Chiều 26/4/2018, Đoàn Giám sát Ban Kinh tế Ngân sách của HĐND tỉnh đã giám sát việc triển khai thực hiện DA KDC Đông Nam thị trấn Châu Ổ, huyện Bình Sơn, do Cienco 5 làm chủ đầu tư. Ảnh: M.Toàn/Báo Quảng Ngãi

Kết luận thanh tra ghi nhận Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 5 - Cienco 5 (gọi tắt là nhà đầu tư - NĐT) đã có nhiều cố gắng trong triển khai thực hiện DA KDC Đông Nam thị trấn Châu Ổ, huyện Bình Sơn. Trong quá trình triển khai thực hiện DA có nhiều thuận lợi được chính quyền địa phương hỗ trợ, tạo điều kiện, tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện DA.

NĐT đã đầu tư xây dựng trên diện tích 14,54ha; tổng mức đầu tư khoảng 200 tỷ đồng; mục tiêu đầu tư KDC và cơ sở hạ tầng đô thị để góp phần từng bước xây dựng thị trấn Châu Ổ đáp ứng các tiêu chuẩn trở thành đô thị loại IV vào năm 2020.

Chủ đầu tư đầu tư toàn bộ cơ sơ hạ tầng và các tiện ích công cộng theo đúng quy hoạch chi tiết đã được UBND huyện phê duyệt. Chủ đầu tư tổ chức huy động vốn từ việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở cho các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân theo đúng quy định hiện hành của pháp luật. NĐT cơ bản thực hiện xây dựng hoàn thành các hạng mục theo đúng quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500 được phê duyệt và phê duyệt điều chỉnh.

Bên cạnh đó, những tồn tại, hạn chế, vi phạm, khuyết điểm cũng đã được cơ quan thanh tra chỉ ra, cụ thể:

Loạt “chưa” của nhà đầu tư

Hồ sơ đề nghị chấp thuận đầu tư do NĐT nộp không đầy đủ theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 71/2010/NĐ-CP. Hồ sơ đề nghị bổ sung chấp thuận đầu tư chưa đúng quy định tại khoản 3, Điều 6 Thông tư số 16/2010/TT-BXD.

Về triển khai DA, đến tháng 9/2019, NĐT chưa tổ chức nghiệm thu toàn bộ hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo quy định của pháp luật về xây dựng; chưa làm thủ tục để được cấp giấy chứng nhận phù hợp về chất lượng công trình; chưa bàn giao hồ sơ DA và tài liệu về nghiệm thu; chưa bàn giao các hạng mục công trình hạ tầng cho UBND huyện Bình Sơn để đưa vào quản lý, sử dụng; chưa báo cáo cho Sở Xây dựng về kết quả của DA để theo dõi theo quy định tại Điều 10 và Điều 11 Nghị định 71/2010/NĐ-CP (nay là Điều 16 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015). NĐT mới chỉ tạm bàn giao 7 hạng mục đợt 1 tại biên bản bàn giao ngày 9/8/2017 cho UBND Bình Sơn quản lý (gồm hệ thống thoát nước mưa, nước thải và trạm bơm nước thải; hệ thống cống kỹ thuật, cống ngầm, hố kỹ thuật; đất đã san nền (công viên cây xanh, nhà trẻ, nhà sinh hoạt tổ dân phố); 15 lô đất tái định cư 1.615,2m²).

Công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) thực hiện chưa hiệu quả dẫn đến phải điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng chi tiết và làm chậm trễ tiến độ thực hiện DA đầu tư; chưa có phương án đầu tư xây dựng hiệu quả đối với phần đất dịch vụ thương mại 11.891,80m² theo quy hoạch được duyệt.

NĐT không tổ chức thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và thi công xây dựng DA; quan trắc môi trường theo yêu cầu của quyết định phê duyệt báo cáo DTM theo quy định tại khoản 6, Điều 10 Thông tư 27/2015/TT-BTNMT ngày 29/5/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) và tại khoản 1 Điều 23 Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ngày 18/4/2011 của Chính phủ; không lập kế hoạch quản lý môi trường và niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã theo quy định tại Điều 16 Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ.

Chuyển nhượng lô nền từ tháng 9/2016 khi chưa được UBND tỉnh cho phép và cũng chưa đủ điều kiện.

Riêng đối với phần diện tích đất chuyên trồng lúa nước được giao trước ngày 1/7/2015 là 80.968m², NĐT chưa thực hiện phương án sử dụng lớp đất mặt thuộc tầng canh tác được cấp có thẩm quyền phê duyệt, để cải tạo các vùng đất trồng lúa kém chất lượng, đất trồng trọt khác tại địa phương; hoặc nộp kinh phí để tổ chức thực hiện phương án nêu trên tại địa phương khác; chưa có phương án thực hiện khai hoang, phục hóa, cải tạo đất lúa khác thành đất chuyên trồng lúa nước được cấp có thẩm quyền phê duyệt, để bổ sung diện tích đất chuyên trồng lúa nước bị mất tại địa phương; hoặc nộp kinh phí để tổ chức thực hiện phương án nêu trên tại địa phương khác theo Thông tư số 205/2012/TT-BTC ngày 23/11/2012 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện chính sách hỗ trợ để bảo vệ và phát triển đất trồng lúa theo Nghị định số 42/2012/NĐ-CP ngày 11/5/2012 của Chính phủ.

NĐT chậm trễ trong việc thực hiện nộp tiền sử dụng đất là thực hiện chưa đúng theo quy định tại điểm a, b khoản 4 Điều 14 Nghị định 45/2014/NĐ-CP của Chính phủ và theo Thông báo số 1232 TB/CCT ngày 6/5/2016 của Chi cục Thuế huyện Bình Sơn. Nội dung này đã được Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tại biên bản kiểm toán ngày 17/4/2019.

Từ năm 2016 đến tháng 12/2018, NĐT không kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp vãng lai tại Chi cục Thuế huyện Bình Sơn mà kê khai và quyết toán thuế tại trụ sở chính của NĐT là chưa đúng theo quy định tại điểm d khoản 5 Điều 12 Thông tư 156/2013/TT-BTC ngày 6/11/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý Thuế và quy định sửa đổi bổ sung tại điểm d khoản 4 Điều 16 Thông tư 151/2014/TT-BTC ngày 10/10/2014 của Bộ Tài chính, dẫn đến thất thu ngân sách của tỉnh Quảng Ngãi số tiền 1,174 tỷ đồng. Nội dung này đã được Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tại biên bản kiểm toán ngày 17/4/2019.

Thực hiện chưa đúng Luật Quy hoạch đô thị

Hồ sơ đề nghị chấp thuận đầu tư không đầy đủ theo quy định, không chủ trì thẩm tra, lấy ý kiến của các cơ quan liên quan, Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn ký quyết định chấp thuận đầu tư lần đầu và điều chỉnh (Quyết định số 780/QĐ-UBND, 1426/QĐ-UBND) có sự nhầm lẫn giữa thẩm quyền chung với thẩm quyền riêng theo quy định tại điểm a, khoản 2 Điều 7 Nghị định số 71/2010/NĐ-CP. Mặt khác, văn bản chấp thuận đầu tư đã ban hành cũng không đúng mẫu theo quy định tại Thông tư số 16/2010/TT-BXD.

Phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 có sự nhầm lẫn giữa thẩm quyền chung và thẩm quyền riêng nên chưa đúng quy định tại Khoản 3, Điều 44 Luật Quy hoạch đô thị, không lấy ý kiến thống nhất của sở Xây dựng bằng văn bản trước khi phê duyệt đồ án là chưa đúng quy định tại khoản 4, Điều 31 Nghị định 37/2010/NĐ-CP; công bố công khai quy hoạch đô thị bằng hình thức bản vẽ tại khu vực được lập quy hoạch là chưa thực hiện đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 53 Luật Quy hoạch đô thị.

UBND huyện chưa tham mưu kịp thời cho UBND tỉnh xem xét, xử lý việc NĐT thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất nền khi chưa đủ điều kiện về hạ tầng và chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai theo quy định.

Chậm trễ trong công tác bồi thường, GPMB làm chậm trễ tiến độ thực hiện DA.

Chưa kịp thời tham mưu trình UBND tỉnh giao phần diện tích điều chỉnh ngoài quy hoạch 6.665,6m²; chưa kịp thời chỉ đạo UBND thị trấn Châu Ổ lập phương án quản lý, sử dụng diện tích 3.207,69m² đã được UBND tỉnh giao.

Đối với Chi cục Thuế huyện Bình Sơn, không kịp thời ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất và xử lý việc chậm nộp tiền sử dụng đất của NĐT. Không kịp thời theo dõi, quản lý, đôn đốc thu nộp vào ngân sách Nhà nước các khoản thuế vãng lai của các doanh nhiệp có trụ sở chính ngoài tỉnh theo quy định làm thất thu cho ngân sách tỉnh.

Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chưa kịp thời phát hiện tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo xử lý NĐT nộp kinh phí bằng tiền để tổ chức phát triển đất lúa đối với phần diện tích đất chuyên trồng lúa nước được giao trước ngày 1/7/2015 là 80.968m² theo Nghị định số 42/2012/NĐ-CP ngày 11/5/2012 của Chính phủ.

Sở TN&MT chậm trễ trong việc lập, tham mưu Hội đồng Thẩm định giá đất tỉnh thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt giá đất cụ thể của DA. Khi tham mưu cho UBND tỉnh giao đất cho NĐT không yêu cầu xây dựng phương án sử dụng lớp đất mặt và bổ sung diện tích đất chuyên trồng lúa nước chuyển sang phi nông nghiệp theo Quyết định số 871/QĐ-UBND ngày 18/6/2014 của UBND tỉnh Quảng Ngãi.

Sở Xây dựng không hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện trình tự, thủ tục về quy hoạch chi tiết 1/500 của DA dẫn đến UBND huyện không lấy ý kiến thống nhất của Sở Xây dựng trước khi phê duyệt.

Chủ tịch huyện phải  kiểm điểm trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan

Căn cứ Luật Thanh tra năm 2010; các quy định của pháp luật có liên quan; xét tính chất và mức độ sai phạm, Chánh Thanh tra tỉnh yêu cầu NĐT chủ động phối hợp với UBND huyện và các cơ quan liên quan của huyện triển khai thực hiện hoàn thành việc GPMB và triển khai thi công hạng mục nút giao QL1A.

Tổ chức nghiệm thu toàn bộ hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và bàn giao các hạng mục công trình của DA theo quyết định chấp thuận đầu tư cho UBND huyện Bình Sơn quản lý theo quy định tại Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ. Có giải pháp để đảm bảo phát huy hiệu quả sử dụng khu đất dịch vụ, thương mại 11.891,8 m² theo quy hoạch xây dựng chi tiết được duyệt.

Chủ trì phối hợp với UBND huyện và các cơ quan liên quan của huyện Bình Sơn rà soát, xác định tính chính xác chi phí bồi thường đối với phần diện tích đất ngoài quy hoạch để loại trừ (trong đó lưu ý giảm trừ đối với số tiền bồi thường, hỗ trợ 629.346.190 đã được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp, tương ứng với diện tích đất 3.207,69m² đã điều chỉnh ra khỏi quy hoạch DA) gửi Sở Tài chính để xác định chính xác số tiền chi phí bồi thường được khấu trừ vào tiền sử dụng đất theo quy định.

Trên cơ sở thông báo số tiền phải nộp vào quỹ bảo vệ, phát triển đất trồng lúa của Sở Tài chính, NĐT có trách nhiệm nộp kịp thời vào ngân sách Nhà nước đối với phần diện tích đất trồng lúa nước 80.968m² được giao trước ngày 1/7/2015 theo quy định của Nghị định số 42/2012/NĐ-CP ngày 11/5/2012 của Chính phủ.

Đối với Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm nêu trên để xử lý theo thẩm quyền và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh những trường hợp vượt thẩm quyền. Chỉ đạo Phòng TN&MT, Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện, Trung tâm Phát triển quỹ đất (PTQĐ), UBND thị trấn Châu Ổ phối hợp với NĐT triển khai thực hiện hoàn thành việc GPMB và triển khai thi công hạng mục nút giao QL1A; kiểm tra, tiếp nhận toàn bộ hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hồ sơ DA và tài liệu về nghiệm thu theo quy định tại Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ.

Bên cạnh đó, chỉ đạo Phòng TN&MT chủ trì, phối hợp với Trung tâm PTQĐ huyện, UBND thị trấn Châu Ổ kiểm tra, rà soát lập thủ tục trình UBND tỉnh giao phần diện tích 6.665,6m² cho Trung tâm PTQĐ theo quy định của Luật Đất đai; chỉ đạo Trung tâm PTQĐ lập phương án quản lý, sử dụng hiệu quả.

Đồng thời, chỉ đạo Trung tâm PTQĐ huyện phối hợp với NĐT thực hiện rà soát, xác định tính chính xác chi phí bồi thường đối với phần diện tích đất ngoài quy hoạch để loại trừ (trong đó lưu ý giảm trừ đối với số tiền bồi thường, hỗ trợ 629.346.190 đã được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp, tương ứng với diện tích đất 3.207,69m² đã điều chỉnh ra khỏi quy hoạch DA) gửi Sở Tài chính để xác định chính xác số tiền chi phí bồi thường được khấu trừ vào tiền sử dụng đất theo quy định.

Ngoài ra, Chánh Thanh tra tỉnh cũng có những kiến nghị cụ thể đối với Cục Thuế tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Tài chính, Sở TN&MT, Sở Xây dựng.

Hàn Ngọc