Theo tìm hiểu của PV Báo Thanh tra, nhiều gói thầu được tổ chức trong năm 2024 do Tổng Công ty Cao su Đồng Nai làm chủ đầu tư có dấu hiệu vi phạm Luật Đấu thầu trong việc đăng tải công khai thông tin. Ảnh: A.X

Theo Kết luận thanh tra số 209/KL-TTr ngày 20/9/2024 của Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) về việc chấp hành các quy định của pháp luật về lao động tại Công ty TNHH MTV Tổng Công ty Cao su Đồng Nai (Tổng Công ty Cao su Đồng Nai) cho thấy, có 8 sai phạm đã xảy ra trong giai đoạn từ ngày 1/1/2022 đến ngày 30/6/2024.

Nổi bật trong những sai phạm đó là quy chế trả lương chưa gắn với mức độ đóng góp vào hiệu quả sản xuất, kinh doanh và kết quả quản lý, điều hành hoặc kiểm soát của từng người quản lý; chưa có sự tham gia của Ban Chấp hành Công đoàn Công ty trước khi thực hiện. Việc này là chưa đúng quy định tại khoản 2 Điều 17 Thông tư 28/2016/TT-BLĐTBXH của Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH hướng dẫn thực hiện quy định về lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng đối với công ty có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước.

Diễn giải về vấn đề này, theo kết quả kiểm tra, xác minh cho thấy, năm 2022, xác định quỹ tiền lương dành cho người quản lý là hơn 6,63 tỷ đồng, tương ứng với tiền lương bình quân là 64,4 triệu đồng/người/tháng và số người quản lý là 9 người; quỹ thù lao xác định là 118,6 triệu đồng, tương ứng với thu lao bình quân là 3,3 triệu đồng/người/tháng.

Năm 2023, xác định quỹ tiền lương dành cho người quản lý là hơn 6,14 tỷ đồng, tương ứng với tiền lương bình quân là 76,9 triệu đồng/người/tháng và số người quản lý là 7 người; quỹ thù lao xác định là 133,8 triệu đồng, tương ứng với thu lao bình quân là 3,7 triệu đồng/người/tháng.

Việc trích lập và sử dụng quỹ tiền thưởng của người quản lý được thực hiện như sau: Năm 2022, doanh nghiệp này trích quỹ thưởng cho người quản lý bằng 1 tháng tiền lương bình quân thực hiện, tổng quỹ bằng 562,5 triệu đồng. Năm 2023, doanh nghiệp trích quỹ tiền thường cho người quản lý bằng 1 tháng tiền lương bình quân thực hiện, tổng quỹ là 523,5 triệu đồng.

Năm 2022 đã thực hiện chi quỹ khen thưởng cho người quản lý hơn 409,3 triệu đồng, trong đó chi từ quỹ thưởng của năm 2021 chuyển sang là gần 124 triệu đồng; năm 2023 chi hơn 530,2 triệu đồng, trong đó chi từ quỹ thưởng của năm 2022 chuyển sang là gần 214 triệu đồng.

Ngoài ra, những lãnh đạo quản lý này cũng có các khoản thu nhập khác gồm tiền ăn ca, phụ cấp điện thoại.

Bảng tiền lương và thu nhập bình quân chung của người lao động tại Tổng Công ty Cao su Đồng Nai. Ảnh chụp màn hình: Chu Tuấn

Trong khi tiền lương, thưởng của 7 người quản lý của Tổng Công ty Cao su Đồng Nai cao như vậy thì đối với người lao động lại khác. Theo bảng phân tích tiền lương và thu nhập bình quân chung của người lao động cho thấy, năm 2023, mức lương thấp nhất chỉ đạt 5,1 triệu đồng/người/tháng, cao nhất đạt 47,7 triệu đồng/người/tháng, bình quân đạt 9,1 triệu đồng/người/tháng.

Thậm chí, tính tổng thu nhập của người lao động cũng không khá hơn là bao nhiêu. Cụ thể, năm 2023, tổng thu nhập bình quân của người có mức lương thấp nhất chỉ đạt 6,5 triệu đồng/người/tháng, người có mức lương cao nhất là 53,1 triệu đồng/người/tháng, bình quân đạt 10,9 triệu đồng/người/tháng.

Có một điều đáng chú ý đã được nêu trong kết luận thanh tra, mặc dù kết luận đã chỉ rõ quy chế trả lương của Tổng Công ty Cao su Đồng Nai là chưa đúng quy định tại khoản 2 Điều 17 Thông tư 28/2016/TT-BLĐTBXH của Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH. Tuy nhiên, kết luận cũng nêu rõ, người đại diện phần vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Cao su Đồng Nai đã tổng hợp, xin ý kiến Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam về quỹ tiền lương, thù lao năm 2022, 2023, 2024 của người quản lý; đã xây dựng, và được phê duyệt quỹ tiền lương, quỹ thù lao kế hoạch và thực hiện của người quản lý theo quy định… Vậy với sai phạm này, ai sẽ phải chịu trách nhiệm?

Ngoài sai phạm điển hình nêu trên, kết luận thanh tra của Thanh tra Bộ LĐTB&XH còn chỉ rõ những sai phạm khác. Cụ thể:

Nội dung hợp đồng lao động đã giao kết với 10 người lao động không ghi cụ thể mục công việc phải làm và địa điểm làm việc… là chưa đúng quy định; hồ sơ thỏa ước lao động tập thể của doanh nghiệp không có thông báo bằng văn bản về những nội dung dự kiến tiến hành thương lượng tập thể của đại diện tập thể người lao động hoặc của người sử dụng lao động là không đúng quy định tại khoản 1 Điều 70 Bộ luật Lao động.

Nội dung sử dụng quỹ khen thưởng và quỹ phúc lợi chưa quy định cụ thể mức chi, nội dung chỉ là chưa đúng quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều 32 Nghị định 91/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Trong việc chi quỹ khen thưởng của người lao động, qua kiểm tra tại Phiếu chi số 000103 ngày 30/01/2023, chi thưởng phong trào thi đua năm 2022 chưa có ý kiến của của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (Ban chấp hành công đoàn) là chưa đúng quy định tại khoản 2 Điều 104 Bộ luật Lao động.

Cùng với đó, nội quy lao động quy định xử lý kỷ luật lao động bằng hình thức sa thải khi người lao động xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp, nhưng không quy định danh mục sở hữu trí tuệ là chưa đúng quy định tại điểm đ, khoản 2, Điều 69 Nghị định 145/2020/NĐ-CP của Chính phủ...

Công ty TNHH MTV Xây dựng Cao su An Lộc là nhà thầu thường xuyên tham gia và trúng thầu (tỷ lệ trúng thầu rất cao) tại các gói thầu xây dựng, sửa chữa công trình do Tổng Công ty Cao su Đồng Nai làm chủ đầu tư. Ảnh: A.X