Ông Cầm Văn Chính, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La.

Ông Chính cho biết, được xác định cây đa mục đích (vừa là cây nông nghiệp vừa là cây lâm nghiệp), nên phát triển cây cao su ở Tây Bắc là cơ hội để các tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn sẽ có bước đột phá trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế - xã hội; ngoài giá trị kinh tế tăng thu nhập làm giàu chính đáng cho nông dân, thì trồng cây cao su coi  như trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc, có tác dụng nâng độ che phủ…

+ Theo quy hoạch đã được phê duyệt, giai đoạn I (2007 - 2012), tỉnh Sơn La trồng mới 20.000ha cao su. Xin ông cho biết kết quả thực hiện quy hoạch đến thời điểm hiện nay?

- Thực hiện Nghị quyết số 179/2007/ NQ- HĐND ngày 10/12/2007 của HĐND tỉnh Sơn La về việc phê chuẩn định hướng quy hoạch, kế hoạch phát triển cây cao su trên địa bàn giai đoạn 2007 - 2011 và tầm nhìn đến năm 2020; Quyết định phê duyệt quy hoạch phát triển cây cao su của UBND tỉnh theo tinh thần nghị quyết HĐND tỉnh, sau hơn 4 năm thực hiện đã có 6.705 hộ nông dân tham gia góp 1 phần giá trị quyền sử dụng đất và trồng được hơn 6.400ha cây cao su ở 19 xã, 125 bản 6 huyện/11 huyện, thành phố của tỉnh. Thường xuyên sử dụng hơn 3.300 lao động, đã tuyển dụng và đóng bảo hiểm cho 1.779 lao động là người địa phương, xây dựng 19 cơ sở đội sản xuất gắn với các bản công nhân. Chất lượng vườn cây được Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) đánh giá đạt loại tốt trong các tỉnh miền núi phía Bắc, tốc độ sinh trưởng khá, đặc biệt thiệt hại không lớn sau đợt rét đậm rét hại cuối năm 2010 đầu năm 2011.

Trong hơn 4 năm thực hiện đã làm rõ được 4 nội dung, đó là: Tập trung được sự lãnh đạo, chỉ đạo cao nhất; được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ; đầu tư kết cấu hạ tầng nông thôn nhanh và rộng nhất; trồng được cây công nghiệp dài ngày cao nhất so với các cây công nghiệp dài ngày đã phát triển có hiệu quả ở Sơn La.

Cây cao su sẽ trở thành cây công nghiệp chủ lực của tỉnh Sơn La trong nay mai.

+ Với kết quả trên là chưa đạt được lộ trình theo quy hoạch đã được phê duyệt, theo ông đâu là nguyên nhân?

- Theo tôi, có 4 nguyên nhân sau:

Thứ nhất, cao su là cây trồng mới ở Tây Bắc nói chung và Sơn La nói riêng, VRG là đối tác mới của Sơn La, cơ chế người dân tham gia góp giá trị quyền sử dụng đất hợp tác kinh doanh cây cao su trở thành cổ đông, hưởng cổ tức là một cách làm hoàn toàn mới, chưa có tiền lệ trong quan hệ hợp tác “4 nhà” đã có ở Việt Nam, nên tỉnh phải vừa phát triển vừa phải nghiên cứu cơ chế chính sách, vừa phải điều chỉnh để bổ sung, hoàn thiện theo quy hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Thứ hai, lộ trình trong quy hoạch đề ra cũng chỉ là mang tính chất định hướng, nên việc điều chỉnh qui hoạch cũng là tất yếu. Thứ ba, tỉnh Sơn La phối hợp với VRG nghiên cứu triển khai quy hoạch trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế thế giới còn phức tạp, giá nhiên nguyên vật liệu trong nước tăng cao, diễn biến thời tiết khác thường…

Cuối cùng là do một số cam kết của địa phương với VRG như tỉ lệ đất cộng đồng phải đạt từ 30% trở lên để giải quyết việc làm chưa đáp ứng...

Tuy nhiên, UBND tỉnh Sơn La đã kịp thời rút kinh nghiệm đề ra mục tiêu, bước đi mới phù hợp với thực tiễn của địa phương. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 03 NQ/TU ngày 2/11/2011 xác định mục tiêu đến năm 2015 trồng 20.000ha với các biện pháp như: Rà soát lại tình hình sử dụng đất của các nông, lâm trường liên quan đến vùng quy hoạch trồng cây cao su trên địa bàn tỉnh; nghiên cứu cơ chế chính sách của Chính phủ để đẩy nhanh việc sắp xếp lại nông, lâm trường theo hướng phát triển trồng cây cao su; kiên trì thực hiện phát triển cao su Đại điền là chính; đẩy nhanh việc áp dụng các thành tựu khoa học của VRG và nước ngoài…

+ Xin cảm ơn ông!

Trần Quý (Thực hiện)