Lối đi của gia đình bà Thọ nhìn từ tỉnh lộ 852 đến sông Sa Đéc. Ảnh: Trúc Lâm

>>Cần xem xét lại vụ “ép dân bán đất cho quan"
>>Hậu quả pháp lý sẽ “còn treo” lơ lửng

Sau khi Báo phát hành, bà Mai Thị Hạnh - vợ ông Thăng - đã có “Đơn phản hồi” ngày 11/10/2012 gửi Báo Thanh tra, cho rằng bài báo “làm mất uy tín” của chồng bà…

Đơn phản hồi của bà Hạnh cho rằng: “Khi gia đình bà Thọ không cho bà sử dụng lối đi, chồng tôi (tức là ông Phạm Lê Thăng - PV) đã thương lượng để thuê sử dụng chung con đường, nhưng không thành nên bà đã khởi kiện ra tòa giải quyết, không có việc chồng tôi yêu cầu bà Thọ phải bán đứt con đường cho vợ chồng tôi” và “vụ kiện giữa nguyên đơn vợ chồng ông Thăng và bị đơn gia đình bà Thọ là do chồng tôi ủy quyền, nên không có chuyện chồng bà “Tư Thăng này nói được là làm được bà cứ chờ xem” như bài báo đã nêu”. 

Về vấn đề này, trong các bản án sơ thẩm của TAND thị xã Sa Đéc cũng như TAND tỉnh Đồng Tháp đều thể hiện: “Nguyên đơn: Anh Phạm Lê Thăng, chị: Mai Thị Hạnh và bị đơn: Bà Hồ Thị Thọ”. Phía bà Thọ cũng ủy quyền cho con trai Hồ Chí Thành đứng ra bảo vệ quyền lợi của gia đình, nên bài báo của chúng tôi đã nêu vụ việc xảy ra giữa “vợ chồng ông Thăng” và “gia đình bà Thọ” là hoàn toàn chính xác.

Việc vợ chồng bà yêu cầu bà Thọ “phải bán đứt con đường” được thể hiện: Khi chồng bà thượng lượng lối đi, gia đình bà Thọ chỉ đồng ý nhường cho vợ chồng bà lối đi nhờ rộng 1,4m không lấy tiền và cũng không bán đất, còn muốn lớn hơn, thì gia đình bà Thọ đề nghị vợ chồng bà phải thuê quyền sử dụng đất (QSDĐ) lối đi như các chủ kho cám cũ trước đây đã thuê. Tuy nhiên, vợ chồng bà không chịu và khởi kiện ra tòa yêu cầu gia đình bà Thọ phải bán cho vợ chồng bà lối đi rộng 2,5m, dài ra đến hương lộ 13 tức là tỉnh lộ 852 hiện nay.

Nội dung câu “Tư Thăng này…” nói trong quá trình “thương lượng” với gia đình bà Thọ, được thể hiện trong đơn khiếu nại và tố cáo của bà Thọ gửi các cơ quan chức năng. Tại đơn tố cáo gửi Báo Thanh tra do bà Thọ ký có nội dung: “Tôi không ngờ sau khi mua đất ông Thăng đến nhà tôi dùng quyền lực đe dọa tôi đủ cảnh và nói thẳng là ông không thuê gì hết mà bắt mẹ con tôi phải bán hết đường đi đến kho ông theo giá ông quy định, ông nói: “Tư Thăng này nói được thì Thăng làm được chờ xem”.

Tại đơn tố cáo do bà Thọ ký gửi Thường trực Tỉnh ủy, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy và Ban Tổ chức Tỉnh ủy Đồng Tháp có nội dung: “Phạm Lê Thăng thường đến nhà tôi tuyên bố: “Thăng này nói phải làm cho bằng được…” và “kỳ này cho gia đình mẹ con bà cứng đầu”. Quả thật, sau 2 phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm vụ án “tranh chấp QSDĐ lối đi” phần thắng đều nghiêng về phía vợ chồng ông Thăng, khi tòa tuyên buộc gia đình bà Thọ phải bán cho vợ chồng ông Thăng 148,25m² đất với giá 1,8 triệu đồng/m².

Bà Hạnh cũng cho rằng, trước đây bà Thọ và ông Quân “không có hợp đồng lối đi” mà chỉ có bản cam kết chuyển nhượng QSDĐ, trong đó bà Thọ mở lối đi vĩnh viễn cho ông Quân. Sau đó, ông Quân thuê 500m2 đất có một hợp đồng của bà Thọ 15 năm để xây dựng kho mới liền kề kho cũ có phần bổ sung bà Thọ cho ông Quân sử dụng lối đi chung.

Cần chỉ ra rằng, bản cam kết bà Hạnh vừa nêu là “Bản cam kết thực hiện hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ” ngày 12/8/1994 giữa bà Thọ với ông Quân. Vì phần đất ông Quân mua phải đi qua đất lối đi của gia đình bà Thọ, nên bà Thọ đã cho ông Quân sử dụng con đường của gia đình mình từ bờ sông Sa Đéc ra đến tỉnh lộ 852 hiện nay làm lối đi chung.

Dù trong cam kết, bà Thọ có bảo đảm cho ông Quân sử dụng lối đi chung một cách vĩnh viễn thì điều đó cũng không có nghĩa là bà Thọ đã bán con đường vừa nêu cho ông Quân. Thực tế, tại vị trí kế ngoài phần đất đã mua, ngày 30/5/1996, bên ông Quân ký tiếp hợp đồng thuê QSD 500m2 đất của gia đình bà Thọ với giá 10 triệu đồng/năm, thời hạn 15 năm để mở thêm kho cám, trong đó có nội dung “con đường từ lộ vào kho bên ông Quân có QSD chung” với gia đình bà Thọ theo QSDĐ của gia đình bà Thọ.

Tất cả những nội dung vừa nêu đều thể hiện phần đất lối đi chung là đất của gia đình bà Thọ. Hơn nữa, “những cam kết vừa nêu là cam kết giữa tôi với ông Quân, không phải là cam kết giữa tôi với vợ chồng ông Thăng vốn là những người xa lạ”, bà Thọ khẳng định.

Từ những thực tế vừa nêu, chúng tôi đã đặt vấn đề: Khi thụ lý vụ kiện này, các cấp tòa tỉnh Đồng Tháp cho rằng đây là vụ “tranh chấp QSDĐ lối đi” đã khách quan, phù hợp và đúng đắn hay chưa? Bởi lẽ, phần đất lối đi thuộc QSDĐ của gia đình bà Thọ đã được UBND thị xã Sa Đéc cấp sổ đỏ chứng nhận. Ngược lại, phần đất lối đi vừa nêu không có trong giấy chứng nhận QSDĐ của vợ chồng ông Thăng do chính quyền cấp khi ông Thăng mua lại kho cám.

Trước vấn đề này, bà Hạnh cho rằng “ở đây không có tranh chấp mua bán đất” giữa vợ chồng bà với gia đình bà Thọ “mà chỉ tranh chấp QSDĐ lối đi” với gia đình bà Thọ. Nếu quả là vậy, bà Hạnh nên làm đơn khiếu nại gửi tòa đề nghị xem xét lại khái niệm “tranh chấp QSDĐ lối đi” như Báo Thanh tra đã đặt vấn đề, bởi ở đây “không có tranh chấp mua bán đất” nên khó có chuyện “tranh chấp QSDĐ (dù chỉ là) lối đi” như chính bà đã thừa nhận.

Tuy nhiên, bà Hạnh lại phản hồi, tòa án đã xử cho bà thắng kiện là “hoàn toàn chính xác” theo Điều 275 Bộ luật Dân sự. Nhưng, chúng tôi cho rằng “cần xem xét lại vụ ép dân bán đất cho quan”. Bởi lẽ, tuy Điều 275 Bộ luật Dân sự có nội dung: “Chủ sở hữu bất động sản (BĐS) bị vây bọc bởi các BĐS của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu chủ sở hữu BĐS liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng, người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu BĐS liền kề, nếu không có thỏa thuận khác…”. Nhưng, mới chỉ dựa vào nội dung này, các cấp tòa đã tuyên buộc gia đình bà Thọ “phải bán” đứt lối đi cho vợ chồng bà, để vợ chồng bà đăng ký đứng tên QSDĐ liệu đã đúng theo quy định của pháp luật hay chưa?

Cần chỉ ra rằng, tại Điều 275 Bộ luật Dân sự còn có quy định: “Lối đi được mở trên BĐS liền kề có tính đến lợi ích của BĐS bị vây bọc (như của vợ chồng bà), cũng như thiệt hại gây ra ít nhất cho BĐS có mở lối đi (như của gia đình bà Thọ” và “vị trí, giới hạn, chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm đi lại thuận tiện và ít gây phiền hà cho các bên”.

Đối chiếu với quy định vừa nêu, trên khu đất chủ quyền gia đình bà Thọ có thể cho vợ chồng ông Thăng, bà Hạnh mở lối đi ra tỉnh lộ 852 ở phía Bắc giáp đất ông Phát, rất thuận tiện và khỏi phiền hà “bịt mất lối đi” của gia đình bà Thọ (hiện ở phía Nam giáp đất ông Điền), nhưng không hiểu vì sao thực tế này không được các cấp tòa xem xét. Hơn nữa, trong khi gia đình bà Thọ chỉ chấp nhận nhường cho vợ chồng bà lối đi ra lộ rộng 1,2m, nhưng tòa đã tuyên buộc gia đình bà Thọ phải bán cho vợ chồng bà lối đi lên tới 2,5m theo đề nghị của bà. Như vậy, việc xét xử vừa nêu đã “hoàn toàn chính xác” theo quy định của pháp luật như bà nêu hay chưa?

Chúng tôi sẽ tiếp tục trao đổi trên Báo Thanh tra ngày 4/11.

Trúc Lâm