DA CDC Trường Sơn tại phường Cửa Nam, TP Vinh do Cty Tiến Lực làm chủ đầu tư. Ảnh: Xuân Thống

Xác định phương án bồi thường không đúng quy định

DA CDC Trường Sơn được UBND tỉnh Nghệ An cấp giấy chứng nhận đầu tư ngày 26/6/2014, do Công ty Cổ phần Tiến Lực (Cty Tiến Lực) làm chủ đầu tư.

Thửa đất thực hiện DA tại số 30A đường Siêu Hải, phường Cửa Nam, TP Vinh, trên phần đất trước đây được Nhà nước giao cho Hợp tác xã (HTX) Cổ phần Trường Sơn thuê đất và trả tiền thuê đất hàng năm với mục đích sử dụng làm đất cơ sở sản xuất kinh doanh, có thời hạn 50 năm đến 14/11/2051.

Để thực hiện DA, ngày 24/12/2014, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 777 phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB DA.

Tiếp đến, ngày 13/4/2015, UBND tỉnh ban hành Quyết định 180 giao đất cho Cty Tiến Lực.

Ngày 4/6/2015, UBND tỉnh ban hành Quyết định 2277 phê duyệt số tiền bồi thường GPMB và được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp của DA bằng hình thức ghi thu, ghi chi với số tiền 7.775.276.169 đồng.

Theo điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 716/QĐ-UBND ngày 1/3/2018, thì DA có tổng diện tích 7.725,51m², trong đó: Khu xây dựng nhà ở liền kề được bố trí tiếp giáp với trục đường Siêu Hải và các đường quy hoạch nội bộ rộng 11m, có tổng diện tích 4.991,87m². Khu cây xanh, thể dục thể thao có diện tích 231,63m². Hạ tầng kỹ thuật gồm: San nền toàn bộ khu đất dự án; xây dựng đường giao thông; cấp nước; hệ thống thoát nước mưa; hệ thống thoát nước thải sinh hoạt; hệ thống cấp điện sinh hoạt và điện chiếu sáng đèn đường; đất giao thông với diện tích 2.479,65m².

Đến hiện tại, DA cơ bản đã hoàn thành các hạng mục xây dựng, chuyển nhượng 55/55 căn hộ, đạt 100% số căn hộ được xây dựng của DA. Cụ thể, việc huy động vốn của chủ đầu tư DA đã được Sở Xây dựng chấp thuận đảm bảo đủ điều kiện được bán nhà ở, trong số 55 hợp đồng mua bán đã ký kết, có 49 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho 49 gia đình đã chuyển đổi, và 6 giấy chứng nhận còn lại đang làm thủ tục chuyển đổi sang tên cho hộ gia đình, cá nhân.

Kết quả thanh tra theo Quyết định 58 của Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An về việc thành lập đoàn thanh tra liên ngành để rà soát kết quả thanh tra DA CDC Trường Sơn tại phường Cửa Nam, TP Vinh, đã kết luận về quá trình thực hiện DA và thực hiện DA.

Quá trình giải thể HTX Cổ phần Trường Sơn, đoàn thanh tra chỉ rõ: Việc HTX Cổ phần Trường Sơn giải thể tự nguyện đã tuân thủ theo đúng quy định của Luật HTX năm 2012. Hồ sơ giải thể đã thể hiện các thủ tục giải thể hoàn tất và chính thức có hiệu lực từ ngày 16/5/2012 khi UBND TP Vinh ban hành Thông báo giải thể 136/TB.UBND.

Sau khi được UBND TP Vinh đồng ý cho giải thể tự nguyện, HTX Cổ phần Trường Sơn chỉ mới nộp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh mà chưa làm thủ tục trả lại đất cho Nhà nước quản lý, không nộp con dấu cho cơ quan chức năng theo quy định.

Việc xử lý tài sản của HTX Cổ phần Trường Sơn là do Cty Tiến Lực thỏa thuận và hoàn toàn tự nguyện (tự nguyện cam kết bồi thường, tự nguyện trả tiền). Việc thỏa thuận này xảy ra trước khi các thủ tục của DA được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Trách nhiệm để xảy ra sai phạm thuộc về nguyên cán bộ Ban Quản lý HTX Cổ phần Trường Sơn không làm thủ tục trả lại đất cho Nhà nước; UBND TP Vinh không làm thủ tục thu hồi đất do HTX giải thể tự nguyện, dẫn đến những sai phạm trong công tác bồi thường, GPMB khi thực hiện DA CDC Trường Sơn.

Đoàn thanh tra cũng làm rõ việc thu hồi đất của HTX Cổ phần Trường Sơn. Theo đó, UBND TP Vinh không kịp thời tiến hành các thủ tục thu hồi đất của HTX tự nguyện giải thể vào tháng 5/2012 và tiến hành đền bù giá trị còn lại của tài sản cố định trên đất để quản lý. Do đó, không đủ điều kiện để đấu giá tài sản của Nhà nước khi thực hiện DA.

Vào tháng 6/2014, khi UBND TP Vinh lập Tờ trình 2792/TTr-UBND đề nghị UBND tỉnh thu hồi đất của HTX Cổ phần Trường Sơn để thực hiện DA là không đúng với nguồn gốc thu hồi đất. Bởi theo quy định của Luật Đất đai, Luật HTX, thì khi HTX Cổ phần Trường Sơn tự nguyện giải thể năm 2012 phải làm thủ tục thu hồi đất theo khoản 2, Điều 38 Luật Đất đai 2003. Hồ sơ gửi Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) không thể hiện HTX Cổ phần Trường Sơn đã giải thể nên Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh thu hồi đất theo khoản 1, Điều 38 Luật Đất đai 2003, từ đó dẫn đến việc xác định phương án bồi thường đối với tài sản trên đất cho HTX Cổ phần Trường Sơn là không đúng quy định.

Hiện tại, DA CDC Trường Sơn cơ bản hoàn thành các hạng mục xây dựng, chuyển nhượng được 55/55 căn hộ. Ảnh: Xuân Thống

Doanh nghiệp và chính quyền làm sai hồ sơ tài sản, đất đai

Sau khi xem xét phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB DA CDC Trường Sơn tại phường Cửa Nam do UBND TP Vinh lập và ý kiến thẩm định của Sở Tài chính về cây cối, hoa màu, kinh phi bồi thường hỗ trợ; ý kiến góp ý của Sở Xây dựng về nhà cửa, vật kiến trúc, ngày 16/12/2014, Sở TN&MT có Văn bản số 5371 đề nghị UBND tỉnh phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB DA.

Ngày 24/12/2014, UBND tỉnh ban hành Quyết định 777 về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB DA với tổng giá trị 8.289.468.000 đồng; trong đó giá trị bồi thường, hỗ trợ cho HTX Cổ phần Trường Sơn là 8.212.818.000 đồng.

Theo đề xuất của Cty Tiến Lực tại Tờ trình số 29, căn cứ phương án bồi thường được duyệt tại Quyết định 777 và căn cứ Quyết định 180 về giao đất của UBND tỉnh, liên ngành Sở Tài chính - Cục Thuế tỉnh đã có Văn bản 1204 tham mưu UBND tỉnh ghi thu, ghi chi với tổng kinh phí được ghi thu, ghi chi là 7.775.276.169 đồng.

Ngày 4/6/2015, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2277 phê duyệt số tiền bồi thường GPMB và được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp của DA bằng hình thức ghi thu, ghi chi là 7.775.276.169 đồng. Sau khi được UBND tỉnh phê duyệt, Cục Thuế tỉnh đã làm thủ tục ghi thu ngân sách Nhà nước tiền sử dụng đất của DA số tiền trên; Sở Tài chính cũng đã làm thủ tục ghi chi ngân sách Nhà nước số tiền này qua Kho bạc Nhà nước trong tháng 6/2015.

Liên quan nội dung này, đoàn thanh tra đánh giá: Tại thời điểm tháng 5/2012, HTX Cổ phần Trường Sơn giải thể tự nguyện nhưng UBND TP Vinh không làm các thủ tục thu hồi đất theo khoản 2, Điều 38 Luật Đất đai và xử lý tài sản còn lại trên đất theo quy định điểm a, khoản 2, Điều 35 Nghị định 181/2004 của Chính phủ, nên khi tiến hành thực hiện DA không đủ điều kiện để đấu giá đất và tài sản trên đất do Nhà nước quản lý. Trong trường hợp này, việc bồi thường giá trị còn lại tài sản trên đất cho HTX Cổ phần Trường Sơn được thực hiện theo quy định tại điểm c, khoản 2, Điều 35 Nghị định 181/2004. Do đó, Nhà nước không phải chi trả tiền đền bù giá trị còn lại giá trị tài sản cố định của HTX Cổ phần Trường Sơn.

Như vậy, Cty Tiến Lực, HTX Cổ phần Trường Sơn, UBND phường Cửa Nam đã làm sai hồ sơ tài sản, đất đai. UBND TP Vinh đã trình Văn bản số 4972 ngày 11/12/2014 không đúng nội dung, bản chất của việc thu hồi đất. Sở TN&MT căn cứ hồ sơ UBND TP Vinh trình, tham mưu UBND tỉnh phê duyệt phương án bồi thường tài sản trên đất cho HTX Cổ phần Trường Sơn và đã khấu trừ giá trị bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho Cty Tiến Lực bằng hình thức ghi thu, ghi chi không đúng quy định với số tiền 7.775.276.169 đồng.

Quy trình khấu trừ tiền bồi thường GPMB vào tiền sử dụng đất phải nộp của DA đã thực hiện theo đúng các quy định hiện hành của Nhà nước. Tuy nhiên, do phương án bồi thường, GPMB được cấp có thẩm quyền phê duyệt là không đúng quy định nên việc khấu trừ tiền bồi thường GPMB vào tiền sử dụng đất phải nộp của DA bằng hình thức ghi thu, ghi chi là không đúng quy định.

Báo Thanh tra sẽ thông tin tiếp về vụ việc này.