Dự án khai thác khoáng sản đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công DA hầm đường bộ Đèo Cả đã phá 15ha rừng đặc dụng. Ảnh: PV

19/20 dự án đầu tư thuộc quy hoạch đất lâm nghiệp

Theo Báo cáo kiểm tra, về quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng và quy hoạch phân chia 3 loại rừng tại tỉnh Phú Yên cho thấy, quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng không đồng bộ và không được điều chỉnh để phù hợp với quy hoạch sử dụng đất là vi phạm Điều 13, 19 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, Khoản 8 Điều 35 Luật Đất đai 2013. Báo cáo chỉ rõ, trách nhiệm thuộc UBND tỉnh Phú Yên, Giám đốc sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Qua kiểm tra các dự án (DA) được UBND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đầu tư thấy việc thẩm tra không phù hợp đối với các quy hoạch đã được phê duyệt, nhất là quy hoạch về bảo vệ và phát triển rừng. Tại thời điểm được giới thiệu địa điểm, quyết định chủ trương đầu tư, cho phép lập thủ tục chuẩn bị đầu tư có 19/20 DA với tổng diện tích 1.107,49ha/1.283,00ha đất được lựa chọn để chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư và cấp Giấy phép đầu tư đang thuộc quy hoạch đất lâm nghiệp. Trong đó: đất rừng sản xuất là 547,46ha; đất rừng phòng hộ là 378,59ha; đất rừng đặc dụng là 181,44ha. Trách nhiệm chính thuộc Giám đốc Sở Kế hoạch & Đầu tư và các cơ quan liên quan.

Một số DA đã triển khai thực hiện, thể hiện rõ vi phạm. Cụ thể như, khởi công xây dựng công trình khi chưa có quyết định thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, chưa có giấy phép xây dựng, chưa được bàn giao mặt bằng, vi phạm Điều 107 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 (DA Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam); UBND tỉnh cho phép một số DA vừa triển khai thực hiện vừa hoàn tất thủ tục về thu hồi, giao đất, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, xây dựng phương án trồng rừng thay thế, khai thác tận dụng gỗ củi là trái thẩm quyền, vi phạm các quy định pháp luật về quản lý đất đai, môi trường, đầu tư xây dựng, bảo vệ và phát triển rừng (DA Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam, DA khai thác khoáng sản đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công DA hầm đường bộ Đèo Cả, DA chăn nuôi bò thịt chất lượng cao…); Nhiều DA chậm triển khai thực hiện hoặc thực hiện không đúng tiến độ cam kết, tiến độ ghi trong Giấy chứng nhận đầu tư nhưng chưa được kiểm tra, đôn đốc xử lý, gây lãng phí tài nguyên đất đai, ảnh hưởng đến tốc độ phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh cần phải nghiêm túc kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân (DA xây dựng nhà máy xử lý rác thải, Bệnh viện chuyên khoa phụ sản nhi miền Trung, Nhà máy lọc dầu Vũng Rô, Khu du lịch Bãi xép, Khu du lịch sinh thái Hòn Ngọc Bãi Tràm, Khu nghỉ dưỡng Long Beach, Khu resort Thuận Thảo,…).

Nhiều ha rừng phòng hộ, đặc dụng bị chặt phá

Đối với việc thu hồi, giao đất cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện DA, trong 20 DA được kiểm tra, có 4 DA (đường nối Quốc lộ 1A đi Bãi Xép; Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam; Trường đua ngựa Phú Yên; Cửa hàng xăng dầu đường Hùng Vương) chưa lập thủ tục giao đất.

Điển hình, DA Khu liên hợp cao cấp New City Việt Nam, mặc dù chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất, nhưng UBND tỉnh vẫn ban hành Văn bản số 1848/UBND-ĐTXD ngày 11/5/2015 cho phép Chủ đầu tư (CĐT) được san lấp mặt bằng với diện tích khoảng 5ha tại khu An Phú để tổ chức Lễ động thổ DA, trên cơ sở đó CĐT đã chặt phá 2,7ha rừng phòng hộ. Ngày 08/6/2015, UBND tỉnh lại có Văn bản số 2389/UBND-ĐTXD thống nhất về nguyên tắc cho CĐT động thổ DA… tạm thời khai thác số lượng cây phi lao trong phạm vi khoảng 2,3ha còn lại (của 5ha) để có mặt bằng làm lễ động thổ, hậu quả 2,3ha rừng đã bị chặt phá.

Trước đó, ngày 22/7/2013 UBND tỉnh có Báo cáo số 133/BC-UBND “Xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng để thực hiện 70 DA trên địa bàn tỉnh Phú Yên”. Ngày 27/6/2014, Thủ tướng Chính phủ có Công văn số 1076/TTg-KTN chỉ đồng ý cho chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa để thực hiện 28 DA, đối với các DA còn lại có sử dụng đất rừng phòng hộ, đặc dụng chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận (trong đó có DA khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam).

Việc UBND tỉnh có văn bản cho phép CĐT vừa triển khai thực hiện DA vừa hoàn tất các thủ tục về phê duyệt DA, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất là vi phạm quy định tại Điều 53 Luật Đất đai, gây hậu quả 5ha rừng đã bị chặt phá.

Để tạo điều kiện cho nhà đầu tư triển khai thực hiện DA, lãnh đạo UBND tỉnh đã có nhiều Văn bản chỉ đạo không phù hợp quy định của pháp luật hiện hành. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã giao cho BQL DA các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh tổ chức khai thác cây dương giải phóng mặt bằng, giao nhà đầu tư triển khai DA với diện tích rừng đã khai thác theo Giấy phép là 35ha/64,12ha.

Như vậy, đến thời điểm kiểm tra, diện tích rừng đã bị chặt phá và khai thác là 40ha (gồm 35ha rừng phòng hộ và 5ha rừng sản xuất).

Tại DA khai thác khoáng sản đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công DA hầm đường bộ Đèo Cả có 16ha đất rừng đặc dụng, mặc dù chưa có quyết định thu hồi, giao đất, nhưng ngày 04/4/2012 UBND tỉnh có Văn bản số 203 cho phép Công ty cổ phần Tập đoàn Hải Thạch (Tập đoàn Hải Thạch) khai thác 2ha và phải hoàn chỉnh thủ tục trong vòng 30 ngày, sau đó cấp Giấy phép số 40 ngày 14/11/2012 cho Tập đoàn Hải Thạch khai thác khoáng sản trên diện tích 16ha rừng đặc dụng Đèo Cả thuộc khu vực cấm hoạt động khoáng sản và chưa có quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng là vi phạm các quy định của pháp luật.

Việc toàn bộ diện tích rừng trong phạm vi DA (15ha) bị chặt phá không có Giấy phép khai thác rừng để Tập đoàn Hải Thạch khai thác khoáng sản là vi phạm Điều 12 (những hành vi bị cấm) Luật Bảo vệ và phát triển rừng; rừng bị khai thác trái phép, Tập đoàn Hải Thạch khai thác khoáng sản sai nội dung được cấp phép (về lớp dất mặt, chiều sâu khai thác) trong một thời gian dài không được các cơ quan có thẩm quyền giám sát, kiểm tra, xử lý thể hiện sự buông lỏng quản lý của các cấp chính quyền.

Đại diện UBND tỉnh Phú Yên làm việc với Báo Thanh tra tại Hà Nội. Ảnh: PV

Ngày 17/4/2019, đại diện tỉnh Phú Yên đã có buổi làm việc chính thức với Báo Thanh tra để làm rõ những vấn đề được đề cập tại Công văn số 1875 của UBND tỉnh Phú Yên gửi Báo Thanh tra ngày 11/4/2019 (hồi âm bài báo “Tỉnh Phú Yên không chấp hành Chỉ thị của Thủ tướng”) có nội dung thông tin kết quả khắc phục các kiến nghị mà đoàn Thanh tra, kiểm tra đã chỉ ra các sai phạm trước đó. Tuy nhiên, tại buổi làm việc, tỉnh Phú Yên chưa cung cấp được các tài liệu chứng minh cho việc khắc phục này.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin.

Chu Gia