Nhiều vi phạm về đất đai tại huyện Đại Từ. Ảnh: IT

Trong thời kỳ thanh tra trên địa bàn huyện Đại Từ có 42 dự án đầu tư phải thu hồi đất. Tổng diện tích phải thu hồi là: 1.024.861,2m² với 1.290 hộ bị ảnh hưởng. Cơ quan chức năng đã thực hiện thu hồi tổng diện tích 1.017.534,4m² của 1.253 hộ với số tiền bồi thường 654.951.939.302 đồng. Tổng số hộ bị thu hồi đất phải tái định cư là 211 hộ. Số hộ đã nhận đất tái định cư là 62 hộ. Số hộ đã nhận tiền tái định cư là 133 hộ. Số hộ đang thực hiện thủ tục nhận đất tái định cư là 16 hộ.

Qua thanh tra phát hiện, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Đại Từ trực tiếp thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng một số dự án có tiền bồi thường tài sản công, đã chi trả cho đại diện các tổ dân phố tổng số tiền 1.303.878.941 đồng là chưa đúng theo quy định tại Khoản 2, Điều 6, Thông tư 80/2017/TT-BTC ngày 2/8/2017 của Bộ Tài chính.

Đến ngày 17/6/2022, các tổ dân phố đã nộp đủ số tiền trên vào ngân sách Nhà nước.

Năm 2018, 2019, 2020, Trung tâm Phát triển quỹ đất Đại Từ chưa kê khai đầy đủ thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế môn bài tổng số tiền 567.557.260 đồng.

Đến ngày 15/3/2022, đơn vị đã kê khai, nộp vào ngân sách Nhà nước 567.557.260 đồng tại Chi cục Thuế khu vực Đại từ - Sông Công.

Thanh tra tỉnh đã kiểm tra hồ sơ bồi thường giải phóng mặt bằng tại dự án khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo - khu vực xóm 2, 3, 4 xã Hà Thượng (khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng của bụi phát tán từ trạm nghiền và mùi thuốc tuyển từ Nhà máy Chế biến khoáng sản Núi Pháo - thực hiện theo nội dung Kết luận số 2605/KL-BTNMT ngày 27/4/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường).

Qua thanh tra cho thấy, việc thực hiện theo nội dung Kết luận số 2065/KL-BTNMT ngày 27/4/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc giải phóng mặt bằng di dời các hộ dân khu vực xóm 2, 3, 4 xã Hà Thượng là khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng của bụi phát tán từ trạm nghiền và mùi thuốc tuyển từ nhà máy của Công ty Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo, hiện nay chưa thực hiện xong dứt điểm.

Cơ quan chức năng đã xác định số hộ bị ảnh hưởng là 282 hộ, phê duyệt phương án bồi thường là 261, chưa phê duyệt là 21 hộ. Giá trị bồi thường đã phê duyệt là 479,57 tỷ đồng, đã thực hiện chi trả 228/261 hộ, tổng số tiền đã chi trả là 435,77 tỷ đồng.

Về tồn tại, 12 hộ đã hoàn thiện hồ sơ pháp lý, chưa trình thu hồi đất và phê duyệt phương án do đơn giá cây cối tại Quyết định số 39/2017/QĐ-UBND ngày 20/12/2017 đã hết hiệu lực từ ngày 31/12/2021. 9 hộ đã công khai niêm yết phương án, nhưng gia đình chưa đồng ý với phương án công khai do có một số tài sản xây dựng trên đất tại thời điểm xây dựng có văn bản xử lý ngăn chặn của UBND xã Hà Thượng. 33 hộ đã phê duyệt phương án giá trị 43,8 tỷ đồng. Hiện nay chủ đầu tư và Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Đại Từ đang tiếp tục hoàn thiện các hồ sơ thu hồi đất và chi trả bồi thường, tái định cư cho các hộ dân.

Đoàn thanh tra kiểm tra hồ sơ của 3 quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ. Kết quả kiểm tra cho thấy, tổng số hộ bị thu hồi đất gồm 19 hộ với diện tích là 5.527m². Tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ là 35.210.282.208 đồng. Trong 19 hộ bị thu hồi đất ở có 6 hộ nhận tiền và tự lo đất tái định cư. 13 hộ nhận đất ở, đã giao đất 9 hộ, còn 4 hộ đang hoàn thiện hồ sơ để nhận đất.

Về trình tự thực hiện, thủ tục thu hồi đất, thành lập Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng, công tác kiểm đếm, lập và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, việc chi trả đền bù của dự án đã được Hội đồng Bồi thường, giải phóng mặt bằng huyện Đại Từ, Trung tâm Phát triển quỹ đất, chủ đầu tư thực hiện theo quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành. Dự án vẫn tiếp tục triển khai giải phóng mặt bằng, chưa hoàn thiện nên chủ dự án và Trung tâm Phát triển quỹ đất chưa thực hiện nghiệm thu, bàn giao và quyết toán.