Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị UBND tỉnh Cà Mau thu hồi gần 7ha đất của Công ty Cổ phần Mía đường Tây Nam. Ảnh: Chu Tuấn

Sở TN&MT tỉnh Cà Mau đã ban hành Kết luận thanh tra số 02/KL-STNMT việc chấp hành pháp luật đất đai của Cty CP Mía đường Tây Nam khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng Nhà máy Đường Thới Bình tại ấp 1, xã Trí Phải, huyện Thới Bình.

Quá trình thanh tra cho thấy, về hồ sơ pháp lý, ngày 6/9/1996, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 616/TTg về việc cho Nhà máy Đường Thới Bình thuê đất để sử dụng vào mục đích xây dựng nhà máy sản xuất đường.

Ngày 25/2/1998, Sở Địa chính ký Hợp đồng thuê đất số 03/98-HĐ/TĐ về việc cho Nhà máy Đường Thới Bình thuê gần 7,7ha đất, tại xã Trí Phải, huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau để sử dụng vào mục đích xây dựng nhà máy sản xuất đường.

Ngày 9/3/1998, UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho Nhà máy Đường Thới Bình diện tích gần 7,7ha tại ấp 1, xã Trí Phải, huyện Thới Bình…

Ngày 19/9/2012, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 102/QĐ-UBND về việc thu hồi GCNQSDĐ đối với Nhà máy Đường Thới Bình. Lý do thu hồi vì nhà máy đã chuyển đổi thành Công ty CP Mía đường Cà Mau và chuyển đổi thành Công ty CP Mía đường Tây Nam…

Ngày 19/9/2012, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 103/QĐ-UBND về việc cho Công ty CP Mía đường Tây Nam thuê đất, tại ấp 1, xã Trí Phải, huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau. Theo đó, diện tích cho thuê là hơn 6,66ha mục đích xây dựng Nhà máy Đường Thới Bình…

Sở TN&MT cho biết, do tình hình thị trường nguyên liệu và tiêu thụ suy giảm, ngày 5/12/2017, Cty CP Mía đường Tây Nam ban hành Thông báo số 51/TB-TNSC về việc ngừng hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Năm 2018, đơn vị này đã tháo dỡ nhà xưởng, bán thanh lý máy móc, thiết bị trả nợ và chi trả trợ cấp cho người lao động; đồng thời, gửi đơn đến TAND tỉnh Cà Mau yêu cầu mở thủ tục phá sản (tòa án đã nhận đơn). Tuy nhiên, đến thời điểm kết thúc thanh tra, TAND tỉnh chưa có kết quả giải quyết.

Hiện trạng các công trình còn lại trên đất gồm: Khu hành chính và nhà ăn cho công nhân viên (chỉ còn khung sườn); hàng rào bảo vệ, nhà bảo vệ, các công trình đường nội bộ, cấp thoát nước (các công trình đã xuống cấp).

Theo Công văn số 619/CTCMA-HKDCN ngày 13/4/2023 của Cục Thuế tỉnh Cà Mau, công ty đã nộp tiền thuê đất hàng năm đến ngày 31/12/2020. Từ ngày 1/1/2021 đến nay, đơn vị này đã đóng mã số thuế do bị thu hồi giấy phép hoạt động. Do đó, Cục Thuế tỉnh chưa ban hành thông báo nộp tiền thuê đất để chờ xử lý.

Tại biên bản làm việc ngày 22/3/2022 với đoàn thanh tra, Cty CP Mía đường Tây Nam xác nhận không còn nhu cầu sử dụng đất đối với phần diện tích hơn 6,66ha.

Đối với khu đất rộng hơn 2.300m² được UBND tỉnh cho Nhà máy Đường Thới Bình thuê sử dụng làm bãi tập kết vật tư, thiết bị xây dựng nhà máy và sản xuất đường vào năm 1997, qua thanh tra cho thấy, sau khi hoàn thành công trình xây dựng Nhà máy Đường Thới Bình, nhà máy đã sử dụng phần đất này để xây dựng khu tập thể 28 căn cho công nhân ở.

Năm 2009, Nhà máy đường Thới Bình bàn giao lại cho Công ty CP Mía đường Cà Mau dãy tập thể nhà công nhân. Công ty tiếp quản đất và công trình kiến trúc trên đất nhưng không có quyết định của UBND tỉnh Cà Mau thu hồi đất của Nhà máy Đường Thới Bình để cho công ty thuê.

Hiện nay còn 6 hộ (nguyên là cán bộ của công ty) đang ở trên khu đất hơn 2.300m² thuộc quyền quản lý của công ty…

Tại biên bản làm việc ngày 22/3/2022 với đoàn thanh tra, Cty CP Mía đường Tây Nam xác nhận không còn nhu cầu sử dụng đất, nhưng có kiến nghị cấp thẩm quyền xem xét cho 6 hộ đang ở tại dãy nhà tập thể nêu trên được tiếp tục ở lại đến khi nào Nhà nước có quy hoạch công trình công cộng, phúc lợi sẽ di dời theo quy định.

Công ty sẽ làm việc với 6 hộ nhằm thu hồi đất trả lại cho Nhà nước. Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế khó khăn, các hộ chưa có đất cất nhà trong thời gian sớm. Công ty rất mong đoàn thanh tra kiến nghị UBND tỉnh cho các hộ được thuê lại phần diện tích đang sử dụng để giải quyết khó khăn tạm thời…

Theo Sở TN&MT, Cty CP Mía đường Tây Nam không còn nhu cầu sử dụng đối với 2 thửa đất nêu trên. Việc Công ty kiến nghị cấp thẩm quyền xem xét cho 6 hộ (nguyên là cán bộ của công ty) được thuê lại phần diện tích đang sử dụng để giải quyết khó khăn tạm thời là không cơ sở xem xét…

Từ kết quả thanh tra, Sở TN&MT kiến nghị UBND tỉnh Cà Mau chỉ đạo Sở TN&MT tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi thửa đất 1 với diện tích hơn 6,66ha do đơn vị này vi phạm quy định tại điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 và không còn nhu cầu sử dụng đất theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 65 Luật Đất đai năm 2013 và thu hồi thửa đất 2 với diện tích hơn 2.300m² do công ty không còn nhu cầu sử dụng đất theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 65 Luật Đất đai năm 2013 (thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất). Giao toàn bộ 2 thửa đất này cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý theo quy định…

Sở TN&MT cũng kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu Cty CP Mía đường Tây Nam có trách nhiệm tự tháo dỡ, di dời công trình, vật kiến trúc do công ty đã đầu tư trên hai khu đất; thông báo đến 6 hộ (đang ở tại dãy nhà tập thể của công ty và tự xây cất nhà trên khu đất thuộc thửa đất số 2) phải tự tháo dỡ, di dời công trình, vật kiến trúc trên đất, trả lại mặt bằng cho công ty để bàn giao cho Nhà nước (thời gian thực hiện chậm nhất đến tháng 12 năm 2023)…