(Thanh tra) - Nhân Ngày Quốc tế chống tham nhũng (9/12), phóng viên Báo Thanh tra có buổi gặp và trò chuyện với bà Nguyễn Nguyệt Minh, Trưởng đại diện Văn phòng Liên hợp quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) tại Việt Nam xung quanh chủ đề: Vai trò của giới trẻ trong phòng, chống tham nhũng, định hình tương lai liêm chính.
- Được biết chủ đề Ngày Quốc tế chống tham nhũng (9/12) năm 2025 tiếp tục là: "Đoàn kết với giới trẻ trong phòng, chống tham nhũng: Định hình tương lai liêm chính". Xin bà cho biết vì sao năm thứ hai liên tiếp Liên hợp quốc chọn chủ đề này?
- Bà Nguyễn Nguyệt Minh: Như bạn đã biết, năm nay là năm thứ hai liên tiếp, chiến dịch phòng, chống tham nhũng toàn cầu lựa chọn cùng một chủ đề, đó là "Đoàn kết với giới trẻ trong phòng, chống tham nhũng: Định hình tương lai liêm chính". Tại sao lại như vậy?
Trước hết, giới trẻ hay thanh niên chiếm đến gần 1/4 dân số trên phạm vi toàn cầu. Giới trẻ có thể là những tác nhân chống tham nhũng, nhưng cũng có thể là nạn nhân của tham nhũng trong các lĩnh vực như: Giáo dục, việc làm, tiếp cận các dịch vụ, cơ hội phát triển.
Tuy vậy, hiện nay vai trò của giới trẻ trong phòng, chống tham nhũng chưa có được sự quan tâm cần thiết. Chính vì vậy, chiến dịch chống tham nhũng trong 2 năm liên tiếp đã lựa chọn giới trẻ là trọng tâm, trở thành chủ đề của chiến dịch nhằm trao cơ hội cho giới trẻ, nâng cao năng lực cho giới trẻ, để giới trẻ đóng góp nhiều hơn vào công cuộc phòng chống tham nhũng.
Lý do thứ hai, trong bối cảnh hiện nay, công nghệ rất phát triển và giới trẻ bên cạnh là nạn nhân của tham nhũng, cũng có thể đóng vai trò rất quan trọng trong việc tác động để thay đổi và thách thức tham nhũng.
Và, giới trẻ là những người nhanh nhạy với công nghệ, dễ dàng áp dụng những công nghệ mới.
Vừa qua (cuối tháng 10), Việt Nam đã đăng cai tổ chức thành công Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội). Phòng, chống tội phạm mạng và phòng, chống tham nhũng có mối liên hệ mật thiết với nhau, và hơn bao giờ hết vai trò của giới trẻ càng cần phải được đề cao.
Và chúng tôi cũng muốn nói rằng, với năm thứ hai liên tiếp lựa chọn cùng chủ đề "Đoàn kết với giới trẻ trong phòng, chống tham nhũng: Định hình tương lai liêm chính" là để thể hiện sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng quốc tế đối với giới trẻ trong cuộc chiến này.
Thêm một lý do nữa, Hội nghị của các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về phòng chống tham nhũng (CoSP) năm nay được tổ chức từ ngày 15 – 19/12/2025 tại Qatar cũng lấy chủ đề xuyên suốt là “Định hình tương lai liêm chính”. Và việc gắn kết chủ đề của chiến dịch phòng chống tham nhũng với với chủ đề của Hội nghị là một điều rất ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến công tác phòng, chống tham nhũng cho tương lai, định hình thế giới liêm chính trong tương lai.
- Sau một năm thực hiện (9/12/2024-9/12/2025), xin bà chia sẻ về kết quả của chiến dịch phòng, chống tham nhũng toàn cầu với chủ đề nêu trên?
- Bà Nguyễn Nguyệt Minh: Sau một năm triển khai, chiến dịch toàn cầu đã đạt được một số kết quả nhất định.
Trước hết, đó là nâng cao nhận thức của người dân nói chung và thanh thiếu niên nói riêng về công tác phòng, chống tham nhũng. Nhiều hoạt động giáo dục, hoạt động nâng cao nhận thức của cộng đồng về công tác phòng, chống tham nhũng đã được tổ chức ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Chúng tôi tổng kết, có hơn 100 quốc gia đã thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng về công tác phòng, chống tham nhũng. Và trong Cuộc thi tìm hiểu về phòng, chống tham nhũng do Liên hợp quốc tổ chức thì đã có hơn 1.300 thanh niên tham gia. Điều này thể hiện sự quan tâm rất lớn của cộng đồng nói chung và thanh niên nói riêng đối với chủ đề về phòng, chống tham nhũng.
Thứ hai, đó là chúng tôi cũng đã thấy có những cái sáng kiến mà thanh niên là đề xuất, và là người thực hiện. Và những sáng kiến phòng, chống tham nhũng đó đã đạt được kết quả tích cực.
Bên cạnh đó, với chiến dịch này, với việc nâng cao nhận thức, tăng cường vai trò của giới trẻ thì tại nhiều quốc gia, khi xây dựng chính sách, pháp luật mới đã coi thanh niên, giới trẻ là một yếu tố, một nội dung cần thiết phải lồng ghép vào trong các chính sách nói chung và chính sách phòng, chống tham nhũng nói riêng.
- Bà có thể chia sẻ cụ thể hơn về kết quả đạt được của thanh niên Việt Nam, cũng như một số quốc gia nổi bật khác trong chiến dịch phòng, chống tham nhũng toàn cầu năm qua?
- Bà Nguyễn Nguyệt Minh: Như tôi vừa chia sẻ, trong hàng nghìn bài thi gửi tới Cuộc thi tìm hiểu về phòng, chống tham nhũng do Liên hợp quốc tổ chức, có nhiều bài thi đến từ Việt Nam.
Tôi cũng muốn nói tới Cuộc thi liêm chính trong lực lượng hành pháp khu vực Đông Nam Á - Thái Bình Dương, thì Việt Nam có đến 118 bài dự thi viết luận về tăng cường liêm chính trong lực lượng hành pháp của thanh niên khu vực. Và trong 118 bài đó, có một bài đạt giải Nhất, với phần thưởng là được tham gia Hội nghị của các quốc gia thành viên Công ước Liên hợp quốc về phòng, chống tham nhũng năm ngoái, tổ chức tại Mỹ.
Ở một số quốc gia khác, đơn cử sáng kiến ứng dụng công nghệ trong phòng, chống tham nhũng ở thành phố Johannesburg (Nam Phi) đã dẫn đến kết quả rất tích cực, giảm đến 27% hiện hiện tượng tham nhũng diễn ra trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, xây dựng cơ sở hạ tầng.
- Bà có đánh giá như thế nào về vai trò của thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay trong phòng, chống tham nhũng, định hình tương lai liêm chính?
- Bà Nguyễn Nguyệt Minh: Thế hệ trẻ Việt Nam có tiềm năng và tôi nghĩ là đã và đang đóng một vai trò rất quan trọng trong công cuộc phòng, chống tham nhũng tại Việt Nam.
Trước hết, giới trẻ Việt Nam nhanh nhạy, cởi mở, luôn tìm tòi những kiến thức mới, nội dung mới nên có tiềm năng và họ đã, đang trở thành lực lượng tiên phong trong việc nâng cao nhận thức, phổ biến pháp luật và kể cả công tác xây dựng pháp luật.
Tại nhiều cơ quan nhà nước, cơ quan ngoài nhà nước, thanh niên đóng vai trò rất lớn trong việc xây dựng chính sách pháp luật. Bên cạnh đó, như tôi đã nói ở trên, thanh niên là những người hiểu biết về công nghệ hơn các đối tượng khác, nên có tiềm năng để có thể đưa ra những giải pháp, tạo ra những nền tảng phòng, chống tham nhũng, giúp công tác báo cáo, trình báo, tiếp nhận, xử lý các sự kiện, vụ việc liên quan đến tham nhũng được nhanh hơn, hiệu quả hơn.
Và, tôi cũng tin rằng trong thời gian tới, trên cơ sở cải cách hành chính, cải cách tư pháp của Việt Nam ngày càng được coi trọng với những nghị định, chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến chuyển đổi số, thì trong tiến trình đó, thanh niên đóng vai trò đi đầu.
Bên cạnh đó, tôi cho rằng thanh niên là những người sáng tạo, giàu ý tưởng, có vai trò rất quan trọng trong việc đưa ra các sáng kiến mới để phòng, chống tham nhũng hiệu quả hơn, xây dựng, định hình tương lai liêm chính cho Việt Nam cũng như trên phạm vi khu vực và thế giới.
Thêm một điều nữa tôi muốn chia sẻ, để thanh niên có thể phát huy được vai trò, thế mạnh của mình thì cần phải có những chính sách, quy định pháp luật rõ ràng trong việc bảo vệ những người tố cáo, tố giác, bảo vệ người có sáng kiến chống tham nhũng, đồng thời tuyên dương, khích lệ, động viên họ.
-Xin trân trọng cảm ơn bà!
