Khu công nghiệp Song Khê - Nội Hoàng. Ảnh: LP

Theo TTCP, những năm qua, mặc dù trong bối cảnh điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, nhưng tỉnh Bắc Giang đã tập trung các nguồn lực đầu tư vào cơ sở hạ tầng tạo nền tảng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thay đổi diện mạo của tỉnh.

Công tác kế hoạch đầu tư công bước đầu đã có sự tập trung và đầu tư có trọng tâm, trọng điểm song vẫn còn dàn trải, hiệu quả đầu tư chưa cao. Việc khởi công mới một số dự án (DA) nhưng chưa bố trí được vốn ở một số DA sử dụng vốn ngân sách Trung ương, trái phiếu Chính phủ được triển khai trong giai đoạn 2006 - 2011, thời điểm trước khi có Chỉ thị 1792/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ; một số DA ở cấp huyện, cấp xã phê duyệt triển khai thực hiện DA nhưng chưa bố trí được nguồn vốn, nhất là khi triển khai thực hiện xây dựng xã nông thôn mới, dẫn đến số nợ đọng xây dựng cơ bản (XDCB) còn ở mức cao.

Công tác quy hoạch ở địa phương còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng lớn đến công tác quản lý hoạt động xây dựng, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tỷ lệ phủ kín quy hoạch, nhất là quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết ở các đô thị còn thấp, hầu hết các xã chưa có quy hoạch chi tiết. Quy hoạch chi tiết phải điều chỉnh nhiều lần, đặc biệt là đối với các DA đầu tư khu đô thị (KĐT), khu dân cư, khu công nghiệp (KCN).

Công tác lập và thẩm định DA có chất lượng chưa cao, nhiều DA phải điều chỉnh (49% DA thuộc thẩm quyền phê duyệt của Chủ tịch UBND tỉnh) cho phù hợp với quy hoạch và thực tế thi công để đem lại hiệu quả kinh tế.

Nhiều gói thầu, tổ chuyên gia đánh giá hồ sơ dự thầu chưa tuân thủ tiêu chí đánh giá trong hô sơ mời thầu, chưa đi sâu làm rõ năng lực nhà thầu dẫn đến một số DA lựa chọn nhà thầu có năng lực yếu kém. Hơn nữa, đa phần các gói thầu có 3 đến 4 nhà thầu tham dự nhưng chỉ có 1 nhà thầu vượt qua bước đánh giá kỹ thuật nên chưa thực sự cạnh tranh về giá; các DA lựa chọn nhà đầu tư chỉ có 1 nhà đầu tư tham gia sơ tuyển, thực hiện chỉ định thầu, thiếu tính cạnh tranh.

Công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng chậm triển khai, rất ít chủ đầu tư (CĐT) thực hiện, chủ yếu áp dụng các gói thầu chào hàng cạnh tranh.

Chưa hết, việc theo dõi, đôn đốc và thu hồi công nợ phải thu đối với các công trình, DA đã được phê duyệt quyết toán thuộc nguồn vốn Nhà nước, giai đoạn từ năm 2006 - 2017 chưa được thực hiện đầy đủ, đến thời điểm thanh tra còn hơn 6,3 tỷ đồng phải thu hồi, có nguy cơ thất thoát ngân sách Nhà nước.

Cũng theo TTCP, trong công tác thực hiện quy hoạch, UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt quy hoạch chi tiết DA không phù hợp với quy hoạch phân khu, quy hoạch chung đô thị; phê duyệt quy hoạch chi tiết khi chưa tổ chức lập quy hoạch chung, quy hoạch phân khu làm cơ sở lập quy hoạch chi tiết, xác định DA ĐTXD; phê duyệt quy hoạch chi tiết KĐT phía Nam dự kiến SDĐ ở cao tầng làm quỹ đất nhà ở xã hội, nhưng không nêu rõ tại quyết định…

DA đường vào trung tâm xã Trường Giang không được bổ sung quy hoạch phát triển giao thông vận tải của tỉnh Bắc Giang; DA trạm xử lý nước thải, hệ thống đường giao thông nội bộ khu phía Bắc KCN Song Khê - Nội Hoàng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết chuyển phần đất cây xanh DA tại các ô đất B7, B8 tiếp giáp với khu dân cư thành đất nhà máy.

Trong công tác khảo sát, lập, thẩm định phê duyệt DA đầu tư, theo TTCP, dù các DA được tổ chức lấy ý kiến thẩm định các sở, ban, ngành có liên quan trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tuy nhiên, chất lượng công tác lập, thẩm định và phê duyệt còn thấp. Có 7/9 DA được thanh tra phải điều chỉnh; có DA phải điều chỉnh nhiều lần như DA khu số 1, khu số 2, khu số 3 thuộc KĐT phía Nam; DA KĐT Đồng Cửa 2.

Trong công tác đấu thầu còn nhiều tồn tại, hạn chế như hồ sơ yêu cầu thiếu các nội dung cơ bản; yêu cầu về vốn chủ sở hữu tham gia vào DA không thống nhất, giá trị bảo đảm dự thầu thấp hơn theo quy định; không phê duyệt kế hoạch, chương trình phát triển nhà ở, quy hoạch phát triển nhà ở đối với DA làm cơ sở lựa chọn CĐT; hồ sơ yêu cầu chỉ định CĐT không nêu cụ thể về quy mô DA, thiếu yêu cầu về nhân sự; chưa làm rõ năng lực của nhà thầu về mức độ đáp ứng yêu cầu thiết bị chủ yếu thi công DA.

Đối với việc lựa chọn nhà thầu, CĐT còn bỏ qua một số tiêu chí yêu cầu, chưa đánh giá đầy đủ về năng lực tài chính, năng lực kỹ thuật của nhà thầu; phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, chỉ định thầu trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư, DA chưa xác định được nguồn vốn; không làm rõ mức độ đáp ứng về nhân sự đề xuất của nhà thầu nhưng vẫn đánh giá đạt yêu cầu; đánh giá đề xuất kỹ thuật chưa đầy đủ, còn bỏ qua một số yêu cầu, đánh giá không đảm bảo khách quan; đánh giá hồ sơ tài chính còn để tồn tại hai đơn giá đối với một hạng mục công việc…

Kiểm tra công tác quản lý chất lượng công trình, nhận thấy, các DA đều có tồn tại, thiếu sót trong việc thực hiện các quy định về quản lý chất lượng công trình. Tại DA khu số 1, khu số 2 và khu số 3 thuộc KĐT phía Nam TP Bắc Giang đang trong quá trình thi công và nghiệm thu nhưng công tác quản lý mốc cao độ thi công không tốt, nhà thầu sử dụng các mốc tạm không được dẫn từ mốc GPS, có độ tin cậy thấp; kiểm tra xác xuất một số vị trí có cao độ mặt đường hoàn thiện, chiều dày các lóp bê tông nhựa không đảm bảo sai số kỹ thuật cho phép.

Đến nay, có 5/9 DA phải gia hạn tiến độ, 2/9 chưa tiến hành thủ tục gia hạn tiến độ.

Theo TTCP, sai phạm về kinh tế trong các DA được thanh tra là hơn 34,1 tỷ đồng, trong đó, vi phạm trong quản lý chi phí tại một số gói thầu của 9 DA, tồng số tiền là 19,2 tỷ đồng; khi tính tiền SDĐ, Hội đồng Thẩm định giá của tỉnh đã đưa một số khoản chi phí không phù hợp vào tổng chi phí phát triển của DA để tính tiền SDĐ của DA, tổng số tiền hơn 14,8 tỷ đồng.

Trách nhiệm những sai phạm trên thuộc UBND tỉnh, các sở (Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư), Cục Thuế, UBND các huyện, Ban Quản lí các KCN tỉnh, Cty PT Hạ tầng KCN Bắc Giang, Cty Cổ phần (CP) XNK Bắc Giang, Cty CP In và bao bì công nghệ cao Hưng Thịnh và Cty CP Kosy, Cty TNHH thương mại dịch vụ KK Bắc Giang.

Bài 3: Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có sai phạm