(Thanh tra) - Trong khuôn khổ Diễn đàn Việt Nam - Australia 2025, hội nghị bàn tròn với chủ đề "Xây dựng nền công vụ ưu tú trong kỷ nguyên phát triển mới: Cơ hội, thách thức và hướng đi tiếp theo" đã đưa ra những thảo luận chuyên sâu, góp phần định hình các giải pháp đột phá nhằm xây dựng một nền công vụ kiến tạo, chuyên nghiệp, liêm chính, hiệu suất, thực tài, minh bạch và phục vụ Nhân dân.
Ngày 11/9, trong khuôn khổ Diễn đàn Việt Nam - Australia 2025, hội nghị bàn tròn với chủ đề "Xây dựng nền công vụ ưu tú trong kỷ nguyên phát triển mới: Cơ hội, thách thức và hướng đi tiếp theo" đã diễn ra thành công tốt đẹp, quy tụ các chuyên gia, diễn giả hàng đầu từ Việt Nam và Australia.
Hội nghị đã đưa ra nhiều phân tích sâu sắc về những cơ hội, thách thức và đề xuất các giải pháp đột phá nhằm kiến tạo một nền công vụ kiến tạo, chuyên nghiệp, liêm chính, hiệu suất, thực tài, minh bạch và phục vụ Nhân dân.
Tại hội nghị, các diễn giả đã làm rõ về "cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy" mà Việt Nam đang thực hiện quyết liệt từ Trung ương đến địa phương. Đây thực chất là quá trình tái cấu trúc quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả. Đặc biệt, việc xây dựng chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh và xã) được coi là một điểm nhấn quan trọng, tạo ra cơ hội rất lớn để phát triển đất nước và đạt mục tiêu Việt Nam trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2045.
PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến, Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công, nhấn mạnh sự thay đổi này giúp mở rộng không gian phát triển cho các tỉnh, chuyển tư duy phát triển theo vùng miền sang phát triển thống nhất. Ở cấp xã, mô hình mới tập trung vào phục vụ Nhân dân, gần dân và sát dân. Việc này không chỉ kiến tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội mà còn tạo cơ hội để thu hút và sắp xếp những người tài, có tư duy chiến lược và khả năng tham mưu, giúp bộ máy trở nên tinh gọn và hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, quá trình này cũng đặt ra không ít thách thức. Bà Nguyễn Thị Tú Thanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ chia sẻ, thách thức lớn nhất đến từ việc tinh gọn bộ máy nhưng vẫn phải gắn với mục tiêu phát triển. Đội ngũ cán bộ công chức phải đối mặt với thay đổi môi trường làm việc và cuộc sống. Thách thức lớn thứ hai là nâng cao trình độ chuyên môn khi tư duy và hành động phải đổi mới toàn diện, từ hành chính quản lý sang chủ động có kế hoạch, đề xuất. Đặc biệt, cán bộ cấp xã, với nhiệm vụ được phân cấp và gia tăng đáng kể, cần nâng cao năng lực trong một thời gian ngắn, đòi hỏi quá trình đào tạo và tự học liên tục.
PGS. TS. Nguyễn Bá Chiến bổ sung, thách thức lớn hiện nay của quản trị quốc gia Việt Nam vẫn là vấn đề con người, cán bộ, lãnh đạo và đội ngũ nhân sự. Một bộ phận còn thiếu tư duy chiến lược, tầm nhìn dài hạn, vẫn thiên về tư duy quản lý hành chính để duy trì trật tự mà chưa chuyển sang tư duy kiến tạo phát triển.
Từ kinh nghiệm của Australia, bà Jo Talbot, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Dịch vụ công Australia, đã đưa ra nhiều gợi ý quý báu. Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực của công chức, đảm bảo có nguồn nhân lực phù hợp với năng lực và khả năng cần thiết để thực hiện sự thay đổi, duy trì sự minh bạch, lòng tin và trách nhiệm giải trình. Australia đã thành lập Học viện Dịch vụ công (APS Academy) để phát triển con người, tập trung vào năng lực, kỳ vọng hiệu suất và tái thiết kế công việc để thích ứng với chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo.
Quản lý sự thay đổi là yếu tố cốt lõi để đảm bảo công chức hiểu rõ các ưu tiên của chính phủ và mục đích của cải cách - đó là cải thiện chất lượng dịch vụ cho cộng đồng. Bà cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của đánh giá dựa trên bằng chứng và dữ liệu để minh bạch hóa hướng đi và hiệu quả của các cải cách. Văn hóa tổ chức và việc đánh giá năng lực định kỳ cũng được coi là rất quan trọng để đảm bảo các thể chế phù hợp và có khả năng đạt được mục tiêu.
Ông Marcel van Kints, Vụ trưởng Vụ Thống kê dữ liệu và dịch vụ số, Tổng cục Thống kê Australia, đưa ra khuyến nghị cụ thể về việc hoạch định chính sách dựa trên dữ liệu và bằng chứng. Ông chỉ ra rằng chuyển đổi số trong dịch vụ chính phủ đã tạo ra lượng lớn dữ liệu mới. Kinh nghiệm của Australia cho thấy, việc các bộ, ngành hợp tác chặt chẽ, chia sẻ dữ liệu (y tế, thuế, giáo dục) giúp phát triển chính sách tinh vi hơn, nhắm mục tiêu chính xác hơn vào những nơi cần thiết nhất.
Để xây dựng nền công vụ ưu tú, PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến đề xuất hai giải pháp đột phá chính: Nâng cao năng lực và tạo động lực cho đội ngũ nhân sự.
Về năng lực, cần chú trọng xây dựng và phát triển năng lực, đặc biệt là năng lực của đội ngũ lãnh đạo quản lý. Điều này đòi hỏi các chương trình đào tạo, bồi dưỡng thích hợp, được thiết kế dựa trên khảo sát kỹ lưỡng nhu cầu thực tế của từng đối tượng. Song song với đào tạo, ý thức tự học, tự cập nhật suốt đời của mỗi cán bộ công chức là vô cùng quan trọng.
Về động lực, PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến đề xuất, tiền lương cần được xem như một yếu tố động lực then chốt, coi đây là đầu tư chiến lược, lâu dài và có giá trị lớn cho nhân lực bộ máy. Ngoài ra, cần thực hiện nhiều giải pháp cụ thể gắn với sự vận hành của từng nhà lãnh đạo, cơ quan, tổ chức như động viên, khen thưởng, khuyến khích và đồng hành cùng cán bộ công chức trong thực hiện nhiệm vụ, thay vì chỉ đơn thuần giao nhiệm vụ.
Cuối cùng, một điểm chung được các diễn giả cùng nhấn mạnh là việc nâng cao văn hóa tổ chức là yếu tố thiết yếu, đặc biệt trong bối cảnh các cơ quan, đơn vị, địa phương sáp nhập, tạo ra sự đa dạng về văn hóa và trình độ. Việc xây dựng một văn hóa tổ chức thống nhất là chìa khóa để thực hiện tốt nhiệm vụ.
Thông điệp chung về nền công vụ ưu tú: Kiến tạo, chuyên nghiệp, liêm chính, hiệu suất, thực tài, minh bạch và phục vụ Nhân dân.
Qua những chia sẻ kinh nghiệm quý báu từ Australia và những phân tích sâu sắc về thực tiễn Việt Nam, hội nghị bàn tròn đã tổng kết các từ khóa quan trọng về nền công vụ ưu tú mà Việt Nam đang hướng tới: Kiến tạo, chuyên nghiệp, liêm chính, hiệu suất, thực tài, minh bạch và phục vụ Nhân dân.
Đây không chỉ là những thông điệp ngắn gọn mà còn là kỳ vọng và cam kết mà cả hai quốc gia cùng hướng tới trong việc xây dựng một nền công vụ hiện đại. Những phân tích sâu sắc, dữ liệu quý giá về cơ hội và thách thức, cùng những định hướng chiến lược từ các chuyên gia Australia, sẽ là chất liệu quý giá để gợi mở chính sách và định hình các bước đi tiếp theo trong xây dựng nền công vụ ưu tú ở Việt Nam, vừa phù hợp với chuẩn mực quốc tế, vừa gắn với đặc thù quốc gia. Điều này một lần nữa minh chứng cho mối quan hệ hợp tác chiến lược và hiệu quả giữa Việt Nam và Australia trong nhiều lĩnh vực, trong đó có cải cách công vụ.
