(Thanh tra) - Ngày 25/11, tại Trụ sở Thanh tra Chính phủ, Cục VI đã có cuộc làm việc với Đoàn Tổng Cục Thanh tra, Bộ Kinh tế và Tài chính Campuchia do ông CHHAY Ratanak, quyền Tổng Cục trưởng Tổng cục Thanh tra dẫn đầu. Hai bên trao đổi chuyên đề về thanh tra tài chính công, chia sẻ mô hình, kinh nghiệm và phương pháp nghiệp vụ, tăng cường hợp tác song phương.
Cuộc làm việc giữa Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực tài chính, ngân hàng (Cục VI) và Đoàn công tác Tổng Cục Thanh tra, Bộ Kinh tế và Tài chính Campuchia là hoạt động hợp tác chuyên môn có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự tin cậy và gắn kết giữa hai cơ quan thanh tra của Việt Nam và Campuchia.
Tại buổi trao đổi, hai bên tập trung thảo luận những nội dung thực tiễn đang đặt ra trong công tác thanh tra tài chính công như mô hình tổ chức bộ máy, khung pháp lý, quy trình nghiệp vụ, ứng dụng công nghệ thông tin và các kỹ thuật phát hiện sai phạm trong quản lý ngân sách.
Những kinh nghiệm được chia sẻ không chỉ giúp hai đoàn hiểu rõ hơn cách tiếp cận của mỗi nước mà còn mở ra định hướng tăng cường hợp tác, hỗ trợ kỹ thuật trong tương lai, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công và thúc đẩy minh bạch trong hoạt động của cơ quan nhà nước.
Tại phần trao đổi mở đầu, ông Trịnh Văn Toàn Cục trưởng Cục VI thay mặt Thanh tra Chính phủ nhiệt liệt chào đón đoàn Campuchia, đồng thời giới thiệu tổng quan khuôn khổ pháp lý, đối tượng, phạm vi và quy trình thanh tra trong lĩnh vực tài chính, tài sản công tại Việt Nam.
Ông nhấn mạnh, thanh tra tài chính công ở Việt Nam được triển khai nhằm phát hiện kịp thời hạn chế, bất cập trong cơ chế, chính sách; phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm; bảo đảm việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công đúng quy định, hiệu quả, minh bạch.
Ông nói: “Đây là công cụ kiểm soát quyền lực quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, bảo vệ lợi ích nhà nước và quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Theo ông Toàn, Luật Thanh tra năm 2025, thẩm quyền thanh tra tài chính công thuộc về Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh.
Trong đó, đối tượng thanh tra gồm cơ quan hành chính nhà nước (Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các cấp, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND); đơn vị sự nghiệp công lập (bệnh viện, trường học, viện nghiên cứu…), sử dụng ngân sách hoặc tài sản công; doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn Nhà nước; tổ chức chính trị - xã hội khi sử dụng nguồn ngân sách hoặc quản lý tài sản công.
Về phạm vi, ông Toàn cho biết, thanh tra tập trung ba trụ cột là quản lý ngân sách; quản lý, sử dụng tài sản công; và quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Thời kỳ thanh tra được xác định linh hoạt 5 năm với ngân sách địa phương, 3 năm đối với đơn vị sự nghiệp và theo niên độ tài chính đối với doanh nghiệp.
Việt Nam cũng giới thiệu chi tiết quy trình nghiệp vụ gồm ba giai đoạn: Chuẩn bị thanh tra; tiến hành thanh tra; kết thúc thanh tra và báo cáo, kết luận.
Các nội dung kiểm tra trọng tâm như lập, giao và thực hiện dự toán, xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ, quản lý tài sản công, tính hợp pháp của hồ sơ, hoạt động sản xuất, kinh doanh, trích lập và sử dụng quỹ… đều được triển khai với yêu cầu chặt chẽ, bảo đảm khách quan.
Phần trình bày của phía Việt Nam đem đến bức tranh toàn diện về hệ thống thanh tra tài chính công hiện hành, nền tảng quan trọng để hai bên bước vào phần thảo luận sâu hơn.
Đáp lại sự chia sẻ của phía Việt Nam, ông CHHAY Ratanak, Phái viên của Chính phủ Hoàng gia Campuchia, quyền Tổng Cục trưởng Tổng cục Thanh tra (Bộ Kinh tế và Tài chính Campuchia) đã trình bày tổng quan quá trình cải cách quản lý tài chính công của Campuchia, một chương trình dài hạn được khởi động từ năm 2004 và đã trải qua ba giai đoạn thành công.
Ông CHHAY Ratanak cho biết, từ tháng 3/2023, Chính phủ Hoàng gia Campuchia đã triển khai Cương lĩnh 4 - Trách nhiệm giải trình hiệu quả hoạt động, hướng tới nâng cao kỷ luật ngân sách, hiệu quả phân bổ và năng lực cung cấp dịch vụ công.
Ông nói: “Đây là bước tiến mạnh mẽ trong chiến lược cải cách tài chính công CAP4, được thực hiện với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu và các đối tác phát triển”.
Theo ông CHHAY Ratanak, Thanh tra Bộ Kinh tế và Tài chính Campuchia giữ vai trò trung tâm, đảm nhiệm nghiên cứu mô hình thanh tra tài chính công và hệ thống kiểm toán nội bộ; tiến hành thanh tra nhân danh Bộ Kinh tế và Tài chính; kiểm soát việc tuân thủ pháp luật tài chính công theo Luật Tài chính công 2023.
Phạm vi thanh tra của Campuchia bao gồm cơ quan trung ương, địa phương, doanh nghiệp nhà nước và các đơn vị thụ hưởng ngân sách. Tuy nhiên, ông cho biết hệ thống hiện nay vẫn “chưa hiện đại”, còn thiếu sự thống nhất về quy trình, tổ chức, báo cáo và ứng dụng công nghệ.
Ông cho biết, mục tiêu của chuyến làm việc tại Việt Nam là tìm hiểu khuôn khổ pháp lý và mô hình tổ chức thanh tra tài chính công; quy trình thanh tra, chế độ báo cáo và thẩm quyền; kinh nghiệm triển khai trong thực tiễn tại các cấp; các bài học trong tái cơ cấu hệ thống thanh tra theo hướng tinh gọn và thống nhất.
Ông bày tỏ mong muốn tăng cường hợp tác sâu hơn, đặc biệt trong đào tạo cán bộ, xây dựng hướng dẫn nghiệp vụ và nghiên cứu mô hình phù hợp để áp dụng tại Campuchia.
Trong phần trao đổi chuyên đề, ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ đã trình bày về hệ thống thanh tra Việt Nam sau tái cơ cấu, nhấn mạnh quá trình sắp xếp bộ máy theo Luật Thanh tra 2025, giảm tầng nấc trung gian, tập trung đầu mối và tăng hiệu lực chỉ đạo.
Ông Vinh cho biết, theo mô hình mới hệ thống thanh tra chỉ còn hai cấp Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh; sáp nhập 12 Thanh tra Bộ về Thanh tra Chính phủ; sáp nhập Thanh tra sở và Thanh tra huyện vào Thanh tra tỉnh; giữ các thanh tra đặc thù như Công an, Quốc phòng, Ngân hàng Nhà nước…
Sự tinh gọn này giúp tăng cường kiểm soát thống nhất, tránh chồng chéo và tăng hiệu suất hoạt động. Thanh tra tỉnh trở thành “cánh tay nối dài”, đồng thời chịu sự hướng dẫn nghiệp vụ của Thanh tra Chính phủ, theo ông Vinh.
Ông cũng chia sẻ các kết quả nổi bật tính đến 6 tháng đầu năm 2025 có gần 2.800 cuộc thanh tra hành chính và gần 40.000 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; phát hiện sai phạm gần 130.000 tỷ đồng, kiến nghị thu hồi hơn 100.000 tỷ đồng và trên 700 ha đất; kiến nghị xử lý hành chính hơn 3.200 tổ chức, cá nhân; chuyển điều tra 114 vụ; tiếp công dân 160.000 lượt; xử lý 245.000 đơn; giải quyết hơn 76% vụ việc thuộc thẩm quyền.
Song song với đó, Việt Nam đang tiếp tục hoàn thiện pháp luật: sửa đổi Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng chống tham nhũng hướng tới tăng cường minh bạch, trách nhiệm giải trình và kiểm soát tài sản, thu nhập.
Trong trao đổi song phương, hai bên thống nhất đánh giá Việt Nam có kinh nghiệm thực tiễn phong phú trong tổ chức hệ thống thanh tra và thanh tra tài chính công; Campuchia đang bước vào giai đoạn then chốt của cải cách tài chính công, rất cần cơ chế trao đổi chuyên môn.
Hợp tác Việt Nam - Campuchia có tiềm năng mở rộng theo hướng đào tạo cán bộ, chia sẻ dữ liệu, hỗ trợ xây dựng tài liệu hướng dẫn và mô hình tổ chức thanh tra tài chính công.
Kết thúc hội thảo, đại diện hai bên khẳng định mong muốn tiếp tục duy trì cơ chế đối thoại định kỳ, tăng cường phối hợp chuyên môn, coi đây là đóng góp thiết thực vào sự phát triển hệ thống thanh tra, quản lý tài chính công của mỗi nước và củng cố mối quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam - Campuchia.
