Cán bộ Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp (Sở NN&PTNT Quảng Ninh) kiểm tra chất lượng cây giống ươm tạo. Ảnh: TTTT

Buông lỏng quản lý đất đai

Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở NN&PTNT, được thành lập theo Quyết định số 2776 ngày 7/12/1995 của UBND tỉnh Quảng Ninh.

Những năm qua, trung tâm đã thực hiện ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ vào sản xuất lâm, nông nghiệp; chuyển giao công nghệ các nguồn giống cây, mô; sản xuất các giống cây lâm nghiệp, nông nghiệp; mở rộng cung cấp đa dạng nguồn giống cây phục vụ cho thị trường trong và ngoài tỉnh.

Trong công tác quản lý, sử dụng đất (SDĐ), Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cho biết, do diện tích đất được giao, được thuê của trung tâm có số lượng lớn (gần 700ha), nằm trải dài tại 2 địa phương (TP Uông Bí và thị xã Quảng Yên), vì vậy, đoàn thanh tra không có điều kiện để kiểm tra toàn bộ diện tích này mà chỉ kiểm tra xác suất trên hồ sơ hợp đồng, kiểm tra xác suất hiện trạng quản lý, SDĐ tại một số vị trí giáp ranh thuộc phường Đông Mai, thị xã Quảng Yên.

Kết quả kiểm tra cho thấy, Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp đã không thực hiện đầy đủ, kịp thời các thủ tục, hồ sơ về đất đai theo quy định khi chuyển đổi hình thức từ giao đất sang thuê đất đối với phần diện tích đất được giao 2.436.151,9m² và thủ tục điều chỉnh ranh giới, điều chỉnh giấy chứng nhận quyền SDĐ đối với diện tích bị thu hồi, hoàn trả địa phương để thực hiện các dự án.

Từ năm 2002, Nhà nước giao đất, cho thuê đất đối với diện tích trung tâm quản lý không thể hiện các mốc giới, không có tọa độ, trung tâm quản lý và sử dụng theo hiện trạng, không xác định được cụ thể ranh giới đất được giao.

Đặc biệt, trung tâm buông lỏng quản lý; không quản lý hết diện tích đất được giao, được thuê, dẫn đến để một số hộ cá nhân SDĐ rừng nhưng không có hợp đồng giao khoán, hàng năm không nộp tiền thuê khoán đất rừng; một số hợp đồng giao khoán đã hết hạn nhưng không tiến hành gia hạn, điều chỉnh hợp đồng.

Bên cạnh đó, một số hộ cá nhân đã san gạt đất, xây dựng công trình trái phép, SDĐ không đúng mục đích nhưng không được trung tâm và các cơ quan chức năng có thẩm quyền phát hiện, xử lý kịp thời theo quy định.

Không chỉ vậy, trung tâm đã cho các hộ cá nhân thuê đất, giao khoán để trồng rừng diện tích 1.102.600m² trong phần diện tích được giao để phục vụ nghiên cứu khoa học và thực nghiệm lâm nghiệp; xây dựng trụ sở làm việc, khu nghiên cứu thực nghiệm không đúng quy định.

Đồng thời, cho các hộ cá nhân thuê lại diện tích 1.407.900m² trong diện tích được UBND tỉnh cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm sai quy định; tự ý cho phép một số cá nhân xây dựng công trình, chuyển đổi mục đích sang trồng cây ăn quả, là không đúng về thẩm quyền và pháp luật hiện hành.

Vi phạm trong quản lý tài chính

Trong công tác quản lý tài chính, hoạt động SXKD, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cũng cho biết, hàng năm, Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp không xây dựng kế hoạch, phương án hoạt động SXKD và báo cáo cơ quan quản lý cấp trên để theo dõi, kiểm tra, giám sát việc thực hiện; không báo cáo đánh giá kết quả thực hiện cơ chế tự chủ, số liệu đối với nguồn thu hoạt động SXKD để đối chiếu quyết toán theo quy định.

Ban hành quy chế chi tiêu nội bộ có một số nội dung không đảm bảo quy định; trích khấu hao tài sản cố định có nguồn gốc từ ngân sách với số tiền gần 181 triệu đồng, nhưng không thực hiện bổ sung trích lập quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp để tạo nguồn tái đầu tư SXKD mà để lại chi thường xuyên.

Chi thanh toán hỗ trợ, phúc lợi cho viên chức, người lao động gần 375 triệu đồng hạch toán trực tiếp vào chi phí SXKD không đảm bảo quy định; chi thanh toán hỗ trợ khoản phí quản lý công nghệ sản xuất cây giống bằng phương pháp nuôi cấy mô cho viên chức, người lao động gần 357 triệu đồng, trong khi chưa có căn cứ pháp lý quy định; một số chứng từ chi thanh toán mua bán nguyên vật liệu, vật tư, dụng cụ phục vụ cho việc làm vườn ươm, nhà màng sản xuất giống cây mô không xây dựng đơn giá cụ thể, hồ sơ thủ tục thanh toán còn chưa đầy đủ; hạch toán ghi chép sổ sách không đảm bảo nguyên tắc kế toán…

Hoạt động SXKD để lỗ lũy kế kéo dài; đến nay, vẫn còn một số khoản nợ phải thu, nợ phải trả, nợ tiền lương, nợ tiền bảo hiểm xã hội của viên chức, người lao động; công tác quản lý, theo dõi một số khoản nợ phải thu, phải trả không đảm bảo chặt chẽ, không có xác nhận đối chiếu công nợ để làm cơ sở theo dõi, quản lý; một số khoản vay của tổ chức ngân hàng và cá nhân nhưng không xây dựng kế hoạch, phương án tài chính, phương án trả nợ làm cơ sở sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay.

Trong công tác quản lý, sử dụng tài sản, kết luận thanh tra cũng cho thấy Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp đã đầu tư mua sắm 2 xe ô tô không đúng tiêu chuẩn, thẩm quyền theo quy định; không báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xem xét phê duyệt đầu tư mua sắm; không thực hiện trích khấu hao tài sản sau khi đầu tư mua sắm.

Mua sắm từ nguồn vốn vay nhưng không có đề án liên doanh, liên kết; không có phương án vay vốn, huy động vốn và hoàn trả vốn theo quy định. Thanh lý tài sản gắn liền với đất được giao không đúng quy định về thẩm quyền, trình tự thủ tục; để cho người nhận thanh lý tài sản quản lý, sử dụng phần diện tích được giao mà không trả lại mặt bằng…

“Điểm tên” trách nhiệm

Thanh tra tỉnh Quảng Ninh chỉ rõ, Giám đốc Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp và các cá nhân có liên quan qua các thời kì thuộc trung tâm chịu trách nhiệm trực tiếp và toàn diện về các tồn tại, sai phạm nêu trên.

Sở NN&PTNT là cơ quan chủ quản, chịu trách nhiệm chính trong việc thiếu sâu sát trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc đơn vị trực thuộc để xảy ra nhiều sai phạm nhưng chậm được phát hiện để ngăn chặn, xử lý và khắc phục.

Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính chịu trách nhiệm trong thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác đất đai, tài chính, tài sản công; chưa quan tâm chú trọng đến công tác thanh tra, kiểm tra, để xảy ra các tồn tại, sai phạm kéo dài, chậm được phát hiện.

UBND TP Uông Bí và thị xã Quảng Yên chịu trách nhiệm trong việc chưa kịp thời kiểm tra, giám sát để phát hiện các cá nhân có hành vi san gạt, sử dụng sai mục đích, xây dựng trái phép trên diện tích đất giao, cho thuê trên địa bàn do địa phương quản lý.

Để khắc phục các sai phạm đã chỉ ra, cùng một số nội dung kiến nghị khác, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp thu hồi nộp về quỹ số tiền đã trích khấu hao gần 181 triệu đồng để hạch toán bổ sung vào quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp theo đúng quy định. Loại khỏi chi phí SXKD số tiền gần 732 triệu đồng; xác định lại kết quả hoạt động SXKD hàng năm…

Đồng thời, thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với Giám đốc Trung tâm KH&SX lâm, nông nghiệp và các tập thể, cá nhân có liên quan, giai đoạn từ năm 2015 đến nay.

Theo tìm hiểu của PV, sau khi kết luận của Thanh tra tỉnh được ban hành, ngày 30/1/2023, UBND tỉnh Quảng Ninh đã có Văn bản số 143, chỉ đạo việc thực hiện kết luận thanh tra.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh, đến nay, Sở NN&PTNT Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản đôn đốc các đơn vị có liên quan nghiêm túc tổ chức thực hiện kết luận.

Các kiến nghị tại kết luận thanh tra sẽ được triển khai thực hiện thế nào, chúng tôi sẽ tiếp tục tìm hiểu và thông tin.