Tổng Công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp quốc phòng (GAET). Ảnh: http://www.gaet.com.vn/

GAET được thành lập theo Quyết định số 3035/QĐ-BQP ngày 23/8/2011 của Bộ Quốc phòng; hoạt động theo hình thức công ty mẹ - công ty con trên cơ sở tổ chức lại Công ty TNHH Một thành viên Vật tư Công nghiệp Quốc phòng. Ngành nghề sản xuất, kinh doanh chính là kinh doanh VLNCN, tiền chất thuốc nổ và sử dụng VLNCN để làm dịch vụ nổ mìn. Tổng số cán bộ, nhân viên của GAET đến thời điểm thanh tra là 1.668 người.

Thời kỳ thanh tra, GAET đã thực hiện theo quy định của pháp luật trong hoạt động hóa chất và VLNCN: Có đầy đủ các giấy phép liên quan và đảm bảo duy trì điều kiện của các giấy phép được cấp; thực hiện công tác quản lý, bảo quản vật liệu công nghiệp và các biện pháp an toàn trong bảo quản, vận chuyển, sử dụng VLNCN; không để xảy ra sự cố, tai nạn lao động nghiêm trọng.

Tuy nhiên, kết luận thanh tra cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế, vi phạm của đơn vị.

Khối lượng VLNCN thoả thuận ký kết mua bán trong nhiều hợp đồng chưa hoàn toàn phù hợp với các hồ sơ liên quan. (Khối lượng VLNCN thoả thuận mua bán lớn hơn kế hoạch sử dụng VLNCN được cơ quan có thẩm quyền cho phép; không theo phương án nổ mìn kèm theo giấy phép sử dụng VLNCN).

Công tác quản lý VLNCN sử dụng trong thăm dò, khai thác dầu khí bảo quản chưa khoa học. Ghi chép sổ thống kê VLNCN tại kho chưa chi tiết, chưa đúng mẫu quy định tại mẫu số 01 Phụ lục 8 ban hành kèm theo QCVN01:2019/BCT. Cụ thể, nhiều phiếu xuất nhập không có ngày sản xuất, lô sản xuất, nơi sản xuất; nội dung cột xuất đi đâu “theo hợp đồng”, nội dung cột nhập từ đâu “nhập theo hợp đồng hoặc nhập theo hoá đơn”.

Việc ghi chép xuất nhập tồn VLNCN chưa phù hợp với thực tế quy trình xuất nhập vật liệu nổ. Số liệu ghi chép trong sổ theo dõi, thống kê chưa đảm bảo đồng bộ, thống nhất với số liệu bảng kê (tại thời điểm kiểm tra ngày 24/2/2023).

Đặc biệt, việc bảo quản VLNCN tại kho Đồng Bành vượt quá quy mô bảo quản theo hồ sơ thiết kế được phê duyệt.

Cơ quan thanh tra chỉ rõ, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “bảo quản VLNCN vượt quá quy mô bảo quản theo hồ sơ thiết kế được phê duyệt” quy định tại điểm b khoản 4 Điều 53 Nghị định số 71/2019/NĐ-CP ngày 30/8/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất và VLNCN và Nghị định số 17/2022/NĐ-CP ngày 31/1/2022 của Chính phủ.

Trong công tác sử dụng VLNCN và dịch vụ nổ mìn, một số phương án nổ mìn lập chưa đảm bảo phù hợp với thiết kế khai thác mỏ đã được phê duyệt về chỉ tiêu thuốc nổ, số lượng lỗ khoan lớn nhất trong một lần nổ, khoảng cách giữa các hàng lỗ khoan, giữa các lỗ khoan trong một hàng; khối lượng đất đá phải nổ mìn; lượng thuốc nổ lớn nhất cho một bãi nổ; khối lượng vật liệu nổ sử dụng trong năm.

Khối lượng thuốc nổ sử dụng ký kết trong một số hợp đồng dịch vụ nổ mìn lớn hơn khối lượng thuốc nổ tính toán trong phương án nổ mìn.

Một số hộ chiếu nổ mìn tại một số địa điểm nổ mìn dịch vụ lập chưa đúng quy định: Vị trí gác mìn không phù hợp, không thể hiện rõ vị trí bãi nổ mìn, số lượng lỗ khoan nổ mìn thực tế lớn hơn nhiều so với số lượng lỗ khoan theo phương án nổ mìn đã được phê duyệt.

GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “hộ chiếu nổ mìn lập không phù hợp với quy định tại phương ấn nổ mìn được phê duyệt” quy định tại điểm a khoản 2 Điều 56 Nghị định số 71/2019/NĐ-CP sửa đổi.

Quy trình giao nhận VLNCN giữa bên cung cấp dịch vụ nổ mìn và bên thuê dịch vụ chưa đảm bảo chặt chẽ. Các biện pháp đảm bảo an toàn khi vận chuyển vật liệu nổ, nổ mìn trong các phương án nổ mìn còn nhiều nội dung chưa phù hợp với quy chuẩn QCVN01:2019/BCT (phương thức vận chuyển vật liệu nổ, tín hiệu nổ mìn...), chưa phù hợp với điều kiện thực tế tại mỏ.

Thực hiện nổ mìn tại mỏ đá vật liệu xây dựng thông thường thôn Phú Thạch, xã An Chấn, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên với khối lượng thuốc nổ lớn nhất cho một đợt nổ lớn hơn khối lượng nổ lớn nhất cho một đợt nổ tính toán trong thiết kế khai thác mỏ đã được phê duyệt. Theo đó, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “số lượng VLNCN sử dụng lớn hơn quy mô bãi nổ quy định tại thiết kế đã được phê duyệt” quy định tại khoản 4 Điều 56 Nghị định số 71/2019/NĐ-CP sửa đổi. Tuy nhiên, hành vi vi phạm hành chính nếu trên của GAET đã hết thời hiệu xử lý.

Trong công tác tiêu huỷ VLNCN, GAET chưa thông báo bằng văn bản cho các đơn vị thuê tiêu huỷ để lưu hồ sơ và báo cáo cơ quan chức năng sau khi kết thúc tiêu huỷ theo quy định. Số lượng VLNCN tiêu huỷ chưa đúng theo hợp đồng ký kết; chủng loại vật liệu nổ ghi trong phiếu xuất kho đem đi tiêu huỷ không thống nhất, đồng bộ song chưa có biên bản đính chính, xác nhận.

Theo Bộ Công thương, trong thời kỳ thanh tra, bộ phận chuyên môn kỹ thuật của GAET chưa thực hiện kiểm tra, giám sát đối với hoạt động dịch vụ nổ mìn của các chi nhánh. Chưa kịp thời phát hiện và tham mưu chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, vi phạm dẫn tới các tồn tại, vi phạm trong hoạt động dịch vụ nổ mìn diễn ra trong thời gian dài ở tất cả các chi nhánh.

Kế hoạch ứng cứu khẩn cấp trong hoạt động VLNCN được phê duyệt không đúng thẩm quyền, không phù hợp; không thể hiện đầy đủ các phương án xử lý tình huống khẩn cấp theo kết quả đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn theo quy định tại Điều 14 Thông tư số 13/2018/TT-BCT; chưa thực hiện cập nhật nội dung kế hoạch ứng cứu khẩn cấp khi có sự thay đổi theo quy định tại khoản 4 Điều 17 Thông tư số 13/2018/TT-BCT. Theo đó, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “không xây dựng kế hoạch ứng cứu khẩn cấp trong hoạt động VLNCN” quy định tại điểm b khoản 5 Điều 49 Nghị định 71/2019/NĐ-CP sửa đổi.

Về hoạt động hoá chất, chưa trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt kế hoạch phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất theo quy định tại khoản 2 Điều 20 Nghị định số 113/2017/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 82/2022/NĐ-CP trước khi đưa kho VLNCN vào hoạt động. Theo đó, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “xây dựng kế hoạch phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất nhưng không đề nghị cơ quan có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt mà vẫn đưa dự án vào hoạt động" quy định tại điểm b khoản 2 Điều 27 Nghị định số 71/2019/NĐ-CP sửa đổi.

Đối với các hành vi vi phạm của GAET, trưởng đoàn thanh tra đã lập biên bản vi phạm hành chính và yêu cầu GAET khắc phục ngay những tồn tại, vi phạm liên quan tới hoạt động hoá chất và VLNCN.

Trên cơ sở đó, Chánh Thanh tra Bộ Công thương đã ban hành Quyết định số 11/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính GAET tổng số tiền là 188.000.000 đồng.