìn ha rừng trở thành những quả đồi trọc.

Năm 1992, Nhà nước có chủ trương triển khai dự án trồng rừng 327. Cả xã có gần 50 hộ nhận ra các đảo để phủ xanh đất trống đồi núi trọc. Khi đó, ông Tuất là một trong những người đi tiên phong. Tuy nhiên, chỉ được vài năm, do phải sống trong hoàn cảnh thiếu thốn đủ thứ, đi lại khó khăn, dường như tách biệt với… đất liền nên các hộ dân đã bỏ về gần hết, chỉ còn lại gia đình ông và 2 gia đình nữa.

Ông Tuất nhớ lại, ngày đó đường sá đi lại rất khó khăn, bà con phải gánh từng gánh cây con chui luồn qua rừng mới xuống được mặt hồ. Không có thuyền to, mỗi chuyến chỉ chở được khoảng 200 cây giống, phải đi mất hơn một tiếng đồng hồ mới tới nơi. Nhà cửa thì dựng tạm bằng tre nứa, khổ nhất là trời mưa, nhà dột nên cả nhà đều ướt. Nhiều khi mưa, sóng nước đánh chìm mất thuyền, nhà lại hết lương thực, mặc dù rét cầm cập, ông vẫn phải lặn xuống hồ vớt thuyền lên để đi vào bờ tiếp tế.

Năm 1998, khi đương chức Phó Chủ tịch UBND xã Phúc Trìu, bỗng ông đệ đơn xin từ chức.

Khi đó, nhiều người đã xì xào bảo ông chắc “dính chàm” nên xin “hạ cánh an toàn”. Nhưng, sự thật nào có phải thế. “Thời điểm này, tôi đang bị bệnh bướu cổ ác tính. Chữa mãi không khỏi.

Thấy sức khỏe ngày một yếu nên tôi xin về nghỉ. Thời gian tôi ốm nặng, gia đình đã chuẩn bị sẵn hậu sự, nhưng cũng may, Bệnh viện Quân y 108 vừa đưa phương pháp triệt tiêu tế bào ung thư bằng tia phóng xạ và tôi may mắn được chữa khỏi bệnh”, ông Tuất tâm sự.

“Vua” trồng rừng giữa hồ Núi Cốc

Sau khi được chữa khỏi bệnh, ông đã chuyển hẳn ra ở ngoài đảo. Hàng ngày, chỉ có ông và vợ là bà Giang Thị Tươi tự động viên nhau, cần mẫn gánh từng gánh cây giống, đào từng hốc cây để trồng rừng. Ông Tuất bảo, đặc thù của dự án trồng rừng 327 là rừng trồng phải đa dạng sinh học, vừa để phủ xanh đất trống đồi núi trọc, vừa để giữ nguồn nước, ngăn lũ cho hồ Núi Cốc.

Sau nhiều đêm suy tính, ông nhận thấy, trám là loại cây dễ trồng, nhanh lớn, tán rộng và cho hiệu quả kinh tế cao. Không những cho thu nhập từ gỗ, mà nguồn thu từ quả trám cũng khá lớn, nên ông đã quyết định đầu tư trồng hơn 1.000 cây trám. Ông Tuất cho biết, trồng trám chỉ khoảng 8 năm là cho thu hoạch quả. Hiện 1.000 cây trám của ông có đường kính từ 30 - 40 cm và đã cho thu hoạch quả. Với giá như hiện nay, khoảng 30.000 đồng/kg, mỗi vụ ông thu hoạch 40 tấn quả, tương đương với 120 triệu đồng. Ngoài trồng cây trám, ông còn trồng các loại cây gỗ quí có giá trị kinh tế như: Lim, lát, sến, táu, dẻ, sồi…

Nhớ lại những ngày đầu ra đảo, ông Tuất nói: “Anh cứ tưởng tượng giữa chốn hoang vu, rừng thiêng nước độc này, mở mắt ra là rừng là rú, bao quanh là biển nước trắng phau thì anh đủ biết nó… buồn như thế nào”. Nhiều lúc vợ chán đòi về, ông Tuất lại phải thuyết phục, động viên vợ: “Tuy mình sống “đơn độc”, nhưng cũng khá lãng mạn đấy chứ. Cố thêm một vài năm nữa, khi rừng khép tán, có thu nhập, tôi sẽ mua cho mình một chiếc ca-nô “xịn”. Lúc đó, mình tha mà hồ làm “vận động viên” lướt sóng trên hồ, muốn vào đất liền lúc nào thì vào, dễ như đi chợ ấy mà”!

Đúng là đất không phụ lòng người cải tạo, cây không phụ công người chăm sóc. Sau hàng chục năm lao động miệt mài, đến nay ông đã có tới 20 ha rừng với đủ các loại cây gỗ quí khác nhau và hiện đã cho thu hoạch. Không chỉ trồng những cây có giá trị kinh tế, ông Tuất còn có dự định cải tạo thành một khu rừng “nguyên sinh”, rừng đa dạng sinh học. Trong tương lai, nơi đây sẽ là một điểm nghỉ chân lí tưởng cho các tour du lịch trên hồ Núi Cốc. Hiện ông đã cải tạo và khoanh vùng được hơn 2.000m2 diện tích mặt hồ để thả cả. Mỗi vụ cá cũng mang lại cho ông hàng chục triệu đồng. “Mình xây dựng mô hình này là vì vừa có thu nhập, vừa có tương lai để phát triển du lịch hồ Núi Cốc”, ông Tuất chia sẻ.

Đi dạo cùng ông dưới những tán cây trám, lim, lát, táu, sồi… ngày càng vươn mình khép tán, nghe từng cơn gió rít vào kẽ lá, lẫn trong tiếng chim hót vui tai, mà tôi cứ tưởng mình đang nghe hơi thở, lời hát ru của đất, của núi rừng…

Chia tay đảo Kim Bảng, “vua rừng”, “Robinson” Lăng Văn Tuất dẫn chúng tôi ra thuyền. Chiếc thuyền nổ máy, mũi thuyền bắt đầu rẽ sóng để lại phía sau 2 vệt bọt trắng xóa. Tôi vội đưa mắt nhìn về phía đảo, phía cánh rừng xanh mướt của ông Tuất, đưa tay vẫy chào tạm biệt! Đến lúc này thì tôi đã hiểu vì sao ông lại được người ta đặt cho cái tên “hoang dã” đến nao lòng người như vậy!

Việt Tùng